Vikan - 12.11.1970, Blaðsíða 24

Fyrrverandi unnusta min skrifaði: - Það
kom mér ekki á óvart, að þú hefðir
FRAMiÐ skáldsögu. Þú gazt aldrei hamið fýsnir
þínar. Þú kunnir heldur aldrei að
skammast þín, og sennilega hefur þér ekki
farið mikið fram í þeim efnum síðan.
f rauninni ætti ég að fara í mál við þig.
Fólk gýtur til mín hornauga, hvert sem ég fer...
SAGAN
UM
SÖGUNA
GAMANSÖM FRÁSÖGN UM PÍSLARGÖNGU
UNGS SKÁLDS MEÐ FYRSTU BÖKINA SÍNA
Einu sinni skrifaði ég stóra
skáldsögu. Fyrst skrifaði ég með
blýanti í venjulegar stílabækur
Því næst gerði ég fjölda leiðrétt-
inga og skrifaði allt saman aftur
með bleki í aðrar stílabækur. Þar
eð ég hafði enga löngun til að
hlaupa á mig, stakk ég skáldsög-
unni undir stól í hálft ár, áður en
ég las hana aftur. Þá las ég hana
enn og byrjaði á nýjum kladda.
Nú nennti ég ekki að hreinskrifa
hana og sendi hana til vélritun-
arfirma, sem vélritaði hana snot-
urlega á kvartarkir; þrjú hundr-
uð kvartarkir á 50 aura stykkið,
þ. e. hundrað og íimmtíu kall.
Ég tók mér yfirvinnu hjá pökk-
unarfirmanu þar sem ég vann og
greiddi með gleði.
Aðspurð sagði frúin, sem átti
vélritunarfirmað við mig: — Ja,
ef þér spyrjið mig blátt áfram
hvað mér finnist um hana, þá
geðjast mér ekki að nýtízku
skáldsögum. Reyndar hefur yður
bersýnilega skjátlazt hrapallega
að einu leyti.
—- Hvað eigið þér við?
— Hjónaband getur ósköp vel
haldið áfram, eins og ekkert hafi
í skorizt, þó konan hafi ekki þörf
fyrir að hafa mök við manninn.
Eg svaraði gætilega: — Já, frú,
ef báðir aðilar eru náttúrulausir,
góðir félagar og hafa sameigin-
leg áhugamál, þá má kannske
gera ráð fyrir að. . . . En ef ann-
ar aðilinn sem sé hefur vissa
þörf? Nei. Ég get tæpast kallað
slíkt hjónaband, sagði ég.
— Náttúrulausir? Hvers kon-
ar hryllingstalsmáti er þetta?
Karlmaðurinn verður að gera
svo vel að sitja á strák sínum.
Karlmenn eru eigingirnin upp-
máluð! Að láta svona, þótt kona
sé hætt við erotikkina?
—- Laukrétt, frú mín! Lauk-
rétt!
Hún sveipaði um sig kápunni
og hljóp út á pcsthús. Maðurinn,
sem gætti fjölritarans, hætti að
snúa, dró augað í pung og sagði
við mig- Prýðisbók. Alveg stór-
fín!
Unga daman sem sat við skrif-
borðið við dyrnar brosti sætlega
og sagði: Yður hefur orðið á al-
varlegt axarskaft í sambandi við
söguhetjuna. Maðurinn er alltof
gamall. Fjörutíu og þriggja. Það
hefur enginn áhuga á svo göml-
um karlmönnum.
— Afsakið, hve gömul eruð
þér, ungfrú?
— Tuttugu og eins. Karlmað-
ur má ekki vera yfir þrítugt.
Reyndar hafið þér líka gert aðra
skyssu. Nú? Já, maður fær ekk-
ert að vita um hvað verður um
manninn á eftir. Því þér segið
ekkert um það, hvort hann gift-
ist hinni dömunni.
— Það væri nú kannske hægt
að ímynda sér það.
— Já, en þér segið það alls
ekki. Maður veit það ekki með
vissu.
— Andskoti góð bók, sagði
maðurinn við fjölritarann aftur.
Hann gaf mér merki að koma
til sín og sagði lágt við mig: —
Ég er sjálfur að skrifa eina. Vilj-
ið þér lesa hana við tækifæri?
Ég hafði nú eiginlega hugsað
mér að senda forlagi handritið,,
en ég var á báðum áttum og bað
ráðskonuna mína að lesa það.
Þegar ég kom heim sama kvöld-
ið, var enn ekki búið eð leggja
á borð, og ekki búið að kveikja
upp í stofur.um. Ég barði að dyr-
um hjá henni, og eftir langa bið
lauk hún loks upp dyrunum, föl
og rauðeygð
— Eruð þér lasin? spurði ég.
— Þetta var reglulega illa gert,
sagði hún andstutt og fljótmælt.
— Ég veit ekki til þess, að ég
hafi gert yður neitt til miska. Ég
verð að fá að hafa mitt einkalíf
í friði. Reyndar var það alveg
eins mikið honum að kenna og
mér. Hann lagðist í drykkjuskap
og þessi bölvuð drós, var bara
að gefa honum undir fótinn til
þess að næla sér í fyrirvinnu.
Ást. ... Ég skil ekki hvernig þér
getið fengið af yður að . .
— Já, en góða . . . einkalíf yð-
ar er mér lokuð bók.
Það tók mig hálftíma að reyna
að sannfæra hana um þetta, og
vitanlega án árangurs. Hún tók
saman föggur sínar sama dag og
flutti. Dóm um það, hvort bókin
væri góð eða slæm fékk ég skilj-
anlega ekki hjá henni. Ég lánaði
því handritið gömlum vini mín-
um, sem verzlar með skófatnað
í heildsölu.
