Vikan - 12.11.1970, Blaðsíða 44

Tll ALLRA TERflA
Dag- viku- og
manaöargjald
Lk
220-22
Wjl BÍLALEIGAN
MJALUUl'
*
RAUÐARÁRSTÍG 31
Hassan Alisj svaraði: „Okkur er
mikill heiður að hrósi yðar. Þér
eruð snjallasti njósnari, sem
nokkurn tíma hefur starfað í
Egyptalandi."
Að loknu þessu kurteisishjali
var sterku ljósi beint í augu
Lotz. Yfirheyrslan hófst. Hún
stóð í fjóra daga og þrjár nætur
— hvíldarlaust. Einu sinni var
spurt eftirfarandi háskaspurn-
ingar: „Eruð þér Gyðingur?"
Lotz svaraði: „Nei. Þið getið kíkt
eftir því ef þið viljið. Ég er ekki
umskorinn.“ Hassan Alisj gerði
sig ánægðan með það svar. Hann
var helzt á því að Lotz væri
fyrrverandi háttsettur foringi í
SS, og hefðu ísraelsmenn feng-
ið hann til njósna með hótunum
um að ljóstra upp fortíð hans.
Waltraud Lotz var yfirheyrð
í öðru herbergi og enn verr far-
ið með hana en mann hennar,
en hún sagði alls ekkert. Liðs-
foringinn sem stjórnaði yfir-
heyrslunni reif utan af henni
fötin. Hún þagði sem áður. Böðl-
arnir hrintu henni á gólfið og
tróðu hana undir fótum. Hún
þagði. Hún var látin liggja í ís-
vatni í klukkutíma, og féll þá í
ómegin. En hún þagði. Þangað
til farið var með hana á fund
manns hennar, og hann sagði:
„Elskan, segðu þeim það litla
sem þú veizt.“ Þetta var fyrir-
fram ákveðið merki milli þeirra;
nú vissi hún að hún mátti segja
allt, nema það að maður hennar
væri ísraelskur.
Undirbúningur hinna opinberu
réttarhalda stóð í margar vikur.
Yfirheyrsluskýrslurnar komust
upp í tvö þúsund og fimm hundr-
uð blaðsíður. Lotz hafði ekkert
á móti því að leika það hlutverk,
sem Egyptar ætluðu honum;
hlutverk iðrandi njósnara, sem
hafði beðið lægra hlut fyrir eg-
ypzku leyniþjónustunni og var
nú kominn að þeirri niðurstöðu
að ekki borgaði sig að njósna
gegn Egyptum.
Hann kom meira að segja
fram í sjónvarpinu í þessu hlut-
verki. Þegar Nagi málaflutn-
ingsmaður spurði hann, hvort
hann vildi segja nokkur orð fyr-
ir framan sjónvarpsmyndavél-
arnar, sá Lotz þegar að þarna
var tækifæri til að tilkynna fé-
lögum hans í Tel Avív að honum
væri fyrir mestu að þýzka „ævi-
sagan“ hans stæðist. ísraelska
leyniþjónustan fylgdist með eg-
ypzkum sjónvarpssendingum, og
í þeim herbúðum önduðu menn
léttara er þeir heyrðu og sáu
Lotz yfirlýsa á skerminum: „Ef
ísraelsmenn vilja endilega
njósna í Egyptalandi, ættu þeir
að senda þangað eigið fólk.“ Og
Waltraud Lotz sagði: „Eg iðrast
af hjarta alls þess illa, sem við
höfum gert egypzku þjóðinni."
Hættast var Lotz kominn á
öðrum degi réttarhaldanna, sem
Egyptar sviðsettu með pompi og
prakt í hæstaréttinum í Kaíró, í
ágústbyrjun 1965. Nagi mála-
flutningsmaður las upp bréf frá
Þýzkalandi. Efni þess var á þá
leið að Johann Wolfgang Lotz,
fæddur 1921 í Mannheim, hefði
flutt til Palestínu 1933 með móð-
ur sinni, sem var Gyðingaættar.
Hann væri alls enginn þýzkur
i ríkisborgari, heldur foringi í
ísraelska hernum.
