Fálkinn - 20.06.1966, Blaðsíða 21

verða heilar nefndir að fjalla um málið áður en komizt er að
niðurstöðu, og er þar hver höndin uppi á móti annarri oft og
tíðum. Margir líta á það sem meðmæli með sjúkrahúsinu að
sem fæstar fóstureyðingar séu framkvæmdar þar, en þegar
farið er að fjalla um lækningar á hagfræðilegum grundvelli,
er sjúklingurinn ekki lengur mannleg vera heldur tala, sem
taka megi ákvarðanir um án tillits til brýnnar þarfar hennar
fyrir læknisaðgerð. Þetta fyrirkomulag leiðir af sér opinbera
andúð mikils hluta mannfélagsins á lögunum, þar á meðal
yfirvalda og lögreglu, sem sums staðar halda verndarhendi
yfir þeim sem fást við fóstureyðingar.
Við þetta bætist að læknavisindunum hefur fleygt svo fram
á undanförnum árum, að þeim sjúkdómum og kringumstæð-
um sem áður þóttu réttlæta fóstureyðingu, fer nú ört fækk-
andi, svo jafnvel þeim konum, sem þjást af illkynjuðum æxl-
um, berklaveiki eða eru rúmliggjandi vegna lömunar er neit-
að um löglega fóstureyðingu á sjúkrahúsi. Enn erfiðari verð-
ur úrskurðurinn þegar málið berst út fyrir strangan læknis-
fræðilegan ramma og verður þjóðfélagslegs eða efnahagslegs
eðlis. Má þar oft til sanns vegar færa að lífi móðurinnar sé ekki
bráð hætt'a búin við' áð ála bárnið en hins Végar verði álagið af
einu barni til viðbótar í barnmargri og fátækri fjölskyldu,
henni sú byrði, sem hún getur ekki risið undir til lengdar án
þess að bíða tjón á andlegri og líkamlegri heilsu sinni. í slíkum
tilfellum er læknirinn oftlega sannfærður um nauðsyn fóstui'-
éyðingar fyrir heilsu móðurinnar og velferð fjölskyldu henn-
ar yfirleitt, en strangar og óþjálar lagasetningar binda hend-
ur hans. Eins er afstaðan gagnvart þeim konum, sem veikjast
af rauðum hundum fyrstu þrjá mánuði meðgöngutímans. Þær
verða að eiga það undir duttlungum sjúkrahússtjórnar og heil-
brigðisnefnda hvort þær fæða þessi börn, sem nærri undan-
tekningarlaust fæðast blind, heyrnarlaus, hjartabiluð eða and-
lega vangefin.
Margir þeir sem eru andvígir frjálsum fóstureyðingum bera
því við, að þær myndu auka á siðferðilegan glundroða og laus-
læti, sérstaklega á meðal ógiftra stúlkna. Þessi rökfærsla á sér
enga stoð í veruleikanum. Sjúkrahúslega og skurðaðgerð er
ávallt kostnaðarsöm, ógeðfelld og fráhrindandi — auk þess
eiga allir frjálsa völ á hvers konar getnaðarvörnum. Sömu-
leiðis er það staðreynd að raunverulegt siðgæði verður aldrei
byggt á ótta. Sannleikurinn er sá, að á meðal þeirra kvenna,
sem leita sér löglegra eða ólöglegra fóstureyðinga, eru ógiftar
stúlkur í hverfandi minni hluta og virðist þetta miklu fremur
vera vandamál giftra kvenna, sem eiga mörg börn.
Þeir sem einblína á siðferðilegt gildi þess að börn fæðist
í lausaleik fremur en fóstureyðing sé leyfð, láta sér sjást
yfir hina mannlegu hlið málsins. Barn. sem fæðist óskilgetið
í óþökk allra, hlýtur í vöggugjöf sálarangist, sem það verður
að bera alla ævi. Jafnvel þau sem eignast góð fósturheimili,
geta sjaldnast losnað alveg við þær andlegar menjar sem
þau hljóta í bernsku. Þau sem ekki komast í fóstur, visna
upp í uppeldisstofnunum vegna skorts á persónulegu ástríki
og hin, sem alast upp hjá ömmu eða frænku meðan móðirin
vinnur úti verða reköld á götum ömurlegra hverfa og oft
verða þau, er frá líður, uppistaðan í hópum vandræðaunglinga.
