Vikan


Vikan - 12.09.1968, Side 39

Vikan - 12.09.1968, Side 39
— íbúar eyjanna eru mestan- part blökkumenn, skilst manni? Á sumum þeirra, en hvergi nærri öllum. Næsti viðkomustað- ur okkar var Frakkavirki, eða Fort-de-France, á eynni Martin- ik, sem tilheyrir Frakklandi. Þar eru íbúarnir, sem eru um þrjú hundruð þúsund talsins, flestir hvítir og af frönskum ættum. Þessi eyja er allmiklu stærri en Barbados en þó miklu minni en Trínidad, flatarmál rúmlega ell- efu hundruð ferkílómetrar. — Jósefína drottning Napóle- ons mun hafa verið úr þeirri sveit. — Já, hún átti þarna heima til seytján ára aldurs. Eyjar- skeggjar hafa hana líka í mikl- um hávegum, hafa reist henni minnismerki og gert henni margt fleira til sóma. Á Martinik eru há fjöll, upp í fimmtán hundruð og fimmtíu metra, og á milli þeirra djúpir dalir. Einn dalur- inn er vaxinn frumskógi og þar rignir stöðugt, styttir aldrei al- veg upp. Trén eru þarna geysi- há, þetta sjötíu til áttatíu metra. — Þarna er eldfjallið Mt. Pelée, sem eitt sinn sprakk í loft upp og gereyddi nærliggjandi borg. — Já, sem frægt er orðið. Af fjörutíu og fimm þúsund borg- arbúum slapp aðeins einn lifandi, tukthúslimur sem lokaður var niðri í kjallara. Borgin, St. Pi- erre, er nú farin að byggjast á ný, íbúar orðnir þrjátíu þúsund. Og þó kvað eldfjallið ekki út- brunnið enn, svo að aldrei er að vita nema það endurtaki fyrri leik. Ekki verður annað sagt en Martinikbúar hafi fengið að smakka á alvöru lífsins, því að á þessari öld hafa hver ósköpin af öðrum dunið yfir þá, eldgos, fellibyljir, jarðskjálftar, blóðsút- hellingar, drepsóttir og stórbrun- ar. En ekki er sjáanlegt að allt þetta hafi gert þá þunglynda og leiða á lífinu. Fátækt virðist þarna talsverð, en fólk samt glaðvært en þó að sjá rósamt, slær ekki jafnmikið um sig og Frakkar heimalandsins. Kven- fólkið er sagt léttlynt og hisp- urslaust. Þær ganga margar með skýlur og hnýta þær á sig þann- ig að mismörg horn standa út. Leiðsögumaður okkar sagði að ef hornið væri aðeins eitt, þá táknaði það að konan væri al- gerlega laus og liðug, væru horn- in tvö, meinti það að stúlkan væri að vísu trúlofuð, en tæki það ekki of hátíðlega, þrjú horn tákna hjónaband og það meira að segja hamingjusamt, fjögur hjónaband að vísu, en jafnframt að konan hafi ekki á móti nokk- urri tilbreytingu. Á Martinik er eðlilega fransk- ur svipur á flestu, og Parísar- verzlanir hafa margar útibú í höfuðborginni. — Heimsóttuð þið fleiri franskar eyjar? — Við fórum næst til Guade- loupe, sem er nokkru norðan og aðeins stærri, íbúar eitthvað þrjú hundruð og tuttugu þúsund. Kringum hana er kögur af smá- eyjum og hólmum og sjálf er hún í raun réttri tvær eyjar, mjótt síki á milli þeirra. Þarna er mikið af ám, sem eru furðu vatnsmiklar miðað við stærð eyjarinnar, mér var sagt að þær væru ekki færri en sjötíu. Ég sá enga sem var minni en Elliða- árnar í vænum vexti. Hiti er ekki eins mikill á Guadeloupe og víða annars staðar þarna; er það þakkað pálmatrjánum, sem þarna vaxa þétt og kasta skugg- um, og líka fossum, sem eru fjöl- margir í ánum. Á Guadeloupe lenti ég í mestu regnskúr, sem ég hef til þessa séð. Þetta stóð aðeins í fjóra og hálfa mínútu, en á þeim helltist vatnið bókstaflega úr loftinu. Gatan varð eins og fljót, en hún var furðu fljót að þorna þegar stytti upp. Jarðvegurinn þarna er sagður sérstaklega frjósamur, gosaska og kórall blandað í rétt- um hlutföllum. Þarna er margt framleitt, sykur, maís, kaffi, vín, einkum romm. En atvinnuleysi er talsvert á eynni, enda er