Hinn ákærði mótmælti há-
stöfum. „Brjálæði! Hreinn upp-
spuni! Svívirðileg lygabrögð!"
Hann krafðist þess að fá að sjá
bréfið. Samír Nagi neitaði; sagð-
ist ekki vilja láta uppi hverjir
hefðu gefið honum upplýsing-
arnar. Hinn ákærði mætti ekki
sjá undirskrift bréfsins.
Réttarforsetinn skar þá undir-
skriftina neðan af bréfinu, en
gleymdi að taka bréfhausinn af
líka, áður en hann fékk þeim
ákærða pappírsörkina. Svo að
Lotz sá hver bréfið hafði skrif-
að: Dr. Alfred Seidl, málafærslu-
maður í Múnchen.
Dr. Seidl var málafærslumað-
ur prófessors Wolfgangs Pilz,
foringja sérfræðingahóps þess er
vann að eldflaugasmíði fyrir
Egypta. Svo sem getið er í fyrri
grein hafði ísraelska leyniþjón-
ustan reynt að ráða prófessorinn
af dögum með haglega gerðri
smásprengju, sem falin var í
sendibréfi. En sú sem opnaði
bréfið var Hannelore Wende,
einkaritari og ástkona prófess-
orsins, með þeim afleiðingum að
hún særðist alvarlega og missti
sjónina. Og það var í umboði
Pilz prófessors sem dr. Seidl
hafði skrifað bréfið, þremur ár-
um eftir sprengjutilræðið.
Hálftíma hlé var gert á réttar-
höldunum. f hléinu útskýrði
Wolfgang Lotz fyrir lögfræðing-
um sínum að hér væri ljóslega
um hefndaraðgerð að ræða af
hálfu Pilz prófessors, sem væri
bitur vegna sprengjutilræðisins.
Pilz hefði gildar ástæður til að
hata hann — Lotz — vegna þess
að hann hefði gert sig að verk-
færi ísraelsku leyniþjónustunn-
ar. Nú hefði Pilz því hugsað sér
að koma Lotz í gálgann með því
að telja Egyptum trú um að
hann væri ísraelskur herfor-
ingi. Verjendur Lotz gripu þetta
á lofti og fór svo að bréfið var
lagt til hliðar. Þar með var
mesta hættan liðin hjá.
Tuttugasta og fyrsta ágúst
1965 var dómurinn felldur. Hann
hljóðaði upp á ævilangt fang-
elsi fyrir Lotz, en þriggja ára
fyrir Waltraud. ísraelski njósn-
arinn hlýddi dóminum feginn.
Hann var sannfærður um að
„strákarnir i Tel Avív“ hefðu
einhver ráð með að ná honum
úr prisundinni, fyrr eða síðar.
Hann faðmaði konu sína að sér
að skilnaði og sagði hughreyst-
andi: „Hafðu engar áhyggjur,
elskan; það líður ekki á löngu
áður en við getum brugðið okk-
ur á hestbak aftur!“
Wolfgang Lotz var settur í
Túra-fangelsið alræmda, Wal-
traud í kvennafangelsið Kana-
ter.
Fyrstu nóttina í Túra leizt
Lotz ekki á blikuna. Klefinn sem
hann var látinn inn í var bók-
staflega smurður innan af
óþverra, meðan sólar naut var
þar óþolandi hiti en að sama
skapi kalt um nætur. Ljós var
ekki hægt að kveikja og stöðugt
kváðu við vein meðfanganna,
sem verðimir börðu sér til gam-
ans. Wolfgang kom ekki dúr á
auga. En allt í einu birtist varð-
maður fyrir framan klefagrind-
urnar og kastaði sígarettupakka
til Lotz. „Með beztu kveðjum
frá Victor. Hann hefur allt til-
búið fvrir yður,“ sagði varð-
maðurinn.
Meðan á málsrannsókninni
stóð hafði Lotz þegar heyrt Vict-
ors getið. Hann var Gvðingur og
hafði setið í Túra í fimmtán ár.
Victor þekkti allar hliðar Aust-
urlandalífsins eins og fiskurinn
44 VIKAN 46- tw.