Vikan - 09.08.1962, Page 38

að slcrifa undir, þá byrjafSi hún a8
gráta og hvíslaði gegnum grátinn:
„Hvað verður nú gert við mig?“ Al-
bert reyndi að segja hughreystandi:
„Þetta var slys, það geta allir séð“,
en með sjálfum sér var hann hrædd-
ur um, að hún fengi þungan dóm,
sérstaklega af því að hún gaf sig
ekki fram af sjálfsdáðum. Já, vel á
minnzt, af hverju játaði hún núna?
Hver hafði fengið hana til að gefa
sig fram? En nú fékk hann engin
svör, þegar hann spurði, byrjaði hún
aftur að veina og öskra. Hann tal-
aði við lækninn, sem hafði skoðað
Sigurlínu, og sagði hann, að sér virt-
ist hún hafa orðið fyrir varanlegri
andlegri truflun, sem erfitt væri að
lækna. Nú varð hann að athuga bíl-
inn og reyna að fá upplýsingar um
ferðir hennar þennan dag. Húsið var
opið siðan kvöldið áður og hann
komst inn i bílskúrinn. Það gat hafa
verið þessi bíll, hann athugaði hann
vandlega, en sá hvergi dældir eða
neinar skemmdir, hann opnaði far-
angursgeymsluna, þá kom hann auga
á óhreinan kaðal. Þarna gat verið
skýringin á þessum undarlegu för-
um, sem máð höfðu út hjólförin í
moldinni, þar sem þau voru skýrust
og gátu annars leitt til lausnar máls-
ins. Hann tók kaðalinn með sér, og
svo að sem minnst hryndi af honum,
fór hann mjög variega. Hann kom
við á hæðinni, þar sem slysið varð,
og tók sýnishorn af jarðveginum.
Þegar það yrði þurrt, væri hægt að
segja um jiað með nokkurri vissu,
hvort saga geðveiku konunnar væri
sönn.
Tveimur dögum seinna kom hann
heim til ungu hjónanna. Hann varð
að láta þau vita, áður en það kæmi í
blöðunum. Hann hugsaði um það alla
leiðina, hvernig hann ætti að haga
orðum sínum. í raun og veru vissi
hann ekkert um hug þeirra til Sig-
urlínu, þau höfðu aldrei látið í ljós
við hann neina ósk um refsingu til
handa þeim, sem valdið hafði þessu
slysi. Já, jafnvel Ingibjörg sagði ekki
eitt einasta hnjóðsyrði um þann, sem
þetta hafði gert, þegar hann hafði
yfirheyrt hana sem allra mest, rétt
eftir slysið. Þau voru bæði heima,
þegar hann kom. Hann sagði þeim
fréttirnar i stuttu máli og sagði þeim,
að þetta væri ótvírætt, því jarðveg-
urinn væri sá sami í kaðlinum og á
slysstaðnum. Þetta virtizt koma þeim
báðum jafnmikið á óvart, og þau
tóku þessu rólega, en Ingibjörg sagði
eins og örlítið undrandi: „Það var
þá kona, sem var bílstjórinn eins og
mér sýndist“. Þau spurðu nánar um
þetta, en voru ekki æst eða döpur,
eins og hann hafði þó búizt við. Ingi-
björg vildi bjóða honum góðgerðir,
sem hann þó afþakkaði, en hún var
þegar staðin upp og hnykill datt úr
kjöltu hennar, hann sá að þetta var
hvitt, mjúkt garn, og hún var ný-
byrjuð á einhverju angarlitlu sýndist
honum. Hún horfði brosandi í and-
lit hans og sagði, ljómandi af ham-
ingju, gerbreytt frá þvi, sem hún
hafði verið á sjúkrahúsinu: „Ég er
að hekla húfu á hana, það er litil
stúlka, sem við fáum“. Hann óskaði
þeim til hamingju með barnið,
kvaddi og fór. Þegar hann gekk fram
kjallaraganginn, steig hann ofan á
eitthvað, hann tók það upp og sá,
að þetta var hanzki. Hann virtizt
hafa fallið úr kápunni, sem liékk þar
á snaga, hann ætlaði að leggja hann
frá sér á miðstöðvarofninn, en
stanzaði með hann i höndunum, var
38 VIKAS
hann svona skitugur? Nei, þetta var
heklað þannig og litirnir valdir
þannig saman, svo hann sýndist eins
og óhreinindi og mold saman. Þá
rann allt í einu upp fyrir honum
Ijós, kona*'., sem lá veinandi í rúm-
inu, veinau:,; um hendur, óhreinar
hendur, sem sótlu að henni úr
myrkrinu. Auðvitað var hanzkinn
lausnin, nú skildi hann allt. Hann
lagði hanzkann frá sér á ofninn og
gekk heimleiðis.
