Vikan - 19.11.1964, Síða 39

FATNAÐUR f 5000 ÁR
Framhald af bls. 11.
gæddi þann, sem hana bar mikl-
um virðuleik. Skikkjan var helzt
búin til úr ull, en í kyrtlana notuðu
bæði karlmenn og konur fágætt
silki. Rómverjar áttu viðskipti við
lönd alls staðar í heiminum, og hið
næfurþunna kínverska silki var
keypt dýrum dómum. Það var kall-
að ,,ofið loft" og Rómverjar héldu,
að það væri þunnur vefur, sem
,,silkiþjóðin" fyndi á blöðum trjánna
og gerði síðan þræði úr. Sá siður
að nota silki var ævaforn í Kína,
en hinn vestræni heimur þekkti ekk-
ert til silkiormanna fyrr en á sjöttu
öld.
Hið dásamlega náttúrefni silki
var mjög eftirspurt meðal ríkra
Rómverja, sem gáfu hvað sem kraf-
izt var fyrir það. Það þótti því
svara kostnaði að flytja það eftir
„silkiveginum", eins og hin óra-
langa lestarferð gegnum Asíu var
kölluð. Þótt samgöngutæki nútím-
ans væru til taks, mundi mörgum
verzlunarmanninum vaxa slík ferð
í augum. í þá daga var þetta ólýs-
anlegt erfiði, þar sem ótal hættur
biðu kaupmannsins, sem tókst á
hendur flutninginn frá einhverjum
stað í Kína og varð að fara yfir
fjöll og hyldjúpa dali og skræl-
þurrar eyðimerkur, en áfangastað-
ur þeirra sem lifðu ferðina af, var
verzlunarmiðstöðin Lob-nor.
Býsanzki stíllinn.
Á 4. öld var Bisanz gerð að höf-
uðborg Aust-rómverska ríkisins og
var þá nefnd Konstantínopel, eftir
keisaranum Konstantín mikla. Þessi
borg lá á mörkum vesturlenzku
heiðninnar og austurlenzku kristn-
innar, en keisarinn ákvað, að
kristni skyldi vera lögleg trú. Um
þetta leyti fluttu nýir kynflokkar
inn í Evrópu á þeim umbrotstím-
um, sem kallaðir voru þjóðflutn-
ingatímarnir. Allt þetta hafði auð-
vitað mikil áhrif á klæðagerðina,
ekki sízt hirðklæðnað og kirkju-
skrúða.
í Bysanz var hægt að fá allt,
sem hugurinn girntist, dýrlegustu
efni, skinnvörur, leðurvörur, málma
og skartgripi. Óhófið var mikið við
keisarahirðina og viðskiptin blómg-
uðust í þessum aust-rómverska
höfuðstað, þar sem miðaldirnar
sáu dagsins Ijós. Það vakti mikinn
fögnuð, að tveimur grískum munk-
um tókst að smygla silkiormum í
göngustöfunum sínum út úr Ser-
inda, en þetta leyndarmál hafði
verið vel varið til þess tlma. Tveim
árum síðar voru móberjatré einnig
gróðursett þar, en þau eru nauð-
synleg silkiormunum. Þetta varð
undirstaðan að silkispunanum í
Aþenu, Þebu, Korintuborg og
fleiri stöðum, og þar með varð út-
breiðsla silkisins almenn og það
fjallháa verð, sem fólk hafði orðið
að borga vegna hins mikla flutn-
ingskostnaðar, úr sögunni.
Klæðaburðurinn varð sambland
af grísk-rómversku og austur-
lenzku, þó má segja, að austur-
landasvipurinn hafi verið ríkjandi.
Það má sjá á málmblönduðum
efnum og öllum perlunum og gim-
steinunum, sem saumaðir voru á
föt prestanna og konungafólksins.
En sniðið var einfalt og að flestu
leyti líkt fyrri tíma klæðnaði.
Karlunga-tímabilið.
Frankakonungurinn Karl mikli,
þýzk-rómverski keisarinn frá árinu
800, myndaði ríki í Vestur-Evrópu
og árangur þess varð m.a. sam-
felldari stíll í fataburði. Konungur-
inn og þegnar hans notuðu skyrtu,
buxur, kyrtil og slá. Þar við bætt-
ist hringabrynja með hjálmi og nef-
hlíf, þegar mennirnir fóru til orr-
ustu. Konurnar voru í pilsi með
sjal eða slá yfir, og eins og karl-
mennirnir voru þær sterkar, raun-
sæjar og jarðbundnar. Andúðin á
síðum og víðum fatnaði var mikil,
þegar sú tegund fatnaðar barst til
Vestur-Evrópu með kristninni.
Efst til neðst.
Heima voru margir Egyptar með
nauðarakaða höfuðkúpu og bera
fætur. Prestarnir urðu að vera alveg
sköllóttir, og öðrum mönnum fannst
það líka heppilegt. Þegar þeir
gengu úti í sterku sólskini notuðu
þeir hárkollur úr sauðarull eða
mannshári. Meðlimir konungsfjöl-
skyldunnar og aðrir háttsettir menn
báru mjög fjölskrúðugar hárkollur
við hátíðleg tækifæri. Skórnir voru
mjög einfaldir, sandalar með einni
ól, það var allt og sumt.
En rómversku hermennirnir, sem
urðu að ganga langar vegalengd-
ir, notuðu stígvél, og um tíma voru
hinir undarlegu totuskór í tízku.
Þá fer að líða að rómönsku mið-
öldunum, en um þær verður fjallað
í næsta blaði ... ★
HRÆÐSLA
Framliald af bls. 13.
eitthvert afbrot,- það var þess
vegna að mér fannst alltaf ég vera
að fara á bak við Mario, þótt svo
að ég hefði aldrei logið að hon-
um.
