Vikan - 07.04.1960, Blaðsíða 25

ur Brazilíu. Við gönguni um
götur milljónaborganna, milli strá-
kofanna í frumskógaþorpunum —
hittum fagurvaxnar þolckadisir á
Copacabana-baðströndinni i Rio de
Janeiro og frumstæöar „villikonur“
í Matto Grosso. Við sjáum liða yfir
tjaldið hinar sérkennilegustu mann-
og dýrategundir, regnskóga hitabelt-
isins með dásamlegu dýra- og gróður-
riki, liið víðáttumikla Amazonfljót —
það vatnsmesta í heimi, — og drauga-
bælið Manaus . . . Og i einum hluta
myndarinnar kynnumst við herská-
um fiskimönnum, sem búa á eyðilegri
strönd fylkisins Ceará, og sem bafa
hjúþast helgisagnablæ fyrir hugrekki
sitt og vílcingaeðli. Einkum eru þó
bátar þessara fiskimanna — Jaganda
— sérkennilegt fyrirbæri, en á þeim,
þessum ótrúlega frumstæðu fleytum,
fara þeir innfæddu í langar og liættu-
legar sjóferðir, jafnvel á iiaf út. Og
til þessara seglbáta má rekja annað
heiti þessara kvikmyndar, en hún bef-
ur einnig verið nefnd „Jaganda —
hljómkviða Brazilíu“.
„Villimenn við Dauðafljótið“ opnar
okkur, sem varla getum komizt út
fyrir landsteinana, ekki aðeins nýja
draumaheima á kvikmyndatjaldinu,
heldur er bún einnig í sjálfu sér iitið
brot veraldarsögu.
Og nú gefum við leikstjóranum,
Torgny Anderberg, orðið:
„Sú var tíðin að gúmmíið, bið nýja
gull, rann í stríðum straumum um
Ámazonliéraðið — ásamt blóði Indí-
ánanna, Hviti maðurinn hafði byrjað
liið gegndarlausa dráp á Indíánum í
æðislegri leit sinni að auðæfum —
ævintýralega miklum auðæfum. Inni
í miðju Amazonliéraði stendur borgin
Manaos, sem hefur verið kölluð
Klondyke gúmmiæðisins. Gúmmi-
kóngunum nægði ekki að liafa
kampavín, þcir vildu líka menningu.
Og þess vegna stendur i Manaos eitt
sögulegasta minnismerki veraldar —
geysistórt söngleikhús. Það var byggt
á Englandi, var síðan rifið niður stein
fyrir stein, flutt yfir Atlantsbafið og
síðan dregið af Indíánum 300 mílna
leið á flekum upp eftir fljótinu til
Manaos, þar sem það var endurreist.
Söngleikaflokkar voru einnig fluttir
frá Evrópu. En er tjaldið var dregið
frá og mönnum birtist hinn óraun-
verulegi og draumkenndi sorgarleik-
ur á . söngleikasviðinu, var einnig
tjaldi lyft frá öðrum raunverulegri
sorgarleik - - binum blóðugu vígvöll-
um, þar sem Indiánunum var slátrað
viðstöðulaust í brálæðislegu ofsóknar-'
æði lieir ’a hvítu. En þessi sorgarleik-
ur liafði örlagaríkar afleiðingar. Indí-
ánarnir gleymdu ekki grimmd bvíta
kynbáttarins. Og enn þann dag i dag
stendur söngleikahúsið í Manaos sem
blóðugur minnisvarði þessara til-
gangslausu ofsókna.
Hvað eftir annað bafa könnunar-
sveitir verið sendar inn í frumskóg-
inn lil þess að ná sambandi og frið-
mælast við Indiánana. Og þessar svcit-
ir hafa aðeins fengið eina skipun —
drepa aldrei, ekki einu sinni i sjálfs-
vörn.“
„Og svo loksins eftir margar og
jíungar fórnir, liafa menn smátt og
smátt náð sambandi,“ heldur Ander-
berg áfram. „En erfiðast var að kom-
ast í vinfengi við Xavantes-Indíánana.
Þeir höfðu ekki aðeins óbilandi hatur
á hvítum mönnum, heldur voru þeir
einnig ógnvaldur annarra Indíána-
flokka. En það er kannski einmitt
liess vegna, sem við sóttum það svo
fast að kynnast þeim — ævintýralöng-
unin hefur löngum ]>ótt rík í okkur
Svíum.
Leið okkar lá upp eftir Dauðafljót-
inu, sem er meira brollvekjandi að
nafninu til en i raunveruleikanum, og
til umráðasvæðis Xavantes-Indíán-
anna í Matto Grosso. Við náðum sam-
bandi við þá, en þeir vildu ekkert
með okkur hafa og stökktu okkur á
flótta. Þá héldum við áfram upp eftir
ánni og eftir nokkra daga hittum við
annan ættflokk, öllu vinsamlegri, og
hjá lionnm dvöldum við í tvo dága.
En síðan lá leiðin niður fljótið á ný
og er við komum til Xavanteslndí-
ánanna aftur, hafði brazilískur um-
boðsmaður okkar talað við höfðingja
þeirra og fengið hjá honum leyfi til
]>ess að við mættum koma í land og
taka nokkiar myndir. En aðeins af
einum stríðsdansi.
Þarna stóðum við svo umkringdir
af óvinveittum Indíánum og bjugg-
umst við öllu hinu versta. En þetta
Iagaðist smátt og smátt. kostaði okkur
að vísu ógrynni af gjöfum og tauga-
spenning, en lauk þannig, að liöfðing-
inn bauð okkur að kvikmynda inni
i sjálfu þorpinu — af hversdagslifinu
þar. Og þannig urðum við fyrstir til
að taka myndir af Xavantes-ætt-
fIokknum.“
Og Anderberg segir að lokum:
„Kvikmynd þessa, og þó einkum
þann hluta hennar, sem tekin er á
bökkum Dauðafljótsins, höfum við
tileinkað þeim mönnum, sem fórna
lifi sinu í friðsamlegri baráttu fyrir
þvi að endurheimta sambandið við
hinn týnda heim“.
Getum nú útvegað með stuttum fyrirvara
hinar vinsælu norsku 4-gengis MARNA ljósa-
og bátavélar.
BÁTAVÉLAR. Stærðir frá 8 hestöfl til 36
hcstöfl. Vélarnar fást bæði með skiptiskrúfu
! og gear.
LJÓSASAMSTÆÐUR frá 11 hestöfl til 45
, hestöfl með tilsvarandi riðstraums- og jafn-
straumsrafat upp í 30 K.W.
M1
8/12 HK
Allar nánari upptýsingar eru gefnar á vélaverkstæði
Sig. Sveiabjörnssonar h.f.
Skúlatúni 6. - Sími 15753.
r—
HARNA-DIESEL
VIKAN
25