Vikan - 19.11.1964, Qupperneq 31

VIKAN
BLAÐAUKI
/ ÞETTA SKIPTI: 189, 420 PUND
Anæsta lista eru 16 atriði, sem við þurfum aS fara yfir (Starting response check) en
það er aðallega ýmislegt í sambandi við hreyflana sjálfa og undirbúningur áður en
þeir eru ræstir. Síðasta atriði er svo að ræsa þá. Þá hef ég símasamband við mann, sem
stendur niðri á jörðu, við tæki sem veitir loftþrýsting til vélanna til að ræsa þær.
Ég kalla ti! hans: „Groundman — þrýsting á númer tvö", en það þýðir að hann á að veita
fullum þrýstingi á þann hreyfil. Ég sé svo á mæli fyrir framan mig þegar þrýstingurinn er
orðinn nægilegur til að ræsa hreyfilinn, — og geri það.
Þegar allir hreyflar eru ræstir, förum við yfir 14 atriði í sambandi við þá, stillum eldsneytis-
blönduna inn á þá, athugum olíuþrýsting, eldsneytisþrýsting o.m.fl.
Mælarnir á myndinni sýna að allir hreyflarnir eru komnir í gang, tveir þeirra (Nr. 2 og 3)
hafa náð fullum hraða, en nr. 1 og 4 eru að auka hraðann og munu ná fullum hraða á næstu
augnablikum. „Copilotinn" og ég höldum um blöndustillana á nr. 1 og 4 og hreyfum þá jafn-
óðum og þeir auka hraðann.
Copilotinn" les upp lista með 69 atriðum
Efst á myndinni, fyrir ofan efstu mælaröðina, eru fjórir snerlar.
Þeir stjórna slökkvitækjum hreyflanna. Efsta mælaröðin sýnir álag
(torque) hreyflanna, næsta röð þar fyrir neðan sýnir lágþrýsti-snúnings-
hraða hreyflanna, þar fyrir neðan eru mælar, sem sýna snúningshraða
hreyfla en neðsta röðin í kerfinu sýnir háþrýsti-snúningshraða þeirra.
Fyrir neðan þessa mæla eru tvær samstæður með fjórum mælum. Sú
til vinstri á myndinni sýnir eldsneytisrennsli, en til hægri olíuþrýsting
hreyflanna.
Neðst á myndinni sjást ógreinilega fjórir mælar, sem sýna olíuhita
hreyflanna.
Vinstra megin við efstu mælasamstæðuna eru tveir mælar. Sá stærri
sýnir hvort sjálfvirka stýringin (autopilot) sé í sambandi, en sá minni
sýnir lofthita fyrir utan vélina. Hægra megin við sömu mælasamstæðu
er mælir, sem er í sambandi við lofthemla (flaps). Nokkru fyrir neðan
hann og aðeins til hægri er venjuleg klukka, og önnur eins í sömu
hæð vinstra megin á mælaborðinu.
Á mælaborðinu sjást einnig Ijós, sem gefa til kynna hvort lendingar-
hjól séu í réttstöðu, önnur, sem sýna hraða hreyfla við ræsingu o.fl.
Ajörðu niðri kemur aðalþungi vélarinnar á
þessi hjól, fjögur hvorum megin. Nokkur
þungi kemur einnig á nefhjó.lið, en það er aðeins
til stuðnings. Eitt af því bezta við þennan hjóla-
útbúnað er „anti-skid" bremsurnar, en „anti-skid"
kerfið er sett á og notað við lendingar. Þær eru
þannig útbúnar, að snúist hjólin yfir 150 snún-
inga á mínútu, er ekki hægt að bremsa þannig að
hjólin dragist. Einnig eru í þeim eins konar skynjar-
ar, sem „skynja" flötinn, sem hjólið snertir, og
stillir bremsuviðnámið eftir því. Þetta þýðir, að það
er alltaf óhætt að bremsa af fullu afli, hver sem
hraðinn er og þótt hálkublettir séu á brautinni,
bremsurnar vinna alltaf eins vel og hægt er og
það er engin hætta á að vélin snúist á ísblettum
eða vætu. Svo sparar þetta líka gúmmíin . . .
Við erum að leggja af stað til New York frá Keflavík, og við
erum setztir upp í vélina, ég vinstra megin í sæti flugstjóra,
aðstoðarflugmaðurinn Ámundi G. Olafsson við hlið mér hægra megin
í vélinni, næstur fyrir aftan hann er vélamaðurinn Aðalmundur Magnús-
son og snýr höfði að mælaborði á hægri hlið vélarinnar. Við hlið hans
og enn aftar er loftsiglingafræðingurinn, Þormóður Hjörvar.
Ég veit að vélin er samtals 189,420 pund, og út frá því reiknum við
þann hraða, sem vélin þarf að hafa á „V-l" eða við flugtak, — en
áður en að því kemur, verðum við að fara yfir fjöldan allan af atrið-
um. Aðstoðarflugmaðurinn — venjulega kallaður copilot okkar á milli
—• les upp lista með 69 mismunandi atriðum, sem við þurfum að fara
0Q — VIKAN 47. tbl.
fyrst yfir. Þetta heitir „Cockpit check", eða athugun í stjórnklefa. Þar
á meðal er Ijós í stjórnklefa, athugun á aðvörunarkerfi, prófun á slökkvi-
kerfi o.fl. o.fl., allt niður í að lagfæra sætið og festa um sig öryggis-
belti. I hvert sinn, er copilotinn les upp spurningu, fer ég höndum um
viðkomandi tæki, og fullvissa mig um að það sé í fullkomnu lagi. Það
dugar mér ekki að horfa á mælana og segja að þeir sýni rétt — ég
verð að benda með fingrinum á hvern einasta mæli áður en ég svara,
svo að „copilotinn" geti fylgzt með og um leið fullvissað sig um að ég
hafi raunverulega horft á viðkomandi mæli. Annars gerir hann athuga-
semd og spyr aftur.