Vikan - 20.02.1964, Blaðsíða 21

fata — meira að segja siikisokka.
Ljóst hárið var meistaralega
gerð hárkolla. Hún var gerð úr
raunverulegu mannshári, sem
safnað hafði verið saman, lýst,
bylgjað og saumað saman. Hár-
kollunni var safnað saman í
Colditz. Stráhatturinn stóri var
framleiddur í fangabúðunum, en
hann var gerður samkvæmt
frnaskri fyrirmynd.
Dulargervið hafði verið æft og
prófað vikum saman, en bar því
miður ekki árangur. Bouley liðs-
foringi hafði þrjá hjálparmenn,
auk venjulegrar tölu aðstoðar-
manna, sem áttu að draga að sér
athygli varðmannsins, þegar
hann beygði fyrir hornið við inn-
keyrsluna, sem vissi niður að
skemmtigarðinum. Á þessu
svæði gat hann reiknað með
,,dauðu horni“, sem gæti jafnvel
dregizt í tíu eða tólf sekúndur,
ef hjálparmaðurinn tók næsta
varðmann að baki nógu vel að
sér. Varðmennirnir gengu með
fram báðum hliðum fangafylk-
ingarinnar með tíu metra milli-
bili.
Menn ættu að taka eftir því,
sem hægt er að læra á þessari
sögu. Ég hafði ekkert fengið að
vita um þessa væntanlegu til-
raun, og ég skildi mætavel löng-
un Frakka til að láta þetta koma
öllum á óvart Það bezta væri
vitanlega, ef enginn fanganna í
fylkingunni hefði minnstu hug-
mynd um það, sem ætti að ger-
ast. Þá mundu þeir vera fullkom-
lega eðlilegir í framkomu, en
menn fóru að hvíslast á eða góna,
gátu þeir eyðilagt allt á svip-
stundu. En margt hefði samt far-
ið öðruvísi, ef mér hefði verið
gert aðvart. En nú komum við
að lærdómnum, sem af þessu má
draga. Sú ráðstöfun örlaganna,
sem skipaði mér beint fyrir aft-
an Paddon í röðinni á göngunni,
hefði getað bjargað þessari
flóttatilraun, því að ég hefði get-
að girt fyrir óhappið með úrið,
ef ég hefði vitað, hvað til stóð.
Þessi flóttatilraun varð til
þess, að föngum var bannað að
fara í skemmtigarðinn um nokk-
urt skeið. En ferðir þangað voru
ekki fyrr hafnar á ný en Vandy
tilkynnti, að ménn hans mundu
gera enn eina tilraun. Ég spurði,
hvar tilraunin mundi gerð, og
hann svaraði:
„Vitanlega í skemmtigarðin-
um!“
Þjóðverjar sviftu okkur alltaf
þeim forréttindum að vera tvo
tíma í skemmtigarðinum innan
gaddavírsgirðingarinnar, í dal-
botninum, þegar við gerðum til-
raun til að strjúka, vorum uppi-
vöðslusamir eða Þjóðverjar vildu
bara koma okkur í slæmt skap.
Á þeim tímabilum vorið 1942,
þegar við vorum ekki sváftir
þessum forréttindum, höfðu Hol-
lendingar fyrir sið að sitja sam-
an á grasinu í miðri girðingunni,
meðan einn las fyrir allan hóp-
inn.
Dag þann, sem Vandy tiltók,
fór ég í skemmtigarðinn og sá
Hollendingana, sem sátu í venju-
legri hvirfingu, meðan risavax-
inn, svarskeggjaður maður í her-
mannafrakka las upphátt. Ég tók
einnig eftir því, að hann sat mjög
ókyrr, eins og hann klæjaði um
allan kroppinn. Hann sat með
bók í hendi og las upphátt úr
henni í hálfa aðra klukkustund
hvíldarlaust. Opinberlega áttum
við að vera tvo tíma í garðinum,
en reiknað var með því, að 15
mínútur þyrfti til að kasta tölu
á fangana í upphafi ferðar og
þegar haldið yrði aftur til kast-
alans.
Blásið var í blístru, og fangam-
ir söfnuðust hægt saman við
garðshliðið til talningar vegna
heimferðarinnar. Allt fór eins og
venjulega og við lögðum af stað
til kastalans. Jafnskjótt og fang-
arnir voru komnir út úr garð-
inum, slepptu Þjóðverjar hund-
um sínum þar. Allt í einu heyrð-
um við hávær köll að baki okk-
ur. Okkur var skipað að nema
staðar og við vorum taldir aftur.
Að þessu sinni uppgötvuðu Þjóð-
verjar, að einn mann vantaði í
hópinn.
Það, sem fyrir hafði komið,
var að Hollendingurinn stóri
hafði setið ofan á litlum landa
sínum, sem hafði verið næstum
alveg falinn undir hermanna-
frakka hans, og tók sjálfum
sér gröf. Aðrir í hópnum voru
hjálplegir við að koma mold og
grjóti undan, og síðan höfðu
þeir hulið Hollendinginn litla
með grasi, svo að ekki sá mis-
Framhald á næstu síðu.
VIKAN 8. tbl.
21