— Þrjú ár, hélt ég áfram. En
þegar þú hefur fengið þig fast-
ráðinn, verður þetta strax öðru-
vísi. Þá getum við byrjað að svip-
ast um eftir húsnæði. Ef maður
lítur á þetta svona, þá eru þrjú
ár engin ósköp.
— Það er rétt hjá þér, viður-
kenndi hann og kyssti mig. Og
hann sleppti mér ekki, jafnvel þó
að fólk gengi framhjá mjög ná-
lægt okkur. — Það er svo dimmt
að það sér okkur ekki, hvíslaði
hann. Og á sumrin eru allir svo
góðir við elskendur, lögregluþjón-
arnir Ifka.
Ég stalst til að líta á úrið hans
og kipptist við.
— Það er að minnsta kosti tíu
mínútum á undan, sagði hann. En
þetta sagði hann alltaf, og ég vissi
Innoxa
heimur fegurðar í einu orði.
Innoxa
VARALITUR
í tuttugu tízkulitum.
VEL SNYRT KONA NOTAR
Innoxa
að það var ekki satt.
Við gengum hratt og leiddumst.
Mario var nú kominn í gott skap
og bollalagði heilmikið um fram-
tíðina. Hann talaði um það sama
og með nákvæmlega sömu orð-
um og hann gerði á hverju kvöldi,
eins og hann væri hræddur um að
ég gleymdi þessum framtlðar-
áætlunum, eða þá hann sjálfur.
Við vorum ein á auðri götunni og
fótatak okkar bergmálaði í þögn-
Já? Nei?
Hvenær?
Þúsundir kvenna um heim allan nota
nú C. D. INDICATOR, svissneskt réikn-
ingstæki, sem reiknar nákvæmlega út
þá fáu daga í hverjum mánuði, sem
frjóvgun getur átt sér stað. Lækna-
vísindi 56 landa ráðleggja C. D. IND-
ICATOR fyrir hellbrigt og farsælt
hjónaband, jafnt ef barneigna er ósk-
að sem við takmarkanir þeirra.
C. D. INDICATOR
Pósthólf 1238 — Reykjavik.
Sendið eftirfarandi afklippu ásamt
svarfrímerki til C. D. INDICATOR,
Pósthólf 1238, Rvik, og vér sendum
yður allar upplýsingar.
Nafn .................................
Heimili
inni. Ég hafði það á tilfinningunni
að við hefðum verið gift árum sam-
an, að við værum nú þegar orðin
gömul og hefðum, líkt og allir aðr-
ir, gefizt upp fyrir einhverju, sem
var okkur yfirsterkara, einhverju,
sem skilyrðislaust myndi skilja okk-
ur að. Þetta var kannski að kenna
þögninni eða háu og sléttu múr-
unum, sem við gengum meðfram,
kannski líka því, að maður þóttist
sjá fjölda fólks sitjandi innan við
gluggana á stóru leiguhjöllunum,
öllu þessu sem gerði hið heita
sumarkvöld svo þrúgandi. Ég leit
á Mario, sem var svo myndarleg-
ur og sterkur og hafði þrjózku-
lega rák milli augnabrúnanna, og
ég þrýsti mér að honum og hann
hélt utan um mig með handleggn-
um. Ég fann, að þetta kvöld elsk-
aði ég hann meira en vanalega,
næstum ögrandi, og þegar við kom-
um að húsinu, þar sem ég bjó,
leið nokkur stund áður en ég fékk
mig til að kveðja hann. Ég hafði
aldrei verið svo seint úti með hon-
um fyrr, og þó gat ég ekki slitið
mig lausa.
Hann tók lyklana úr hendi mér
og lauk upp hliðinu; honum þótti
gaman að gera það, rétt eins og
við þegar værum eiginmaður og
eiginkona.
— Farðu inn, sagði hann um-
hyggjusamlega. Ég sterid hér og
bíð um stund, áður en ég loka.
Kallaðu á mig ef eitthvað kemur
fyrir.
— Hvað ertu hræddur við?
spurði ég brosandi.
— Allt. Ég er jafnvel hræddur
um að einhver liggi í leyni við
stigann til að ræna þér. En nú
var hann svo viss I sinni sök að
hann hélt áfram I glettnislegum
tón: — Verkfræðingurinn, til dæmis.
— En hvílík vitleysa, mótmælti
ég. Hann lítur ekki einu sinn á
mig, eins og ég sagði þér áðan.
— En furðulegt, sagði Mario
hugsandi. Svo kyssti hann mig og
sagði uppörvandi: Farðu nú upp.
Mamma þín er kannski orðin hrædd
um þig.
Ég var stplt og . hamingjusöm
þegar ég gekk upp stigann. Éð
gekk inn í svefnherbergið, þar sem
við mamma sváfum báðar. Hún
var þegar sofnuð. Til að fullvissa
mig um það hvíslaði ég:
— Mamma ...
Þegar ég heyrði hana draga
þungt andann, gekk ég að spegl-
inum og stóð þar lengi og horfði
á mig í skininu frá digru kerti,
sem mamma lét alltaf loga fram-
an við lítið altari. Ég rétti úr mér,
strauk hendinni yfir ennið og hárið.
— En furðulegt, hugsaði ég
næstum sorgbitin. Mario hefur í
rauninni rétt fyrir sér. Það er í
sannleika sagt undarlegt að verk-
fræðingurinn skuli ekki einu sinni
Kta á mig.
Það sem síðan skeði, var ein-
göngu Mario að kenna. Mér datt
það ekki fyrst í hug, mér hafði
aldrei dottið það ( hug, það get
ég svarið. -jkr
VIKAN 47. tbl. — gg