Vikan - 29.06.1961, Blaðsíða 9

Þessi mynd er mjöff einkennandi fyrir nýtt úthverfi í bandarískri borg.
Eingöngu eru byggð einbýlishús, oftast á einni h;eð or vel rúmt á milli þeirra.
Yfirleitt eru lóðir ekki girtar og þessvegna sýnast göturnar mjög breiðar.
ancsála
ý;:.
0:jii ■.
::
wm
Islenzkir blaðamenn ásamt bandarískum starfsbræðrum á
blaðamannafundinum með Kennedy, sem frá er sagt í greininni.
frá IbúSarhúsunum, sem eru mjög
„moderne“ í bezta skilningi þess
orðs.
Á tveim þessara heimila var góð-
ur bókakostur, annarsstaðar ekki til
muna. Málverk sá ég ekki á þessum
stöðum utan eftirprentanir og
stingur það i stúf við íslenzk heim-
ili sem eiga þó að minnsta kosti
eitt skilirí eftir Matthias.
Mismunurinn á húsbúnaði þar og
hér á sér eina eðlilega skýringu:
Veðurfarið. Mér skildist að fólk
lifði mun meira utanhúss en innan
yfir sumartímann og til dæmis tal-
aði ég við íslenzka konu, sem bú-
sett er suður í Virginiu. Hún sagðist
tæpast koma inn fyrir hússins dyr
að sumarlagi nema til að sofa og
þannig væri um flesta i því plássi.
Af þessum orsökum er ekki lögð
megináherzla á sjálf heimilin.
Miklu fremur er gengið að því með
oddi og egg að allur frágangur utan-
húss sé i góðu lagi. Ég kom á heim-
ili í hverfi, sem byggt hafði verið
í fyrrasumar. Þar voru ekki aðeins
allar aðalgötur malbikaðar, heldur
einnig hver gangstígur heim að
dyrum. Eins og víðast þar sem við
komum í þessari ferð, var engin
girðing til að afmarka lóðirnar í
þessu hverfi og fyrir vikið sýndist
gatan mun breiðari og glæsilegri.
Það var búið að sá í blettina, valta
þá og sjálfsagt eru þeir orðnir sil-
grænir yfir að líta núna.
En það sem mest stakk i stúf við
okkar nýbyggðu hverfi í Reykjavik,
var hrcinlæti og falleg umgengni.
Okkur varð á að spyrja: Hvar er
ruslið, sem fylgir nýjum byggingum
hjá okkur? Hvar eru grjótdyngj-
urnar, moldarhaugarnir og spýtna-
brakið?
Af fallegu umhverfi leiðir góð
umgengni, og sumir minntust á bið-
skýli strætisvagnanna og aðrar við-
líka nauðsynjar, sem trauðla er hægt
að halda úti fyrir skrílslegum að-
gerðum, þegar við sáum hluti á al-
mannafæri, sem vafalítið yrðu fljót-
lega eyðilagðir hjá okkur. Þannig
er það með blessaða menninguna;
hún er ekki einungis fólgin í því
að geta lesið og skrifað.
LÍFSVIÐHORF OG
TRÚARÁHUGL
Það liggur í hlutaHns eðli, að
ráðamenn hafa jafnan tilhneigingu
til þess að sýna blaðamönnum þá
hlið hlutanna, sem betur litur út.
Ég hef ástæðu til að halda, að sá
mannskapur, sem við hittum og töl-
uðum við i þessari ferð, gefi ekki
rétta mynda af þjóðinni i heild,
enda gæti það ekki verið. Svo mikið
hittum við af frábærlega glöggu og
skemmtilegu fólki, sem virtist vel
menntað og vel að sér um flesta
hluti. Það voru líka yfirleitt menn
í góðum stöðum og til þess að hafna
í góðri stöðu þurfa menn að hafa
góða menntun og verðleika. Það er
að sjálfsögðu mannfjöldinn og sam-
keppnin, sem orsakar þetta.
Við voruin nokkrum sinnum boön-
ir til kvöldverðar á heimili og átt-
um mjög fróðlegar og ánægjuríkar
stundir með því lolki. Við spurðum
meðal annars um ástæðuna fyrir
heimboðunum. Hún var sú, að þetta
l'ólk hafði skrifað sig á lista hjá
yfirvöldunum og þar með boðizt
til að taka á móti útlendingum, scm
þar kynnu að verða á ferðinni.
