Vikan - 21.05.1959, Blaðsíða 21

NYTT HLUTVERK,
NV EIGINKONA
Maxwell Coombs sat í skrifstof-
unni í hinu nýtízkulega húsi sínu og
beið Francescu konu sinnar. Þetta
var fallegt herbergi með stórum
glugga, sem sneri út að grasflöt og
fyrir neðan hana var dálítill lækur.
Fallega snyrtir og staðsettir runnar
byrgðu útsýnið til nágrannanna, sem
þarna voru á þrjá vegu. Hvorki hann
né Francesca höfðu kært sig um að
sjá nágranna sína í hvert skipti, sem
þau litu út um gluggann, enda þótt
þau vildu ekki án þeirra vera.
Að minnsta kosti hélt hann, að í
þessu tilliti væru þau bæði á sama
máli. Reyndar gat hann aldrei verið
yiss um neitt deginum lengur. Hún
hafði nokkurn veginn verið sami
kvenmaðurinn síðustu tvö árin, þeg-
ar hún lék aðalhlutverkið í leikritinu
„Þrisvar sinnum einn“ á Broadway.
í þau tvö ár hafði hann vanist á að
búa með konu, sem hann vissi að var
hans hjartkæra eiginkona, Fran-
cescu Coombs, hún var fædd O’Mal-
ley, en hún var alls ekki sú Fran-
cesca, sem hann hafði kvænzt. Og
einhvern veginn hafði hann elcki
kvænzt þeirri Francescu, sem hann
hafði orðið ástfanginn af.
Sú Francesca, sem hann fyrst
hafði hitt og orðið ástfanginn af,
lék hlutverk í „Gylltu klukkunni",
en er hann kvæntist henni, hafði hún
á hendi aðalhlutverkið í „Leitandi
hjarta". Hún var ekki lengur fjörug,
ung stúlka, heldur feimin og dul ung
kona frá Maine, sem í leikritinu bar
nafnið Clemence Patridge.
Hann varð alveg undrandi, er þetta
rann upp fyrir honum og í þokkabót
barmaði hann sér dálítið. „Heyrðu,
Fran,“ sagði hann á brúðkaupsferð
þeirra. „Hættu nú að leika í gaman-
leik. Vertu þú .'■íálf, heyrirðu það!“
Hún leit á hann stórum, alvarleg-
um augum. „Jú, ég er ég sjálf, Max,“
sagði hún.
Hann gat ekki almennilega útskýrt
hvað hann meinti. Og eftir nokkrar
tilraunir gafst hann upp og sætti sig
við að eyða því sem eftir var brúð-
kaupsferðarinnar með Clemence.
Seinna lék hún í „Frú Cheney", og er
það misheppnaðist, eins og hann
hafði sagt henni fyrir fram, hóf hún
aftur að leika í „Þrisvar sinnum
einn.“ „Frú Chenery" hafði komið
honum hálfpartinn úr jafnvægi. Hlut-
verkið þróaðist þannig í meðförum
Francescu, og það varð I andstöðu
við skapgerð Clemence og hann var
því ekki viðbúinn. Hann var ekki
viss um, að það væri varanlegt og
þetta gekk ekki rifrildislaust. Ef hún
aðeins hefði gert það fyrir hann ein-
an, þá hefði honum fundist það á-
gætt, en hún sýndi hina nýju hlið
sína einnig í samtölum við aðra
menn. Hann reyndi nokkrum sinnum
að gera henni þetta ljóst, en hún
brosti aðeins spyrjandi og sagði:
„En þetta er ég, Max!“
Kvöld nokl.irt ympraði hann á,
að tími væri til kominn, að þau eign-
uðust barn. En hún geispaði aðeins
og sagði: „Ég er ekki viss um, að
ég nokkru sinni vilji eignast barn.“
Hann var skelfdur. Hann hafði
alltaf álitið það sjálfsagðan hlut, að
þau eignuðust börn, og nú minnti
hann hana á, að hún hefði blátt
áfram krafist barns, er hún lék
Clemence. Annars væri líf hennar
ékki fullkomið.
