Vikan - 21.05.1959, Blaðsíða 11

Erfitt mun reynast að halda vináttunni, nema að bæla
niður þær tilhneigingar að leita sífellt að göllum vina
sinna.
Gagnrýna flestir vini sína?
— og fleiri þankar —
Ef til vill ekki. Samt sem áður hefur sumt
fólk tilhneig-ingu til að ráðast á vini sína, er það
vegna þess, að það þekkir hinar veiku hliðar
vina. sinna og veit hve auðvelt er að ráðast á og
gagnrýna. Þessi sjúklega þörf til að vekja at-
hygli á göllum annarra stafar oftast af eigin
vanmáttarkennd. Með þvi að draga athyglina að
glappaskotum félaganna, vekur gagnrýnandinn
óbeint athygli á því, að hann sjálfur hafi ekki
.slíka galla og reynir þannig að róa sjálfan sig
og draga úr öryggisleysi sinu.
Það er furðulegt, að þar sem einmanakennd
og leiðindi fara saman og sannrar vináttu er
vissulega þörf, virðist dómharka vera ríkjandi.
Einstæðingsskapur og leiðindi ýta undir sjúklega
sjálfsskoðun og þeir, sem ekki hafa mikið sjálfs-
traust og álit á sjálfum sér hneigjast til að friða
sig og styrkja með söguburði og gagnrýni. Vegna
þess að vinir þekkja hver annars misbresti, þá
eru þeir sjálfsögð fórnardýr í þessum tilgangi.
Það mun reynast erfitt að viðhalda vináttunni
nema að bæla niður þessar tilhneigingar til að
leita að göllum annarra. Haldist vináttan undir
slíkum kringumstæðum, grotnar hún oftast niður
i einstefnuakstur þar sem gallaleitarmaðurinn
notar tryggð vinar síns til að upphefja sjálfan
sig, treður á vini sínum til að öðlast öryggi. I
slíkum tilfellum getur enginn trúnaður verið í
,,vináttu“-sambandi þeirra.
Hæfileiki mannsins að afla sér vina er að
miklu leyti kominn undir því, að hann geti séð
kosti þeirra, sem bjóðast honum til vina. Þetta
felur ekki í sér, að skuli líta á kostina eingöngu
og loka augunum fyrir göllunum, heldur að hann
einblíni ekki á hið síðarnefnda. Því meir sem
hann hugsar og talar um ávirðingar vina sinna,
þeim mun fremur vilja kostir þeirra gleymast.
Slíkur maður getur fyrr eða síðar verið viss um
að enda meðal hinna einmana og leiðu.
Eru unglingar andsnúnir foreldrum
sínum?
Á vissu tímabili fá margir unglingar eins kon-
ar andúð á foreldrum sínum, en venjulega aðeins
um skeið. Þegar þetta á sér stað, verður það oft-
ast I lok kynþroskaskeiðsins, er líkami unglings-
ins hefur tekið stórfelldum breytingum.
Um leið og börn eru komin á kynþroskaaldur-
inn, verða ýmsar breytingar á persónuleika
þeirra, og þar sem líkamseinkenni þeirra taka á
sig mynd hinna fuliorðnu, leitast þau við að
semja sig að lifnaðarháttum þeirra og missa
áhuga á bernskuleikjum sínum og dægrastytt-
ingum. Með þroskaðan líkama vill unglingurinn
haga sér sem fulltíða maður og öðlast það sjálf-
stæði, sem hann verður var við hjá hinum full-
orðnu.
En það er ekki svo auðvelt að ná þessu tak-
marki. Misheppnist það, getur það leitt til and-
úðar unglingsins á sínum fornu lifnaðarháttum.
Stundum jafnvel í einu vetfangi, getur vingjarn-
legur og eftirlátur unglingur breyzt .1 ókurteisan
rudda, að því virðist. Er þetta róstursamur tími
bæði fyrir foreldra og unglinga. Lausnin á þessu
verður aðeins hægfara og hefur tvímælalaust
mikil áhrif á það þroskastig, sem unglingurinn
öðlast fulltíða. Er hætta á, að hann nái ekki
nauðsynlegu þroskastigi, nema honum takist vel
að losna við bernsku sína og barnaskap.
Að sjálfsögðu mæta ekki allir unglingar þess-
um erfiðleikum kynþroskaáranna með andúð.
Margir virðast haga sér hið ytra með gætni og
íhygli og bæla niður baráttuna við hinar nýju
hvatir og ástríður. Þessir unglingar ná ekki and-
lega beztum árangri. Þeir, sem heyja baráttu við
erfiðleika sína eiga erfiða æsku, en ná í flestum
tilfellum betri árangri og öðlast traustari skap-
gerð sem fullorðnir. Á þetta við um örðuga ung-
linga sem njóta skilnings, ástúðar og velvilja
foreldra sinna.
11
VIKAN