Veðrið - 01.09.1964, Blaðsíða 7

bar mjög mikið á fiðrildunum. Mátti heita, að þau væru þar um allt, og hala
vafalaust skipt þusundum.
Fiðrildi þessi hafa áður fundút hér á landi, en aldrei slíkur fjöldi. 1947 kom
þó stór ganga í september.1) Varð hennar vart sunnan lands allt frá Reykjavfk
austur í Hornafjörð. Oftar hafa þau náðst hér, t. d. eitt í Reykjavík 15. júní 1901.
Aðmírálsfiðrildið er dagfiðrildi, mjög stórt, vænghaf 6—7 sm. Það er dökk-
brúnt á lit með áberandi rauðurn bekkjum og hvítum deplum. Hcimkynni
jtess er Evrópa, Litla-Asia, Norður-Afríka og Norður-Ameríka. 1 hinum norð-
lægari löndum lifir það ekki af veturinn, heldur flakkar þangað á vorin í stór-
um hópum. Ný kynslóð klekst þar svo út með haustinu, og verður jtá fjöldi
þeirra mestur. Þau, sem ekki fara á flakk, leggjast í dvala, Jregar kólnar, en
drepast undantekningarlítið á veturna, einnig púpurnar. Þannig er jtessu farið
á Bretlandseyjum. Þangað flykkjast vorgöngurnar í maí og júní suðaustan úr
Evrópu og haustgöngurnar aftur í september og október.
Mjög er misjafnt, hve jressar göngur eru stórar. Er það að sjálfsögðu háð
viðkomunni á hverju ári, en liinu ekki síður, hvernig veðri og vindum er hátt-
að á þessum tíma ársins. Fiðrildi eru ekki hraðfleyg. Þau verða Jress vegna að
treysta á vinda til langferða. Og víst er, að þau koniast ekki miklar vegalengd-
ir á móti vindi. Sennilega ferðast þau þannig, að þau láta vindinn beinlínis
bera sig og hjálpa sjálf til á þann hátt, að jtau flögra með byrnum. Þetta eru
flökkufiðrildi, og eðli sínu samkvæmt hljóta þau að nota vindinn á sem hag-
kvæmastan hátt.
Annað algengt flökkufiðrildi er jristilfiðrildið (Vanessa cordui). Það er ná-
skylt aðmírálsfiðrildinu, en er héídur minna og ljósara á litinn. Heimkynni jtess
er Norður-Afríka. Engu að síður flækist jiað stundum alla leið hingað til lands.
I júní árið 1949 kom t. d. stór ganga og dreilðist um allt land, jafnvel norður
í Grímsey.
Með jjvi að fiðrildagöngur frá meginlandinu til Bretlandseyja eru algengar
um þetta Ieyti árs, er eðlilegt að svipast um á jjeim slóðum og athuga, hvort
vindar og veður voru jjar hagstæð fyrir langflug til Islands, jjegar fiðrildagangan
kom í haust. Vindar Jjurfa að liggja hingað. Auk þess verður helzt að vera
sólskin á brottfararstaðnum, svo að fiðrildin séu á flögri og gcti notað hita-
uppstreymi loftsins til að bera sig upp í nokkra hæð.
Dagana 24. ágúst til 1. september var sólskin og blíðviðri á svæðinu frá
Bretlandseyjum suður um Erakkland lil Norður-Spánar, og að því leyti hag-
stætt til fiðrildaflugs. Liggur þá næst að atliuga, livort vindar blási jjaðan til
fslands. Hinn 29. ágúst var hæg norðanátt á Englandi og Islandi, en norð-
austan í Frakklandi og hitinn víðast lægri en 20 stig. Hafi nú fiðrildi svifið
til hafs Jjennan dag, hefur leið jjess legið suðvestur á bóginn í fyrstu. Síðan
liefur loftið sveigt til norðvesturs og l<jks norður eftir hafinu. Tveim sólar-
hringum eftir að jjað lagði frá strönd Bretagne-skagáns er jjað yfir halinu
1) Náttúrufræðingurinn, 3. hel'ti 1951.
VEÐRIÐ — 47