Vikan - 14.04.1966, Blaðsíða 28

CARLZEISS I
I
I
I
^landmælingatæki
THEODOLIT TH 3
— TH 4
HALLAMÆLIR Ni 2
— Ni 3
hornspeglar
mælistikur
mælistengur
margar gerdir
EINKAUMBOD A ISLANDI:
HAUKARÍ
GAR-ÐAST R ÆTI 6 SIMAR 164 85 16006
Leikhúsbrunar eru hræðilégir, ekki sízt þegar
Ijósin slokkna um leið og allir neyðarútgangar
eru læstir. Þetta hefur nokkrum sinnum komið
fyrir eins og hér er frá sagt.
Frá liðnum öldum geymir
sagan fjölmargar átakanlegar
minningar um eldsvoða í sam-
komuhúsum af ýmsu tagi, en
þó sérstaklega í leikhúsum.
Nú á tímum eru slíkir voða-
atburðir sjaldgæfir, en svo er
fyrir að þakka víðtækum ör-
yggisútbúnaði á slíkum stöðum,
þar sem í hvívetna er reynt að
fyrirbyggja eldhættuna um leið
og slökkvitæki af fullkomnustu
gerð eru ætíð við höndina og
útgangar í öllum nýrri húsum
margfalt rýmri og aðgengi-
legri en áður var, svo að mögu-
legt er nú að tæma húsin á
miklu skemmri tíma en áður,
ef þörf krefur.
Þannig hefur maðurinn lært
af reynslunni á þessu sviði sem
öðrum, en það hefur verið harð-
ur og miskunnarlaus skóli, sem
kostað hefur líf þúsunda manna
og kvenna á öllum aldri og um-
breytt glæsilegum og voldugum
menningarhöllum í rjúkandi
brunarústir á skammri stundu.
f þéttsetnum samkomuhúsum
grípur skelfingin auðveldlega
um sig, ef samkomugestir fá
minnsta hugboð um, að eldur
sé laus. Sú ofsahræðsla, sem
þannig grípur um sig, hefur oft
valdið hörmulegum og stórkost-
legum slysum, meðan smávægi-
legur eldur að tjaldabaki var
auðveldlega kæfður á augnabliki.
Þess vegna er nauðsynlegt að
gæta fyllstu varúðar, þegar fólki
er gert kunnugt um eldsupptök
að tjaldabaki.
Ein saga greinir frá því, að
einhverju sinni, er eldur varð
laus að tjaldabaki í leikhúsi
einu, hafi vinsælasti gamanleik-
arinn stigið fram jrfir tjöldin
til að segja leikhúsgestum þessi
alvarlegu tíðindi. En fólkið hélt,
að þetta væri gamanþáttur og
klappaði. Og þegar leikarinn
endurtók aðvörun sína, klappaði
fólkið aftur og ennþá meira en
fyrr.
Þessi saga er sennilega eintóm-
ur tilbúningur, því að heyri fólk
hið geigvænlega aðvörunarorð
ELDUR, þá er það vísast tekið
í hæsta máta alvarlega, þótt
flutt sé af vinsælasta gamanleik-
ara.
Hins vegar eru dæmi þess, að
leikarar hafi með kúnstum sin-
um framan við tjaldið haldið
leikhúsgestum hugföngnum og
grunlausum, meðan eldur var
slökktur að tjaldabaki.
Slík brögð eru ekki á allra
færi og krefjast vissulega mik-
illar hugdirfsku, því að óhjá-
kvæmilega hlýtur reykjareim-
urinn að berast fram í salinn
og vekja eftirtekt og óróa, sem
skvndilega getur brotizt út í al-
mennu ofboði. En leikarinn
stendur þarna fyrir framan
tjaldið og leikur kúnstir sínar.
Á honum sjást engin hræðslu-
merki, og á meðan getur engin
hætta verið á ferðum!. Fólkið
hlær og klappar, — skelfingar-
uppþoti er afstýrt.
En slíkum aðferðum má vissu-
lega beita með varúð, því að
ekki er víst að ráðið verði nið-
urlögum eldsins, og þá eru það
hræðileg mistök að hafa ekki
þegar í stað reynt að tæma hús-
ið, svo fljótt og skipulega sem
unnt mátti verða.
Hér verður nú í stuttu máli
greint frá nokkrum leikhús-
brunum, sem skráðir eru feikn-
stöfum á spjöld sögunnar frá
liðnum tímum.
HRINGLEIKHÚSBRUNINN
f VfNARBORG
Þótt leikhúsannálarnir greini
frá mörgum eftirminnilegum
eldsvoðum, mun bruninn á stóra
hringleikahúsinu í Vínarborg 8.
desember 1881, jafnan verða tal-
inn einn sá hörmulegasti atburð-
ur. sem um getur á þesu sviði.
Hringleikahús Vínarborgar
var stór og glæsileg bygging og
svo til ný. Húsið var fyrst opn-.
28 VIKAN 15. tbl.