Vikan - 07.01.1971, Blaðsíða 17

in eins langt aftur í aldir og
verkast vildi?
— Nú skuluð þið sjá, segir
læknirinn, tekur tvö epli úr
skál og leggur á borðið. —
Hérna höfum við ömmu og afa
í móðurætt. Afinn er sjúkling-
ur og situr í hjólastól. Það er
því amman, sem hefur forustu
fjölskyldunnar á hendi. Dóttir
þeirra (minna eplið) skynjar
ósjálfrátt frá bernsku að kon-
an sé sterki aðilinn. Karlmað-
urinn þarf því að njóta meiri
nærgætni og tillitssemi. Eign-
ist þessi dóttir svo um síðir
börn, dreng og stúlku, sýnir
hún trúlega drengnum gífur-
lega umhyggju í þeim tilgangi
að hann verði ekki jafn veill
og bágborinn og afi hans.
Stúlkan á hins vegar að geta
séð um sig sjálf — hún er alia-
vega kvenmaður!
Þannig ganga foreldrar móð-
urinnar aftur í hennar börnum.
Stúlkan verður sterk og sjálf-
stæð. Hún velur sér efalaust
starf, sem krefst mikillar kunn-
áttu og hæfileika. En hún gæti
vel átt það til að giftast manni
með veika persónugerð.
Sonurinn verður hins vegar
spilltur og veill af öllu eftir-
íætinu. Hann er ófær um að
brjótast áfram í atvinnulífinu.
Og reynir áreiðanlega að verða
sér úti um sterka konu til
trausts og halds.
Því að öryggiskenndin er
eitt af því sem flest fólk þráir
mest.
Stamandi frnmburðir
Oluf Martensen-Larsen telur
einnig skipta mjög miklu máli
að aðstæður foreldranna hafi
verið góðar fyrir fæðingu
barnsins. Hvort þau hafa paop-
íra upp á að þau séu hjón skipt-
Dr. Martensen-Larsen mcð ættar-
tölu, sem sýnir hvaða aðstæður í
ætt og fjölskyldu gera mann að
dryklijusjúklingi.
ir ekki meginmáli. En tilfinn-
ingar móðurinnar um ró eða
öryggisleysi hafa bein líkam-
leg áhrif á hana og um leið
barn hennar.
— Ég hef oft, segir læknir-
inn, — kynnzt fólki, sem hef-
ur fljótt á litið búið við mjög
góðar aðstæður í bernsku, en
þó þróað með sér einhverja
geðflækju síðar á ævinni. Og
það getur einfaldlega stafað af
því, að móðirin hafi búið við
takmarkað öryggi meðan hún
gekk með barnið.
Þess vegna er ættfræði ekki
einungis skemmtilegt tóm-
stundaviðfangsefni. Hún getur
líka hjálpað okkur til að leysa
úr mörgum ráðgátum okkar
lífs og barna okkar. Ég er líka
viss um að vissir sjúkdómar
eins og astmi, flogaveiki og
mígrena geta átt sínar orsakir
í afstöðu sjúklingsins til syst-
kinanna. Foreldrar eru oft
strangastir við elzta barnið, og
reynsla mín sýnir að astma-
sjúklingar og stamarar eru oft
elzt í systkinahópnum.
Hvað leiðir af þessu?
Þeir sem til Martensen-Lar-
sens leita verða oft furðu-
lostnir yfir því hversu ná-
kvæmlega rétt hann lýsir eig-
inleikum ættmenna þeirra
bæði aftur og fram, en sjálfur
er hann löngu hættur að furða
sig á þótt kenningar hans
standi heima.
— Hver manneskja fær sitt
hlutverk í fjölskyldunni, segir
hann. — Stórasystir verður
hjálparhella mömmu. Hún vel-
ur sér og sennilega ábyrgðar-
starf síðar á ævinni. Yngsta
barnið nýtur annaðhvort of
mikillar verndar og umhyggju
eða lendir í skugga eldri syst-
kinanna.
Til dæmis um þau áhrif, sem
einhver atvik aftur í ætt geta
haft, nefnir doktorinn Stig
Wennerström, sænska herfor-
ingjann, sem áreiðanlega er
frægasti njósnari og kvisling-
ur í sögu sinnar þjóðar.
Daginn sem ofursti Wenn-
erström var handtekinn hitti
ég einn ættingja hans, konu.
