Vikan - 13.02.1964, Qupperneq 7

seta - III gireiii
Elzta syninum í fjölskyld-
unni var ætlað að gera það
sem faðirinn hafði aldrei
getað. Hann var framúr-
skarandi að gáfum og at-
gervi, en féll í stríðinu. Þá
var röðin komin að John.
ISOUIBOK
Löngu áður en Joseph Kennedy valt
út úr bandarískum stjórnmálum og
utanríkisþjónustunni, var ákveðið að
elzti sonurinn, Joseph yngri, yrði full-
trúi fjölskyldunnar á vettvangi stjórn-
málanna. En guðirnir ætluðu honum
ekki langa lífdaga. Fjölskyldan hafði
John F. Kenncdy 18 ára gamall, sumarið 1935. Þá var hann nýorðinn stúdent en hafði slegið
þriðja flokks menntamaður". Meðan eldri bróðirinn Joseph var á lífi, var innan fjölskyldunnar
dáð þennan erfðaprins sinn meira en nokkuð annað,
elskað hann og virt, og það gerðu raunar allir, sem
kynntust honum. Guðirnir urðu engin undantekning,
ef marka má orðtækið fræga: Þeir sem guðirnir elska
deyja ungir. Þessi dýrkun elzta sonarins virðist ekki
hafa verið tilefnislaus. Hann skaraði allstaðar fram úr,
bæði í námi og íþróttum, í skyldurækni, dugnaði og
hugrekki en það var einmitt þrennt hið síðastnefnda,
sem óbeint leiddi til fráfalls hans, í seinni heimsstyrjöld-
inni. Hann hafði fengið heimfararleyfi eftir þrotlausa
þátttöku í bardögum síðustu vikna og mánaða, og var
búin að koma farangri sínum fyrir í skipinu, sem átti
að flytja hann til Bandaríkjanna. En þegar óskað var
eftir sjálfboðaliðum til hættulegrar árásarferðar yfir
Þýzkaland bauðst Joseph yngri þegar í stað til að taka
þátt í henni, og boðinu var tekið. Enginn veit raunveru-
lega hvað gerðist, en svo mikið er vitað, að flugvélin
sprakk í loft upp, á flugi, hlaðin sprengjum. Um af-
drif annarra í flugvélinni þarf ekki að spyrja.
Fregninni um fráfall hins unga manns var tekið með
miklum harmi. Fjölskyldan þóttist vita hvað hún hafði
misst, og enn þann dag í dag má Joseph eldri vart
minnast á þennan son sinn án þess að bresta í grát.
Fjölskyldan ritaði síðar litla bók um endurminningar
sínar frá samverunni við Joseph yngri, en auk þess
rituðu í hana fjölmargir vinir og ættingjar. Bókinni var
dreift aðeins innan ættarinnar og meðal beztu vina hans
og kunningja.
Það er ekki víst að þessi bók hefði nokkru sinni verið
rituð, ef fjölskyldan hefði gert sér ljóst, að hún átti
innan sinna vébanda annan Kennedy, sem myndi ganga
þá framabraut á leiðarenda, er bróður hans hafði ver-
ið mörkuð, — um Bandaríkjaþing upp í æðsta em-
bætti Bandaríkjanna, forsetaembættið. En það er ekk-
ert leyndarmál, að Joseph yngra hafði verið ætlað að
framkvæma það, sem föður hans mistókst. Það hafa
foreldrarnir löngu viðurkennt. Börnunum var ekki
ætlað að safna fé, Joseph eldri átti nóg af gulli, þeirra
hluterk var að skara fram úr í störfum í þágu lands
og þjóðar, á vettvangi stjórnmála og félagsmála. John
Fitzgerald Kennedy, næst elzti sonurinn, virtist frem-
ur fallinn til ritstarfa og kennslu en þeirrar harðvítugu
stjórnmálabaráttu, sem verðandi þingmenn og forsetar
þurfa að heyja í mörg ár. Honum var því sem næst
hrundið út í stjórnmálin, og þó er það ekki með öllu
rétt. Hann vissi til hvers fjölskyldan hafði ætlazt af
Joseph yngri, og þar sem hann var nú, eftir andlát
bróður síns, orðinn elzti eftirlifandi sonurinn þá virt-
ist verkefni framtíðarinnar nánast liggja í augum uppi.
En faðir hans trúði tæpast eigin augum þegar hann
horfði á son sinn, lítinn fyrir mann að sjá, hefja fyrstu
kosningabaráttu sína í Boston fáum árum síðar með
því að ganga til nokkurra harðsoðinna náunga, leggja
fíngerða hönd sína í lúkur þeirra, kynna sig og biðja
um atkvæði þeirra. „Ég hélt ekki að Jack þyrði þetta“,
sagði faðir hans síðar. John Kennedy var þetta ljóst,
svo og það, hversu illa hann var búinn undir fyrsta
framboð sitt, að hann baðst stundum afsökunar vegna
einhverra mistaka með þeim ummælum að hann væri
„aðeins í þessu stappi vegna þess að Joe bróðir féll frá.“
Þá var John Kennedy 29 ára gamall. Saga hans sýndi
oftar en einu sinni, að honum tókst flest það sem hann
tók sér fyrir hendur þrátt fyrir sýnilega vanhæfni í
upphafi og ýmsa byrjunarörðugleika, sem mörgum virt-
ust óyfirstiganlegir. Baráttuviljann hafði aldrei skort
frá því fyrsta.
Á heimili Kennedy-ifjölskyldunnar var ósjaldan handa-
gangur í öskjunni meðan börnin níu léku sér. Þrátt
fyrir erjur, og á tímabili hörkustríð, kvaðst John Kenn-
edy aðeins eiga fagrar skemmtilegar minningar frá barn-
æsku sinni. Hann minntist þess þegar Honey Fitz, afi
hans, fór með hann í gönguferðir um Boston og hélt eitt
sinn yfir honum langa pólitíska ræðu, sex ára gömlum,
einasta áheyrandanum, „til að kenna stráknum". Hann
minntist heimsókna Patrick Kennedy, sem þá var fjör-
gamall maður, sem þoldi ekki hávaða, svo að börnin
voru á nálum. Hann minntist sleðaferða með föður sín-
Framhald á bls. 31.
slöku við námið. Kcnnarar töldu að liann mundi verða „kurteis
talið, að John mundi hclzt leggja fyrir ritstörf og kennslu.

VIKAN 7. thl. — rj