Vikan - 25.11.1965, Blaðsíða 10

Það er hvasst þennan morgun. Rokið og aus-
andi rigningin lemur rúðurnar og þeytist fram-
hjá.
Klukkan er orðin sjö, þegar húsmóðirin Inga
fer að hugsa um morgunverðinn og íhuga hvort
hún eigi að treysta litlu börnunum sínum, sjö
og níu ára gömlum til að fara í skólann. Sú
ellefu ára þarf að ganga langa leið, en hún
er sterk og státin stelpa og klárar sig. Samt
er hún dæmd til að gegnblotna á leiðinni í
skólann og verður að sitja í rökum fötunum
í fjóra klukkutíma. Það getur orsakað hnerra
daginn eftir og síðan kvef. Hvað á hún að
gera?
Eiginmaður hennar fer til vinnu sinnar, eins
og venjulega, þvf að veðurguðirnir aftra ekki
karlmanni frá því að sækja vinnu. En það eru
börnin.
Hún getur auðvitað fylgt þeim í skólana,
einu í einu. En morgunstundir hennar eru dýr-
mætar, þvf að þá þarf hún að annast öll inn-
kaup til dagsins og hafa hádegisverðinn tilbú-
inn klukkan tólf.
Veðurstofan spáir vaxandi hvassviðri, en það
getur hún raunar sjálf séð út um gluggann. Svo
gat líka verið að í miðborginni væri ekki slíkt
gjörningaveður og hér f útbænum. Hún þyrfti
að fá góð ráð. Ef hún léti börnin ekki fara í
skólann, yrði þá skrifað hjá þeim skróp? Alla
vega kostaði það símtal við skólastjórann, ann-
að hvort til að biðja um fjarvistarleyfi eða til
að útskýra fjarvist þeirra. En menntun er mikil-
væg. Hún vill helzt ekki að þau missi af kennsl-
unni. Ætti hún að hringja í eirihvern af nábú-
unum til að vita hvað þeir ætla að gera? Hve
slæmt er veðrið í raun og veru? Hún finnur til
hálfgerðar sektar, vegna þess að hún getur eig-
inlega haldið sig innan dyra, þegar þessi Iitlu
skinn eru neydd til að berjast við óveðrið.
Svo eru það börnin sjálf. Þeim yngsta geng-
ur vel og þykir vænt um skólann sinn. Hann vill
helzt ekki láta skrifa hjá sér fjarvistardaga, svo
að það er ekki rétt að reyna að fá hann til að
vera heima, enda er hann kominn í úlpuna sína
og farinn að hneppa henni, hálf skelkaður
vegna veðursins en ákveðinn á svip.
Sá næst yngsti vill gjarnan vera heima. Hann
hafði hlaupið yfir lexíurnar sínar á hundavaði,
hann er ekkert ánægður með kennarann og
honum finnst leiðinlegt að læra. Þessvegna hóst-
ar hann, í von um að það gefi til kynna að líð-
an hans sé ekki eins góð og útlitið. En hún
veit, að fái hann leyfi til að bregða út að van-
anum með skólagönguna, verða vandamál hans
erfiðari með tímanum.
Sú elsta er ánægð með skólann sinn, það er
að segja þegar hún er komin á staðinn, en hún
er lengi að koma sér af stað á morgnana. Hún
er líka orðin nógu gömul til þess að spá fyrir
um það að kennarinn sé ef til vill veikur, —
kennarar geta líka stundum fengið kvef, og þá
verði gefið frí í bekknum hennar, og hún er á-
kveðin í að láta Ijós sitt skína í þessum bekk.
Eða þá að kannske mætti ekki nema helmingur
barnanna, vegna veðursins, og þá verði prófinu,
sem hún er svo vandlega búin að undirbúa,
frestað. Borgar það sig að fara? Svo er það líka
athugandi að ef bekkurinn er ekki nema hálf-
setinn, segir kennarinn ef til vill sögu, eða ger-
ir þeim eitthvað til skemmtunar, eða hann ger-
ir það alls ekki. Veðrið er andstyggilegt og langt
að ganga, en hún vill samt ekki vera eina hey-
brókin, sem lætur veðrið hræða sig. Til viðbót-
ar við venjulega morgunstirfni hennar er hún
að vega og meta, og óskar þe,ss innilega að
einhver taki af skarið og segi henni ákveðið
hvort nokkur skóli verði í dag.
Að lokum sendir móðirin þau öll af stað; þau
eiga að verða hraustir íslendingar, þau geta tek-
ið sér víkingana til fyrirmyndar, þeir fóru um
höfin, hvernig sem viðraði! En svo fer hún að
hafa áhyggjur, því að veðrið versnar stöðugt.
Hún hafði sjálf næstum fokið fyrir bíl, þegar
hún var að kaupa í matinn. Geta börnin kom-
izt heim? Ætti hún að senda leigubíl eftir þeim?
Hve mikið myndi hann kosta? Ætti hún að
sækja þau sjálf, svo þau gætu þá fokið öll
saman? Eða ætti hún að hringja til skólastjór-
ans og vita hvort hann hefði einhver ráð, þar
sem skólinn hafði engum bíl á að skipa? Gæti
hún farið að ónáða skólastjórann, sem hafði
í svo mörg horn að líta? Það var ekki ( hans
verkahring að sjá um börnin til og frá skóla,
hann á aðeins að sjá um að allt sé í lagi meðan
þau eru þar. Loksins koma börnin heim, eitt
eftir annað, holdvot, andstutt og hnerrandi, sár
eða óhrein, eftir að hafa dottið. Og ef veðrið
breytist ekki, endurtaka þessi ósköp sig á morg-
un.
Þetta er það sem raunverulega skeður.
