Vikan - 07.04.1960, Blaðsíða 14

(Jetð hus0Ö0it
verid
listmunir?
Það hefur lengi verið bjargföst
skoðun manna, að list sé það
eitt, sem hægt sé að inn-
ramma og hengja upp á
vegg, eða hreykja á stall. Það
hefur losnað ögn um þessa
skoðun síðustu áratugina og
og nokkrir byltingar-
seggir hafa gerzt svo djarfir
að kenna ýmislegt við list,
sem viðkemur daglegu lífi
okkar. Þeir segja sem svo:
Séu þessir hlutir gerðir af
þeirri einlægni, sem ein-
kennir listsköpun, þá
skiptir form og hlutverk þeirra
ekki máli. Tökum til dæm-
is stóla. Allir geta þvfst verið
sammála um, að formlausir
tuskuklumpar, sem þóttu
góð og gild vara hér úður
fyrr, eiga lítið skylt við list-
sköpun. Við höfum heyrt að
nútímalistin smiti út frá
sér. Athugið þið bara ýmsar
nútíma höggmyndir og jafnvel
málverk. Þið sjáið þar
mörg hin sömu sjónarmið og
hjá arkitektunum, sem hafa
hafa verið að teikana nytja-
teiknað þessa stóla. Þeir
hluti sem eiga að gegna
ákveðnum tilgangi. En þeir
hafa líka hugsað um hina fag-
urfræðilegu hlið. Augað þarf
sitt, ef vel á að fara. Þetta
er meira menningaratriði,
en margan grunar. Það er
iiður í því að njóta lffsins.
Enginn veit til fulls, hversu
góð áhrif það getur haft á
sálarlíf manna, að að skapa
umhverfið eftir fagurfræði-
legum boðorðum.
Efst er sýnishorn af dönskum
húsgögnum, sem ef til vill
falla bezt inn ( þennan
ramma, sem hér hefur verið
nefndur. Norðurlandamenn
kalla þetta „brngskunst“,
og slá því þar með föstu, að
listina megi yfirfæra f nytja-
hlutina. Það mætti ef til
vill kalla næst efsta stól-
inn letistól. Hann er teikn-
aður með það fyrir augum að
láta fara reglulega vel um
sig. Stólarnir tveir, þar fyrir
neðan eru byggðir upp með
harðviðsgrind, annar með
ávölum formum og skeifu-
grind, hinn er meira f funkis-
stíl. Sá neðsti er alveg
bólstraður og er þá mjög þýð-
ingarmikið, að áklæðið sé
fallegt. Hér hafa verið not-
aðar tvær tegundir af mjög
grófu áklæði
Ég hef séð rltað um skilnaSar-
vandamálin frá ótal sjónarmiSum
— af konum. En skilnaður er ekki
eingöngu erfiður fyrir kvenfólliið.
Karlmaður á engu síður erfitt. Að
minnsta kosti átti ég það. Svo að
ég segi eins og satt er, þá var ég
niður brotinn, þegar Vera fór frá
mér til þess að giftast öðrum manni.
Ég hafði verið takmarkalaust ást-
fanginn af henni, dáð hana og litið
upp til hennar.
Það var hræðilegur örvæntingar-
tfmi, fyrsta árið eftir skilnaðinn.
Samúðin og meðaumkunin, sem ég
fann hjá vinum mínum og konum
þeirra, hafði truflandi áhrif á mig.
Nei, það var ekki meðaumkun, sem
ég leitaði að, heldur eitthvað, sem
gat bætt mér missi Veru og það,
sem hún hafði verið lífi minu. Ég
er i eðli mínu mjög heimakær, og
það voru einmitt heimilisnotin, sem
ég saknaði mest. Nú þoldi ég ekki
að vera einn heima. Ég flæktist
eirðarlaus um á samkomustöðum
og kaffihúsum eingöngu til að sjá
fólk og tala við einhvern. Af því
Ieiddi, að ég varð of eyðslusamur,
og það fór illa með taugar mínar.
Af eðlilegum ástæðum veittu þessir
lifnaðarhættir mér enga ánægju.
Þannig hafði ég aldrei lifað áður.
Eki það var eins og ég leitaði án
afláts að einhverju, — þangað til
ég fann Sonju. Hvers vegna það
var Sonja, er erfitt að útskýra, —
hún, sem virtist alltaf svo kæru-
laus og óreglusöm, að það var ó-
mögulegt, að ég yrði ástfanginn af
henni.
Hún var svo ólik Veru. En ég sá
fljótt, að það var gagnslaust að ætla
að likja þeim tveimur saman, svo
ólikar voru þær. Það var fyndni
og kæti Sonju, sem laðaði mig að
henni, og við áttum margar
skemmtistundir saman. Við syntum,
fórum i sólbað, sigldum og fengum
okkur göngutúra. En ástfanginn af
henni, — nei, það var ég ekki. Og
að giftast henni hafði ég aldrei
hugsað um. Við áttum aðeins á-
nægjustundir saman. Það var dá-
samlegt að hafa aftur einhvern til
að hringja i, ef mig langaði í bió
eða í bíltúr. Eins og allir síngjarnir
og sjálfselskufullir menn eru, gaf
ég mér aldrei tima til að hugsa um,
hvaða áhrif ég hefði á hana.
Þá skeði nokkuð, sem breytti öllu.
Mér var boðin staða sem deildar-
stjóra i útibúi fyrirtækisins á Jót-,
landi. Ég vinn i bíladeildinni, og
þetta var lokkandi tilboð, sem ég
tók með mestu ánægju, ekki «wi
14