Læknirinn . . .
Framhald af bls. 17.
mikið á taugar Bertilsen. Hann hafði
verið öruggur og treyst sjálfum sér
meðan á rannsókninni stóð, en biðin
dró úr kjarki hans og öryggi. Þar
við bættist, að hann hafði haft vörzlu
um nóttina, var ekki farinn að sofa
neitt, en hafði skellt í sig hverjum
bollanum á eftir öðrum af lútsterku
kaffi til að yfirvinna þreytuna.
Það olli honum lika sívaxandi kvíða,
að blóðgjöfin virtist ekki ætla að
bera þann árangur, sem eðlilegt var
að vænta. Það dró stöðugt úr æða-
slögunum. Bertilsen þorði ekki að
beita svæfingu af þeim sökum; hann
varð að treysta á staðdeyfingu. Hann
ráðgerði að lyfta brotna rifbeininu
og létta þannig þrýstingnum af líf-
færunum, sem það lá að. En — mundi
honum takast aðgerðin, ef um skemmd
á sjálfu hjartanu væri að ræða? Hann
hafði aldrei framkvæmt skurðaðgerð
á hjarta svo nokkuð kvæði að. Væri
slíkra aðgerða þörf, var viðkomandi
alltaf sendur undir hendur sérfræð-
inganna i höfuðstaðnum, svo framar-
lega, sem hann var ekki í bráðri lífs-
hættu. öll þau ár, sem Bertilsen hafði
starfað þarna, hafði ekki verið um að
ræða nema fjóra eða fimm hjarta-
skurði; Ström yfirlæknir hafði sjálf-
ur gert þann fyrsta, Einar hina. Bert-
ilsen hafði enginn minnzt á í því sam-
bandi.
Kaldur sviti spratt fram á enni
hans meðan hann beið. Hann gerði
sér það ljóst, að ekki einungis allt
starfsliðið, heldur og sérhver maður
í bænum, fylgdist í ofvæni með þvi,
hvernig skurðaðgerðin tækist og Ehn-
ari reiddi af. 1 rauninni var það ekki
orðum aukið, að Bertilsen legði
þarna læknisorð sitt að veði — eftir
þessu verki mundi hann verða dæmd-
ur, fyrst og fremst af öiium I bæn-
um, siðan af stéttarbræðrum sinum,
ekki hvað sist ef illa tækist til. En
hann var hræddur, óhugnanlega
hræddur. Hann reyndi að einbeita
allri hugsun sinni að ásigkomulagi
Einars og aðgerðinni, en þð gat hann
ekki varizt áleitnum röddum og mynd-
um .... rödd Lilian, hvislandi, heitri
.... augum hennar, kðldum star-
andi ....
Það var því í rauninni eins og hon-
um létti þegar hann loks stóð við
skurðarborðið með hnífinn í hendi,
og horfði fast á litla, dimmrauða hör-
undsferhyrninginn, sem ljósunum var
beint að. Hvað gat valdið þvi, að Ein-
ar var svo langt leiddur? Blóðrásar-
truflun? Einmitt þar, sem hið brotna
rifbein þrýsti að, lá mikilvæg taug.
En væri sjálft hjartað skaddað, hefði
rifið þrýst saman blóðæðinni? Þá
mundi verða óskapleg blæðing um
leið og hann lyfti rifinu. Hvernig ætti
hann að stöðva slika blæðingu? Nú
var af honum krafizt meiri festu og
öryggis en nokkru sinni fyrr.
— Meira novokain, sagði hann
heldur kaldranalega, og ákvað að miða
aðgerðina við það að hjartað væri
skaddað.
Til þess að komast að hjartanu,
var hann tilneyddur að þverskera
vöðvana á brjóstkassanum og saga
sundur nokkur rifbein. Hann varð
að fá nægilegt svigrúm til að stöðva
blæðinguna, ef til kæmi.