Ég var meðal annars í kvöldverð-
arboði hjá vel efnuðum heildsala
í nágrenni Pittsburg. Hann sagði:
„Ég álít að vinsamleg samskinti
milli þjóða byggist að miklu leyti
á gagnkvæmum kynnum. Ég vil
leggja mitt af mörkum fyrir þessa
hugsjón og þessvegna er ég mjög
hamingjusamur yfir þvi að fá menn
frá fjarlægum löndum á heimili mitt
til þess að sýna þedm hvernig við
lifum og fá tækifæri til þess að
ræða við þá.“
Við töluðum stundum um það í
okkar hópi, islenzku blaðamennirn-
ir, hvort svona lagað mundi geta
átt sér stað hjá okkur. Flestir vorum
við sammála um það, að við mund-
um ekki nenna að skrifa okkur á
lista hjá Utanrikisráðuneytinu eða
einhverri annari stofun til þess að
fá útlendinga á heimili okkar. í
þessu fannst mér einmitt liggja sá
mismunur á lífsviðhorfi þar og hér,
sem við urðum svo oft varir við.
Það er alveg greinilegt, að Banda-
ríkjamenn hafa yfirleitt úthverfari
skapgerð en við; þeir eiga auðveld-
ara með að umgangast fólk, eru mun
hjálpsamari og vingjarnlegri við ó-
kunnuga.
Ekki skal ég segja um, hvort það
stafar öðru fremur af kristilegu
hugarfari, en almennur trúaráhugi
er staðreynd, sem bezt sést af hinni
mjög svo almennu kirkjusókn. Þessi
almenni trúaráhugi kom mér á óvart
i landi velmegunar og tækniafreka
i þágu almennings. Hann stingur
að minnsta kosti mjög í stiif við
þann áhuga, sem hér rikir fyrir trú-
arlegum og kirkjulegum málefnum.
Ég átti þess kost að koma i kirkju
á sunnudegi í borginni Goldsbor-
ough i Norður-Carólinu. Það var
lúthersk kirkja, en þó var athöfnin
injög frábrugðin okkar messum.
Stór sunnudagaskóli var rekinn í
hliðarálmu við kirkjuna. Þar voru
börn á öllum aldri, þau yngstu við
leiki, söngva og föndur, en hin eldri
við krislilega fræðslu. Þar var líka
foreldrasamkoma; presturinn var
að búa þá undir fermingu barnanna.
Það þykir sem sé ekki nægilegt að
undirbúa börnin.
Sjálf messan byggðist mjög mikið
á ritúali; ræðan var naumast fimm
minútna löng, en allir sungu og
kirkjukórinn gegndi nánast hlut-
verki forsöngvara. Sama var að
segja um fjölmargar bænir; þær
voru beðnar upphátt með almennri
þátttöku.
Það var mjög einkennandi, að
fólkið beið utan dyra til þess að
taka í hendina á okkur og þakka
okkur fyrir komuna og þátttökuna
í messunni. Varla mundu afkomend-
ur fornra, norrænna vikinga hirða
um slíka smámuni.
BAKHLIÐ BANDA-
RÍSKRAR MENNINGAR.
Kalda stríðið hefur orðið til þess,
að þeir hlutir sem miður fara i
bandarísku þjóðfélagi, hafa verið
settir undir smásjá. Allir þekkja
þessvegna nokkuð til þeirra. Þar
er fyrst að nefna vandamál í sam-
bandi við glæpafélög, sambúð negra
og hvítra manna og atvinnuleysi
svo nokkuð sé nefnt. Við kynntumst
þessum hliðum ekki að mun, en
vorum þó engu síður spurulir um
þær en annað. Við komum í fátækra-
hverfi í stórborg, þar sem negrar
sátu á gangstéttunum og sleiktu sól-
ina. Heldur var það litið hrífandi
sjón, þar sem ætla mátti að stór
hluti þessara manna væri atvinnu-
laus.
I Washington heyrðum við skil-
merkilegan fyrirlestur um negra-
vandamálið og þar sem sá fyrir-
lestur var á vegum stjórnarinnar,
kom það okkur nokkuð á óvart, að
negri skyldi fenginn til þess að
Framhald á bls. 26.
VIKAN 9