Hann sagði: — Ja, hún er ekki
sem verst. Talsvert spennandi.
En guð sé oss næstur, hvað þú
getur verið barnalegur. Svona
nokkru kippir maður í lag í
hvelli, án alls umstangs.
—- Ja....
— Jú, sjáðu til. Þú verður að
umskrifa talsvert af henni, já,
næstum alla bókina. Sjáðu til.
Maðurinn og konan geta haldið
áfram að vera eins og þau eru.
En hann verður að vera klárari.
Hann á ekki að vera að standa í
neinu rifrildi. Hann er duglegur,
nærgætinn, kaupir loðfeldi, blóm
og bíltúra og kemur sér fyrir hjá
nokkrum svona smávinkonum.
Við skulum segja svona þremur,
fjórum í senn. Halda við eina í
einu? Kemur ekki til mála. Þá
væri hann bölvaður asni. Nei,
umskrifaðu allt saman.
— Já, en Gustaf, ég er alls
ekki að skrifa um þessa mann-
gerð.
— Bull og þvaður! Þeir eru
allir eins, upp til hópa! Við höf-
um það þannig, eins og ég segi.
Lestu Frakka! Hjónaband og ást!
Þú kemur af fjöllum!
Daginn eftir bað ég gömlu
fröken Telander að lesa skáld-
söguna.
— Já, en hvað ég skil þetta
vel, sagði hún. — Þér hafið orð-
ið fyrir vonbrigðum í ástamál-
um og nú ætlið þér að komast
yfir þau með því að skrifa um
þetta. En vissuð þér virkilega að
ég lenti í þessu endur fyrir
löngu? Fyrirmynd yðar leynir
sér ekki. Ja, ekki svo að skilja,
að ég taki það nokkuð nærri
mér. Lýsingin á honum er ekki
sem verst. Hins vegar hefur yð-
ur skjátlazt í því, að hann var
skilinn áður en ég varð á vegi
hans. Já, en ég gat ekki fengið
af mér að giftast fráskildum
manni. Ég varð angurvær, þegar
ég las það. En látið hana ekki
koma á prent. Skrifið heldur bók
um virkilega ást, og látið þau
eigast að lokum. Fæstir kæra sig
um að lesa um ástarsorgir. Og
okkur kvenfólkinu geðjast ekki
að því, þegar maðurinn snýr sér
að annarri.
— Já, en athugið hvernig hér
er ástatt! Konan þarfnast hans
ekki nema sem peningabuddu.
— Já, nú kemur mér ráð í
hug! Látið hana iðrast. Látið
hana verða ástfangna af honum.
Látið allt fara vel. Þá skuluð þér
sjá, að bókin flýgur út. Hví ekki
láta allt fara vel?
— Já, en skiljið þér það ekki,
fröken Telander, að hún getur
alls ekki orðið alvarlega ástfang-
in af karlmanni.
— Jú, það getur hún ábyggi-
lega, sko, sem félagi. Ég hef oft
óskað mér þess að ég ætti karl-
mann að- félaga, en ekki meir.
— Karlmaður gerir meiri
kröfur en það.
— Já, karlmenn eru svo sjálfs-
elskir. Nei, skrifið þér heldur
virkilega huggulega bók.
Vinur minn, skrifstofustjórinn
í pökkunarfirmanu, sagði: — Ég
vil ekki sjá svona bækur! Ég hef
sjálfur nóg af vandamálum.
eins og Jack London, vinur minn.
Hann er einasti rithöfundurinn,
sem vert er að iesa. Ég kann þær
utanað, allar bækurnar hans. En
þetta er rusl.
— Hefurðu lesið nokkuð eftir
Conrad?
— Ja, ég byrjaði einu sinni á
Taifún. Ósköp þunn. Alltof lang-
dregin.
Dostojefski?
-—- Æ, minnstu ekki á hann
ógrátandi. Nei, skrifaðu eitthvað
skemmtilegt og spennandi..
Óstyrkur á taugum sneri ég
mér til útgáfuforlags nokkurs.
Forstjórinn sagði: — Komið þér
aftur eftir sex vikur.
Ég mætti aftur sex vikum
seinna. -— Hef ekki haft tíma til
þess, sagði hann. — Komið þér
aftur eftir sex vikur. Einkaritari
forstjórans hafði lesið handritið,
og henni leizt vel á það. En hann
varð vitanlega að láta bók-
menntaráðunaut lesa það. Og það
tók sinn tíma.
Ég rabbaði dálítið við einka-
ritarann í fremri skrifstofunni.
Jú, henni fannst bókin geta geng-
ið. Hún væri vel skrifuð og líka
spennandi. En hins vegar lagði
hún til, að ég skrifaði fyrri helm-
inginn að nýju. Konan væri dá-
lítið ósennileg. Jú, henni væri
vitanlega ljóst, að slíkar konur
væru til, en.... Nei, það færi
betur á því, að konan hefði elsk-
huga, hélt hún. Hún brosti um
leið og gaut augunum glettnis-
lega til mín.
— Já, en þá verður þetta allt
önnur bók, sagði ég.
Já, og því ekki það.
Ég kom þangað aftur að liðn-
um sex vikum Forstjórinn var
enn önnum kafinn. Því var skil-
að til mín, að ég gæti komið aft-
ur eftir sex vikur. Að þeim tíma
Framhald á bls. 41
24 VIKAN 46- tw-