Ilún yppti öxlum. „Það var einu
sinni.“
Til allrar hamingju var „Frú Chen-
ery“ ekki sýnt lengi. Og hann kunni
ágætlega við Lindu í „Þrisvar sinn-
um einn", sem var sjálfstæð, dugleg
og ung nútímakona. Að minnsta kosti
hafði hann sætt sig við hana í því
hlutverki.
Nú heyrði hann að útidyrnar voru
opnaðar og hið létta, hraða fótatak
hennar barst að eyrum hans. Hann
hafði látið dyrnar að skrifstofunni
standa opnar, þar sem hann bjóst
við, að hún kæmi inn og þrýsti ein-
um þessara mjúku, snöggu kossa,
sem hann hafði vanist frá Lindu, á
varir hans. Þeir voru allt öðruvísi
en hinir löngu, heitu kossar, er hann
hafði notið hjá frú Chenery. Hann
andvarpaði, stóð upp og gekk á eftir
henni upp stigann. Þau höfðu alltaf
haft sitt hvort svefnherbergið, þar
eð hún hélt þvi fram, að leikkona og
leiklistargagnrýnandi skyldu aldrei
vera neydd að sofa í sama herbergi.
Hún var þess fullviss, að þeir tímar
myndu koma, að hann vildi vera út
af fyrir sig til þessað hann gæti skrif-
að, það sem honum virtist um leik
hennar og einnig vildi hún, að sér
leyfðist að hata hann án þess að
þurfa endilega að sjá það í augna-
ráði hans, að hún væri gift honum.
Dyrnar að herbergi hennar voru
lokaðar. Éitt augnablik stanzaði hann
og lagði eyrun við tauti hennar fyrir
innan dyrnar. Er hún brýndi raust-
ina, gat hann greint orðin.
„Er ég ekki kona? Blæðir mér
ekki, þegar ég er særð? Græt ég
ekki, er ég mæti fyrirlitningu ? “
„Guð minn góöur!“ muldraði hann
og opnaði dyrnar.
Hún hafði tekið teppið af rúminu
og vafið því utan um sig. Hún leit
dásamlega út sveipuð teppinu. Augu
þeirra mættust, augnaráð hennar
vai' dimmt og órætt.
„Max, ég er búin að finna yndis-
legt hlutverk," sagði hún. „Ég er
oröin þreytt á Lindu. Þessar glæsi-
legu nútímakonur eru svo innantóm-
ar. Sjáðu, hér er handritið!" Hún
tók bunka af vélrituðum blöðum af
íúminu og rétti honum.
Hann renndi augunum yfir siðurn-
ar. Á þriðju siðu fann hann hana.
Einmitt það, þetta var þá hans fram-
tíðar eiginkona! Hann fór í flýti yfir
tilsvörin og fannst hún æ viðbjóðs-
legri - átakanleg fjörlaus, sjálfsmeð-
aumkunarfull kvenvera, sáróánægð
með tilveruna, af því að hún var ekki
karlmaður. Hann bældi niður löngun
með sér til þess að kasta handritinu
í gólfið og sagði rólega en í gagnrýn-
istón: „Ég þori varla að hugsa um,
hvað ég mun skrifa um þetta leik-
rit.“
Hann sá, að hún roðnaði í kinn-
um, svo fölnaði hún. „Maxwell
Coombs, veizt þú, hvernig fólk talar
um okkur?“ spurði hún.
„Nei, og mér stendur lika á sama."
„Fólk segir, að þú öfundir mig af
velgengni minni, og þess vegna hrósir
þú aldrei einu einasta leikriti, sem
ég leik í. Og veizt þú, hver árang-
urinn verður?" Hún fór að ganga
fram og aftur á gólfinu í stíl Lindu.
„Hann verður sá, að brátt fæst eng-
inn leikhússtjóri til þess að láta mig
leika aðalhlutverk, vegna þess að
enginn þoi'ir því.“
„Þú skjallar mig, elskan. Ég veit
vel, að ég er ekki svo mikilvægur,"
sagði hann auðmjúklega.