ÓSTUREYÐINGAR eru eitt mikilvægasta —
og umdeildasta — heimspekilegt, trúarlegt og
læknis- og lögfræðilegt vandamál samtíðarinn-
ar, vegna þess að það snýst um sjálfa helgi
mannlífsins. Flest samfélög fyrri alda og sum
nútímasamfélög gera hvorki að banna fóstur-
eyðingar né marka þeim neinn sérstakan sið-
ferðilegan bás. Það kom þó snemma fram í
kristinni kenningu að á fóstureyðingu bæri að
líta sem morð, enda þótt illa hafi gengið að
koma sér saman um, hvenær á meðgöngutímanum fóstrið öðl-
ist sitt sjálfstæða líf og sál og geti þarmeð kallast maður. í
fyrstu var þetta talið gerast ýmist á fertugasta eða áttugasta
meðgöngudegi, en árið 1869 boðaði Píus páfi IX þá reglu, að
allar fóstureyðingar, hvenær sem þær væru gerðar, væru
morð, og bæri að refsa með bannfæringu.
Kaþólska kirkjan lítur svo á, að eðlilegur dauði móður og
barns sé siðferðilega réttlátari en eyðing fóstursins á hvaða
Framh. á bls. 38.
SÁLFRÆÐI DA6LEGA LÍFSIWS
AÐ AUKA
IMATAR-
LYSTIIMA
MIKILVÆGI borðstofa nennir að þvo fállegu hvítu
fór að minnká fyrir um gluggatjöldin aðra hverja
tuttugu árum, þegar fólk fór viku. Loftið ætti að vera
að hafa minni tíma til að hvítt, til að endurvarpa allri
njóta máltíðanna. Sjónvarp- birtu og gólfið í millilit, svo
ið flýtti fyrir þessari þróun e^ki þurfi að þvo daglega.
og útrýmdi jafnvel borð- Það reyríir mest á eldhúsið
króknum. En borðstofur eiga af öllum vistarverum, þann-
vaxandi vinsældum að ig að efnið í gólfinu ætti að
fagna svo að ef þér hafið vera úr hinu bezta, sem þér
nægu rými á að skipa og sjá- hafið ráð á og jafnframt
ið um stóra fjölskyldu get- þægilegt fyrir húsmóðurina
ur borðstofan orðið vett- til að standa á. Eins og í
vangur, þar sem öll fjöl- öðrum herbergjum, ræður
skyldan getur átt áameigin- stærðin fjölda litanna og
lega ánægjUstUnd yfir mat skrautmunanna, en þar sem
borðinu einu sinni á dag. ætlunin er að yfirhlaða það
Engin húsmóðir, sem hefur ekki, ber að hafa í huga að
gaman af að búa til góðan hverjum mun eða færanlegu
mat, getur verið stolt af sjón- eldhústæki virðist ofaukið
varpsmáltið, sem engin veit- þegar við er bætt stafla af
ir athygli. Maturinn er óhreinum diskum,- - -
mikilvægur þáttur í lífi okk- Pönnur með koparbotni
ar og þess vegna ætti að eru fallegar til skrauts, en
sýna honum tilhlýðilega þáer verður að fægja eftlr
virðingu. hverja notkun, til þess atð
Maturinn er soðinn i eld- þær haldi fegurð sinni.
húsinu og þar eru einnig Hillupappír í eldhússkápa
máltíðir étnar hvundags. er aðeins tíma og fjársóún
Eldhúsið ætti að vera bjart- vegna þess að hann safnar
ur og skemmtilegur staður, í sig sagga, gufu og fitu.
sem auðvelt er að halda Heppilegra er að nota sjálf-
hreinum, en það flýtir fyr- límandi plastdúk, þar sem
ir matartilbúningnum. Eld- hann er endingarbetri og
húsið á ekki að verka sér- fallegri.
staklega róandi og þess Nægilega stór ruslafata
vegna eiga mildir litir ekk- undir það sem til fellur dag-
ert erindi þar, enginn hefur lega, er litauðgandi nauð-
tíma til að njóta þeirra. Bezt synjaáhald. Minnstu hennar,
er að hafa ekki meira en þegar þú samvelur litina.
tvo liti, vegna eldhústækja, Til viðbótar má minnast
hnífahengis og matreiðslu- þess, að hengiplöntur á
bóka, sem leggja til litauðg- veggi, eða í gluggakistu
ina. Aftur á móti þarf að þrífast í gufumettuðu and-
vera næg birta svo að grunn- rúmslofti eldhússins. Við
liturinn verði mildur, en skulum mála með mjög ljós-
skýr en ekki heitur (bökun- um blágrænum lit (auðvitað
arofninn sér um þá hlið þvottaekta), á veggina og í
málsins) og sterkir litir, sem skápana. Borðplöturnar eru
skera í augun. Rautt er góð- með dekkri blæ í sama lit
ur litur til áherzlu og mun og gólfið gæti verið í milli-
auka þér vinnugleði, ef hann gráu með lítilsháttar sæ-
er ekki yfirdrifinn. Þar sem grænum yrjum. Ruslafatan
eldhús eru sérstaklega skít- er grá til að falla við
l sæl, eru mynstruð glugga- gólfið. Gluggatjöldin eru
vtjöld heppilegri, nema þú Framh. á bls. 40-
FÁLKINN 21
Amalía Líndal