Vikan - 14.04.1966, Blaðsíða 11

Miðað við sömu hækkun næstu 25 árin og
verið hefur undanfarin 25, verður verð
á helztu nauðsynjum eitthvað líkt því sem
hér segir árið 1991:
Rúgbrauð 1 stk........
Smjör 1 kg............
Mjólk 11..............
Kartöflur 1 kg........
Súpukjöt 1 kg.........
Þorskur, 1 kg., slægður
Ýsa, 1 kg., slægð, m.h. .
Ostur, 1 kg...........
Kaffi, 1 kg...........
(pakkinn kr. 294,00)
1 1. bensín...........
Eitt far með SVR......
1 pk. Camel ..........
(eða 250,00 árið 1986)
Brennivín % 1. .. i ....
kr. 156,50
— 1114,10
— 75,00
— 210,00
— 1532,65
— 84,00
— 91,80
— 2106,30
— 1176,00
— 93,77
— 50,00
— 300,00
— 3136,00
Laun árið 1991 með sama útreikningi:
Algengust laun verkam. . . kr. 1.000,00
pr. klst.
— — verkak. . . — 1.342,12
■— — járnsm. . . — 1.046,20
pr. mán.
— — kennara . . — 724.350,24
— — skrifst.m. — 80.241,72
•—■ — afgr.m............ — 86.284,32
Árið 1941. Þá voru haldnír Rauða krossdanslcikir í bragga og þar mátti sjá margvíslega einkennis-
búninga, og þá höfðu íslenzkar verkakonur kr. 1,40 á tímann.
Miðaö við hækkunina 1956 til 1966
1971 1976 1981 1986 1991
1 stk. rúgbrauð 21,48 30,96 55,42 79,87 142,97
1 kg. smjör 187,96 270,62 483,06 695,49 1.241,45
1 1. mjólk 12,91 18,06 30,07 42,08 70,06
1 kg. kartöflur 62,50 112,44 559,95 1.007,46 5.016,15
1 kg. súpukjöt 150,72 226,64 456,68 686,71 1.383,72
1 kg. þorskur. 15.16 23,31 50,47 77,62 168,04
1 kg. ýsa. 16,25 24,86 52,83 80,79 171,68
1 kg. ostur 308,72 491,68 1.207,07 1.922,46 4.719,64
1 kg. kaffi, br. & mal. 112,84 145,08 203,11 261,14 365,60
1 pk. Camel 52,56 75,92 136,66 197,40 355,30
% 1. brennivín 518,00 756,00 1.400,60 2.041,20 3.776,23
1 1. bensín 11,84 16,63 35,44 52,24 115,73
Eitt far með SVR 10,82 16,65 36,05 55,44 120,03
Alg. laun verkam. á klst. 85,35 123,29 211,92 320,55 576,99
Alg. laun verkakv. á klst. 88,22 133,08 207,81 408,55 831,40
Alg. laun járnsm. á klst. 107,56 156,19 305,05 413,90 755,37
Kennarar á mán. (hæstu 1.) 26.300,16 38.902,32 74.662,46 110.482,59 212.126,58
Alm. skrifstm. eftir 4 ár á m. 15.266,78 21.932,55 38.930,27 55.928,00 99.244,70
Alm. afgrm. eftir 4 ár á m. 15.075,96 21.283,48 36.080,36 51.080,35 88.832,59
unina frá 1941 til 1966, og slá-
um svo fram fyrir árið 1991 þeim
tölum, sem koma út úr vöru-
verði 1966, margfölduðu með
sömu tölu og þurfti til að marg-
falda verðið frá 1941 til að fá
verðið 1966. Dæmi: Ef vara hefur
kostað tvær krónur 1941, en tólf
árið 1966, hefur verðið sexfald-
ast. Miðað við sömu bólgu næstu
25 árin ætti hún því að kosta
72 krónur árið 1991.
Samt er málið ekki svona ein-
falt. Aukningin verður alltaf
stighækkandi og eykst að töl-
unni því meira, sem upphæðirn-
ar verða hærri. Eftir því ætti
sú þróun, sem gerir tveggja
krónu vöruverð að tólf krónu
verði á 25 árum, að gera meira
en sexfalda tólf krónurnar á
næstu 25 árum. Segjum til dæm-
is, að túkallinn hafi margfald-
azt með 1,6 fyrstu fimm árin, þá
gerir það kr. 3,20. Næsta hækkun
verður síðar á sama ári, og þá
margfaldast ekki túkallinn, held-
ur 3,20, við skulum segja með
1,2. Þá er verðið komið í 3,84 kr.
Miðað við 12 krónu verðið yrðu
þessar sömu hækkanir fyrst í
19,20, síðan í 23,04 kr. Af þess-
um dæmum sést, að beinn sam-
anburður 25 ár aftur í tímann
til grundvallar verðlagi 25 ár
fram í tímann getur því aðeins
staðizt, að verðið standi kyrrt
í 25 ár og fari þá í einu stökki
upp.
Sú spá fram í tímann, sem við
gerum því með samanburði á
verðbólgunni síðast liðin 10 ár,
er því mun nær sanni, en sanni
næst þó samanburðurinn, sem
gerður er með þróunina síðast
liðin fimm ár til grundvallar.
Því þar er verð og kaup reiknað
út fyrir hver fimm ár í einu,
miðað við sömu breytingar. —
Af þessum tölfræðilegu bolla-
leggingum verður ljóst, að þær
tölur, sem hér eru nefndar
mönnum til gamans, eru allar
töluvert of lágar, ef verðbólgan
heldur áfram sínum sama skriði.
Það skal tekið fram, að allur
þessi útreikningur er gerður af
manni, sem alltaf hefur haft
nokkurn ama af tölum og eins
hitt, að hvergi hafa verið not-
aðir nema tveir aukastafir, svo
útkomurnar standast ekki fleiri
aukastafa gagnrýni. En það leik-
ur varla á svo miklum upphæð-
um, að miklu máli skipti, og
trúr þeirri lotningu, sem ég ber
fyrir talnahausum, bið ég þá
fyrirfram forláts, ef ég hef ein-
hversstaðar ruglazt í margföld-
unartöflunni.
Ef við lítum nú á þessi talna-
dæmi, kemur í ljós, að bólgan
VIKAN 15. tbl.