þar landþröngt og lítill iðnaður. Margt er þarna gamaldags og fátæklegt, til dæmis eru segl- skútur enn notaðar til flutninga og mörg hús illa byggð. Guadeloupe er frönsk eins og Martinik og íbúar flestir fransk- kynjaðir, svipaðir þeim á Mart- inik, nema hvað mér virtust þeir hávaðasamari og galsafengnari. Til dæmis um léttlyndi þeirra má drepa á atburð, sem ég var aðili að. Fólksbíll, sem ég var í ósamt þremur öðrum farþegum af skipinu, varð fyrir því að vörubíll ók aftan á hann og eyði- iagði hann eða því sem næst. Sem betur fór sluppum við öll ómeidd, og vörubílstjórinn gaf bílstjóra okkar þt' skýringu, að hann hefði gleym; sér við að horfa á stuttklæh kvenfólk á gangstéttinni. Þettt þótti okkar bílstjóra svo sniðu'gt, að hann skellihló og með honum allir þeir er safnazt höfði til að horfa á niðurstöður slyssir. 3. Þessu var sem sagt öllu tekið létt, og þó sagðist okkar bílstjóri hafa orð- ið fyrir stórtjóni, því að trygg- ingar munu þarna takmarkaðar. í Frakklandi og Íúalíu hefðu menn slegizt af slík’ ti iefni. Stuttpilsamóðurinn er vita- skuld kominn þarna á eyjarnar. — Já, og þar að auki kvað þarna lítið um nærföt. Við kven- fólkið á Guadeloupe er það ann- ars athyglisvert, hve skrautlegt það er og frumlegt í klæðaburði. Þær halda mikið upp á sterka liti og má segja að hver hafi sína eigin persónulegu tízku. Frá Guadeloupe var haldið til Jómfrúareyja. — Fólkið þar var áður eins konar bræðraþjóð okkar, til- heyrði ásamt okkur nýlenduríki Dana. En hvaðan mundi nafnið vera runnið? Eyjarnar voru víst tvisvar skirðar eftir jómfrú. I fyrra skiptið gerði Kólumbus það, og hafði þá í huga hinar ellefu hundi-uð meyjar heilagrar Úrs- úlu. Síðar kom þarna Francis Drake og nefndi eyjarnar eftir sinni jómfrú, Elísabetu fyrstu. Þannig eru örnefnin þarna, alls staðar þar sem Spánverjar hafa komið nærri, allt nefnt eftir ein- hvers konar heilagleika. Þessi nöfn eru oft hl'ómmikil og fal- leg, en nokkuð brá mér kyntera við að heyra heiti eins og Heil- agsandabanki og Helgrarjómfrú- arstræti. I síðarncfnda tilfellinu var um að ræða götu, sem al- þekkt var fyrir þess konar lifn- að sem sízt hefur verið orðaður við heilagleika. Jómfrúareyjar eru fjölmargar, ef allt er talið, en þrjúr þær stærstu áttu Danir langa hríð þangað til í fyrri heimsstyrjöld , er þeir seldu þær Bandaríkja- mönnum og eiga þeir þær enn, en Bretar hinar. Eina þessara eyja tóku Danir upprunalega með ofríki, keyptu aðra en fengu þá þriðju fyrir lítið, enda var hún óbyggð og er það mikið til enn. Eyjarnar heita auðvitað all- ar eftir heilögum mönnum og táknum, Heilagur Tómas (St Thomas), Heilagur Kross (St. Croix) og Heilagur Jón (St John). Við litum fyrst við á Heilögum Krossi, sem er lang- stærst eyjanna, fjörutíu og fimm kílómetra á lengd og átján á breidd. Þar varð maður gripinn þeirri tilfinningu að vera kom- inn nokkra áratugi aftur í tím- ann, því að þarna hafa víst alls engar framfarir orðið síðan í tíð Dana, fólkinu fækkað og öllu hnignað. Það er eins og staður- inn hafi dagað uppi. Áður var hér blómleg byggð og mikill út- flutningur á sykri og fleiri bú- vörum, en nú eru margir akrar ósánir. Það hvílir einhver deyfð yfir öllu þarna, enda sagði leið- sögumaðurinn við komuna til eyjarinnar að nú færum við úr heimi neonljósanna inn i veröld kertaljósanna. — íbúarnir? — Þeir eru flestir af dönskum ættum og eitthvað fjórtán þús- und talsins. Danska er þarna ennþá töluð og dönsk nöfn á göt- 36. tbl. vjkan ÍÍD

x

Vikan

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.