Það sem gæti skeð er að þegar hún Inga
okkar, grútsyfjuð, reynir að horfast í augu við
spurninguna um að fara eða fara ekki í skól-
ann, opnar hún fyrir útvarpið kl. 7.30, til að
hlusta á sérstakar ó-veður-fréttir.
Veðurstofan hefir áður útvarpað venjulegu
veðurútliti, en fræðsluskrifstofan hefir ráðfært
sig sérstaklega við veðurfræðingana, svo að
nú þarf aðeins að hlusta á veðurmálslykilinn,
sem er ólíkt skiljanlegri fyrir Ingu veslinginn.
Þessi veðurmálslykill er greinilegur: Allhvass
er mælt með 7 vindstigum, og þá getur verið
hættulegt að vera að verki upp á húsþökum.
Hvass er 8 vindstig, þá brotna greinar af trjám
og umferðin getur orðið hættulegt fótgangandi
fólki. Stormur er skráður 9 vindstig eftir alþjóða-
veðurmælingum, þá fjúka þakplötur og aðrar
skemmdir geta orðið á húsum. Rok er 10 vind-
stig, og þótt það sé ekki algengt getur það
rifið upp tré með rótum og orsakað miklar
skemmdir á mannvirkjum. Hættan eykst þegar
vindstigin eru orðin 11, það er ofsaveSur, og
fárviðri er 12 vindstig.
Það eru fleiri en Inga sem ekki hafa gert
sér grein fyrir að vindurinn fer frá vestri til
austurs, og að það er þægilegra að segja fyrir
um veður á meginlandi Evrópu, þar sem veður-
athuganarstöðvarnar eru inn í landi. Af þeim
100 veðurathugunarstöðvum sem eru á (slandi,
senda aðeins 50 þeirra daglegar veðurfréttir
til veðurstofunnar. Veðurstofan í Reykjavík er
staðsett á Reykjavikurflugvelli og sendir veður-
V
Að fara eða fara ekkl
Það er epurningin
Grein efftír
Amallu Llndal
Teiknings Ballaear
fréttir á þriggja tíma fresti. Þetta er ófullnægj-
andi yfirlit, og það getur verið mikill munur
á veðurhæðinni eftir því hvar þú býrð, hvort
þú býrð í fjölbýli eða strjálbýli, uppi á hæð,
eða í dalverpi og hve langt frá flugvellinum, þar
sem veðurathuganir fyrir Reykjavík eru teknar.
Þótt ekki sé gott að segja fyrir um veður,
vegna þess að athugunarstöðvar eru ekki fyrir
vestan ísland, eru samt sendar veðurspár fyrir
tólf til fjörutíu og átta klukkutíma ( einu frá
veðurstofunni. Það að dagblöðin nota sér ekki
af þessu, en prenta eingöngu fréttir frá degin-
um áður, hlýtur að stafa af þeirra eigin leti,
og er ekki mikil hjálp fyrir fólk sem vill búa
sig undir veðurfar líðandi dags. Það væri ó-
neitanlega þægilegra fyrir Ingu skinnið, sem
alltaf hefir fundizt hún ósköp heimsk, þegar hún
er að stauta sig út úr veðurkortunum, sem birt-
ast í dagblöðunum. *
En nú hefir fræðsluskrifstofan til allrar ham-
ingju farið yfir þessar upplýsingar, sérstaklega
með það fyrir augum að hvassviðri getur feykt
litlum börnum um koll, út ( umferðina eða nið-
ur í skurði, sem eru meðfram óstandsettum göt-
um; og að rok og veðurhæð þar fyrir ofan er
óörugg fyrir eldri börn og fullorðna, og að regn,
snjór og sandur, sem feykist áfram á þem hraða,
dregur úr sjónarsviði fótgangandi fólks og ak-
andi. Það getur haft miklar hættur í för með sér.
Svo að á þessum morgni, dags sem greini-
lega verður óveðursdagur hefst starfið á þennan
hátt:
Símahringing til veðurstofunnar staðfestir
veðurhæðina og veðurfréttirnar fyrir þennan
skóladag, og nú þurfa skólastjórarnir aðeins að
fara yfir aldursflokka bekkjadeildanna í skól-
um sinum. Hver skólastjóri hringir svo til út-
varpsstöðvarinnar nógu snemma til að tilkynn-
ingin geti komið með 7.30 veðurfréttunum.
Sú tilkynning gæti hljóðað svona:
„Hér er sérstök tilkynning, undirbúin af skóla-
kerfinu í þeim tilgangi að forðast vandræði og
slys vegna veðurofsa . . .
Austurbæjarskóli — kennsla fellur niður í sjö til
átta ára bekkjum. Engin kennsla fyrir hádegi
í níu til tólf ára bekkjum.
Vesturbæjarskóli — kennt í öllum bekkjum eins
og venjulega, en þau börn sem búa í úthverf-
um (hverfin nafngreind) verða afsökuð, ef þau
geta ekki komið.
Menntaskóli — kennt í öllum bekkjum, eins og
venjulega".
Og svo framvegs. — Allir skólar borgarinnar
taldir upp.
Ingu léttir og það er þessari ákveðnu útvarps-
tilkynningu að þakka. Nú getur hún með góðri
samvizku og glöð ( sínu hjarta haldið litla sjö
ára rollingunum heima, (í laumi gleðst hann
sjálfur yfir þvt) sent þann ntu ára af stað, hvort
sem hann hóstar eða ekki, og sú ellefu ára
hraðar sér sem mest hún má við undir-
búninginn undir skólaveruna, því að hún
veit að skólinn hennar verður fullsetinn og allir »
þar á sínum stað.
Þetta gæti verið svona.
JQ VXKAN 47. tbl.