Skyndilega hvai’f Linda. „Jú, það
gerirðu!“ sagði hún ásakandi. Hún
fleygði teppinu frá sér, féll á kné,
tók höndum um hné hans, neri yndis-
legu hökunni sinni við hendur hans
eftir PEARL S. BUCK
og leit upp til hans með augnaráði
Francescu. „Max, ekki gagnrýna
þetta leikrit þannig. Þyrmdu því!“
Augnaráð hennar varð til þess, að
hann reyndi að ná tökum á hugmynd,
sem flögraði í kollinum á honum eins
og fugl, sem fallið hefu niður í reyk-
háf. „Heyrðu nú,“ sagði hann hægt.
„Já, hvað er það?“ sagði hún auð-
mjúk.
Hann lyfti höfði hennar, kyssti
hana nokkrum sinnvim og gerði at-
hugasemdir urn hinn fagra, ljósa
blæ á hári hennar. „Mér hefir dott-
ið dálítið í hug,“ sagði hann.
Hún kyssti hann. „Komdu með
það!“
„Það er nú einmitt meiningin. Ég
ætla að skrifa leiki'it handa þér,
mín kæra, og það skal verða heil-
mikið verk!" Hún var þögul svo
lengi, að hann sneri höfðinu til þess
að horfa í andlit henni. „Heyrðu,"
sagði hann. „Hvað er að ske þai'na
undir hárkollunni ? “
Hún strauk „hárkolluna" fimlega.
„Já, en getur þú skrifað leikrit?"
„Ég hef ekki gert annað árum
saman en segja fólki, hvei’nig á að
fara að því.“
„Einmitt það,“ sagði hún efabland-
inni í'ödd.
Hann ýtti henni frá sér. „Heyrðu
nú, hjai’tkæx-a eiginkona, ég hef í
huga að skrifa leikrit handa þér og
um þig, sem verður svo mikill leik-
sigur fyrir þig, að þú óskir aldrei
framar að leika annað hlutverk."
„Og hvað á ég að leika, þangað
til þú ert búinn með leikritið þitt?“
„Ég er búinn að sætta mig við
þessa gömlu, góðu Lindu,“ sagðx
hann stuttlega. En samtSmis hugsaði
hann um, hvernig hann gæti komiS
henni fyrir kattarnef í eitt skipti
fyrir öll.
Hann vann nú sleitulaust að leik-
ritinu. Hann fékk Benny Wales til
þess að skrifa fyrir sig gagnrýnina
á meðan haxm var að skrifa, og
gnisti tönnum af illsku, er hann laa
hinar væmnu greinar Bennys.
Þetta var erfiðasta verk, sem hann
nokkru sinni hafði tekið sér fyrir
hendur, þangað til hann vissi, hvaS
hann vildi. Frá því augnabliki var
það hið auðveldasta. Hann vildi finna
þá Francescu, sem hann elskaði heit-
ast og gera hana að þeirri konu,
sem hann hafði dreymt um að kvæn-
ast. Hann var Pygmalion og hún var
marmarinn, er beið þess a3 vera
höggvinn til og verkfæri hans voru
orð og aðeins orð.
Það verður að segja Francescu til
hróss, að hún spurði hann einskis,
en lofaði honum að vinna í ró og
næði. „Ert þú nokkuð á móti þvi, að
eg kalli hana Francescu."
Francesca brosti blíðlega, og hann
fór aftur að skrifborðinu til þess .að
ná þessu brosi í leikritinu. AuðvitaS
sleppti hann vmsu, en harrn tók lika
margt með. Clemence, frú Chenerý
og Linda fengu sinn skerf, en a5
baki þeiri’a leitaði hann og fann
Franeescu. Stúlkuna, sem stundum
hafði horft á hann með augum Fran-
cescu og talað til hans með rödd
hennar, en sem hann hafði aldrei náð
að handsama. Þetta heppnaðist i leik-
Framh. á bls. SS
VIKAN
21