Vikan - 20.02.1969, Blaðsíða 9

Voru hér nokkur úrræöi?
Presturinn tekur sig út úr hópnum.
Hann gengur að auganu.
Aöeins nokkur hrynjandi tár af hvörmum þess, annað ekki.
Við færum okkur ögn fjær.
Loftið er þrungið spenningi.
Maðurinn og náttúran horfast í augu......
kennilegt að tala um huglæg
tengs milli manns og hrynjandi
straumvatns eða brattra berg-
hamra, en svo er þetta þó, komi
landið ekki til móts við skáldið,
yrkir það ekki náttúruljóð.
Eftir að hafa staðið stutta
stund bak við Seljalandsfoss og
séð litgeisla sólarinnar brotna í
hrynjandi vatnsfallinu heldur
hópurinn aftur vestur á leið. Ek-
ið er upp sandinn og staðnæmst
hjá Stóra-Dímon. Fúsir og fót-
fimir menn leggja þegar á bratt-
ann og fagna á efstu brún með
hugarfari þess, sem hefur sigrað
fjallið. Hinir hreiðra sig í
brekkuskjóli, gæta að grænu
laufi eða skóf á steini, ánægðir
yfir því að hafa sigrazt á freist-
ingu fjallsins og hætt sér ekki
hátt heldur notið þess, sem næst
var.
Veðrið er orðið úfið, gufu-
mökkurinn yfir heita bænum
austan við Hellisheiðina bland-
ast vatnsúða loftsins. Við ökum
gegnum þorpið og upp í dalverp-
ið. Þar er náttúruundrið sem við
viljum sjá. — Lifandi hver. Að
vísu enginn Geysir, aðeins lítil
Grýta, en hver samt. Bílarnir
staðnæmast, hópurinn fer út.
Hvað! hér er ekkert merkilegt
að sjá — dálítið bullandi vatns-
auga, varla að upp úr því sjáist
nein gufa, hvað þá heldur að
annars verði valrt, sem meira
lætur yfir sér.
Voru hér nokkur úrræði?
Presturinn tekur sig út úr hópn-
um. Hann gengur að auganu.
Aðeins nokkur hrynjandi tár af
hvörmum þess, annað ekki. Við
færum okkur ögn fjær. Loftið
er þrungið spenningi. — Það er
sem stundin standi kyrr. Maður-
inn og náttúran horfast í augu.
Hann stendur þögull og álútur.
Hún tárfellir. Presturinn snýr til
baka. En — var þetta tilviljun?
Tíu til tólf metra há vatnssúla
stígur til himins. Náttúran hefur
talað. Var hún að svara kalli
prestsins?
Við drögumst dálítið aftur úr,
hinir bílarnir hafa flýtt för sinni
meira. Við ökum heim að Kol-
viðarhóli, og fáum þar hress-
ingu á kostnað kennaranna. Og
að því loknu? Komast í bæinn?
Nei. — Vill ekki presturinn segja
okkur sögu? Stofan á Hólnum
breytir um svip. Hún verður
heimur liðinna ævintýra og ör-
laga. Rödd prestsins er djúp og
þung. Málfar hans er meitlað og
hrynjandi. Það er eins og sagan
gerist að okkur sjáandi. Við lif-
um hana. Hún er raunveruleiki,
ekki aðeins sögð heimild, lesin
af skráðum blöðum.
Og fyrst maðurinn gat náð til
okkar á þennan hátt, sem ennþá
vorum náttúrubörn á þroska-
skeiði. Var þá nokkur ástæða til
að efast um, að náttúran sjálf,
móðir vor allra, hefði í dag svar-
að kalli hans.
SÓLNÆTUR VIÐ LANGANES
„Hvað ætlar maðurinn að vera
lengi?“ spurði frú Aðalheiður
Eiríksdóttir á Þórshöfn austur.
þegar ég fyrir nokkrum árum
bað hana að hýsa mig langt að
kominn ferðalang? „Þangað til
ég sé af Heiðarfjalli miðnætursól
við Langanes?“ „Þá getur nú
dvölin orðið nokkuð löng,“ segir
Þorvaldur Pálsson, maður Aðal-
heiðar. „Hann er stundum þoku-
sleginn hér utan við nesið.“ Á
þetta er sætzt. ííg hætti á að
bíða og þau fallast á að hýsa
mig.
Skyldi þá ekki sólhnötturinn
yfir hafi um Jónsmessuleytið
ósköp líkur sjálfum sér, hvort
hann er séður af Heiðarfjalli á
Lauganesi eða t.d. vestur á
Skaga. Jú eflaust. En það eru
engin tvö ævintýri eins, og jafn-
vel sama sagan breytir um svip
eftir því hver segir hana. Þess
vegna er ég viss um að náttleysa
á þessum slóðum skapar hjá mér
allt annan hugblæ undir skini
hnignandi sólar en annars stað-
ar gæti orðið. Þetta ævintýri. —
Miðnætursól við Langanes er
eitt hið fyrsta sem eyru mín
námu og vitund mín skynjaði:
Ég hafði oft lifað það í heimi
hugmyndanna en aldrei séð það
í raunveruleika, sé miðað við
venjulega túlkun þess hugtaks.
Barnsfætur mínir léku fyrst á
útnesi vestan Húnaflóa, en barns-
fætur konunnar, sem gaf mér
sólnæturævintýrið, á ströndinni
austan Þistilfjarðar. Ung flutti
hún það með sér í fjarlægt hér-
að, varðveitti það gegnum stór-
brotin starfsár og gaf það að
leiðarlokum dreng, sem hún
vildi forða frá langnætti í hug-
arheimi.
Þótt þessi kona væri blind í
sextán ár, þá var eins og fólkið
veitti því varla eftirtekt. Hún
Framhald á bls. 36.
8. tw. VIKAN 9