Nilsen læknir, sem aðstoðaði hann,
leit á hann með kvíða í augum, þegar
hann framkvæmdi skipun hans og
dældi novokain inn hringinn í kring-
um sárið.
Bertilsen fannst sem augnaráðið
lýsti tortryggni.
— Eg verð að fá nóg svigrúm, svo
að ekki sé nein hætta á að hjartað
skaddist sagði hann.
Það var engu líkara en viðstaddlr
yrðu fyrir raflosti við orð hans. Og
þótt hugsun Bertilsen og athygli
einbeindist að litla sárinu, fór það
ekki framhjá honum hvernig hjúkr-
unarkonurnar og Nilsen læknir litu
hvort á annað. En hann lét sig það
ekki neinu skipta. Það var hann einn,
sem bar ábyrgðina. Og nú titraði ekki
hönd hans, þegar hann beitti hnífn-
um. Hratt og öruggt skar hann fyr-
ir og einangraði skurðarsvæðið með
dauðhreinsuðum þurrkum. Hjúkrun-
arkonan rétti honum beinhimnuhnif-
inn og hann losaði seigan vefinn ut-
an af rifbeininu.
— Rifjatðng ....
Hann fann til titrings, þegar hann
nálgaðist hjartað. Nilsen læknir lyfti
rifbeinunum jafnóðum, án þess að
hann mælti orð frá vörum. Æða-
klemmunum var komið fyrir, siðan
skar Bertilsen gegnum vöðvaiagið —•
vefurinn fyrir innan var blakkur af
blóði. Þarna var þvi um innblæðingu
að ræða. Og ef lungnahlmnan væri
líka sködduð ....
Bertilsen dró djúpt andann. Hann
vissi það ósköp vel, að bæði hjúkrun-
arkonan og Nilsen efuðust um að
hann gæti lyft brotna rifbeininu án
þess að valda með þvi enn meirl
sköddun. En nú var of selnt að breyta
um ákvörðun; hann varð að halda
aðgerðinni áfram eins og hann hðf
hana.
Þegar hann hafði sagað sundur rif-
beinið brotna og lyft þvi, var eftir
að ná brotinu, sem fast sat i sárinu
og allir viðstaddir vissu, að slikt var
einungis á færi sérfróðra og sérþjálf-
aðra hjartaskurðlækna. Enginn mundi
þvi geta legið honum á hálsi þðtt mið-
ur tækist; hann hafði þegar gert allt
það, sem unnt var að ætlast tll af
honum — og mun meira en það. Fram
að þessu andartaki hafði hinn slas-
aði á skurðarborðinu einungis verið
slasaður maður, sem þurfti iæknisað-
gerðar við; nú, þegar hann varð i
rauninni að treysta á kraftaverkið,
var það Einar læknir, maðurlnn, sem
stðð I vegi fyrir þvi að hann mætti
njóta ástar Lillan á frjálsan og við-
urkenndan hátt. Hjartað, sem hann
var nú kominn inn að, var hjarta Ein-
ars. Og um leið var Berttlsen og öll-
um viðstöddum það ljóst, að hversu
fær skurðlæknir sem hann værl, gengi
það kraftaverki næst ef honum tæk-
ist að ná út beinflisinni, sauma sárið
eftir hana saman og stöðva blæðing-
una.
Bertllsen fann hjarta sitt slá ör-
ar og heyrði nið fyrir eyrum sér ....
Framhald i næsta blaði.
CANBERRA
Framhald af bls. 3.
stýrisklefinn sé ekki stór, miðað
við stærð skipsins, er hann búinn
svo fullkomnum, sjálfvirkum tækj-
um, að kalla má eins konar raf-
eindaheila. Fyrir bragðið er sagt
að skipstjórinn á „Canberra" þurfi
ekki að hafa nema hið svokallaða
„pungapróf" sem ekki nýtur mikill-
ar virðingar meðal sjófarenda.
Þannig ryður sjáifvirknin sér til
rúms á öllum sviðum. Það hefur
meira að segja verið talað um það
í fullri alvöru, að smiða fjarstýrð
hafskip, bæði til vöru- og farþega-
flutninga. Ef til vill verður þes«
ekki ýkjalangt að biða.