Hún sagði mér frá atviki, sem
vakti athygli mína. Þegar móð-
ir Wennerströms var í bernsku,
varð faðir hennar, sem var her-
foringi, sviptur stöðu sinni
vegna bess að hann var flækt-
ur í mútumál. Þegar lítil stúlka
verður fyrir slíkri reynslu, tek-
ur hún vitaskuld upp hanzk-
ann fyrir föður sinn. Og þeg-
ar hún svo síðar meir eignast
Framhald á bls. 32.
Stendur þcrð heima
með þitt fólk ?
Heppinn athafnamaður í
kaupsýslu og atvinnurekstri
er oftast nær stóribróðir.
Móðir hans og amma í föð-
urætt hafa verið stórusystur.
Amman hefur trúlegast átt
marga bræður.
Kona sem er áí'engissjúkl-
ingur er ósjaldan úr fjöl-
skyldu, þar sem konur hafa
yfirtökin, annaðhvort vegna
þess að þær eru fleiri eða
karlmennirnir veilir og und-
anlátssamir, mikið fjarver-
andi eða sjálfir drykkjusjúk-
ir. Konurnar verða líka oft-
ast eidri en karlmenn þessara
ætta. Margar drykkjusjúkar
konur misstu föður sinn fyr-
ir fimmtán ára aldur. Þær
eru yfirleitt óvissar í viðhorfi
sínu til karlkynsins, líkt og
kynvilltar konur.
Eiginkona drykkjusjúklings
er oftast stórasystir. Afi henn-
ar í föðurætt hefur verið
næsta ráðríkur, afinn í móð-
urætt hins vegar veiklyndur
eða dáið löngu á undan ömm-
unni.
Lyfsalinn og forfeður hans
hafa oft misst móður sína
snemma.
Kona með astma er oft
lit.lasystir.
Rafvirkinn á áreiðanlega
marga bræður og föðurbræð-
ur.
Kynvilltur karlmaður get-
ur að vísu sjálfur átt bræð-
ur, en móðir hans er áreiðan-
lega úr fjölskyldu, þar sem
konurnar höfðu yfirtökin.
Hennar móðir hefur trúlega
átt margar systur. Afanna
hefur gætt lítt eða ekki. Sam-
komulag foreldra sjálfsagt
báglegt.
Starfsfólk hótela og veit-
ingastaða er líka mjög oft úr
fjölskyldum, sem búið hafa
við mikið konuríki.
Amma verkfræðingsins átti
áreiðanlega allnokkra bræður.
Ættarsaga blaðamanna
(þeirra sem eru karlmenn)
er oftast svipuð og presta.
Dr. Martensen-Larsen hefur
varla hitt nokkurn karlkyns
blaðamann, sem hefur átt afa
er verið hefur yngsti bróðir
í fjölskyldunni. En sjálfur
þarf hann ekki endilega að
vera elzti sonur.
Kona í blaðamannastétt
hefur venjulega sterkan per-
sónuleika, er oft elzta systir.
Eða hún hefur misst föður
sinn snemma.
Móðir lögfræðingsins á oft-
ast bæði eldri og yngri syst-
ur.
Móðir kennarans hefur lík-
lega misst móður sína
snemma.
Faðir kennslukonunnar er
ósjaldan kennari sjálfur. Eðá
þá að hann er mikið gefinn
fyrir uppeldismál og hefur
ekki fengið tækifæri til að
sinna þeim nóg að eigin dómi.
Móðir hennar hefur einnig
misst sína móður í bernsku.
Nuddkonur eiga fimm sinn-
um oftar en aðrar konur
bróður sem er yngri en þær.
Móðir tónlistarmannsins er
oftast litlasystir.
Lesblindir drengir hafa oft-
ast átt í erfiðleikum með
sambúðina við föður sinn.
Feður þeirra og föðurfeður
hafa áreiðanleða átt yngri
bræður.
Lesblind telpa hefur oft
átt í hliðstæðum erfiðleikum
með móður sína, og konur í
ætt hennar hafa yfirleitt
ekki verið mjög aðsópsmikl-
ar.
Hjúkrunarkonan hefur átt
svipaða ömmu í föðurætt og
kennslukonan. Amman hefur
misst móður sína snemma.
Afinn í föðurætt var mynd-
arlegur, ríkiandi og föðurleg-
ur, en missti föður sinn
snemma. Amman í móðurætt
átti eldri systur, var jafnvel
yngsta systir.
Leikkonan missti trúlega
föður sinn í bernsku. (Þegar
Martensen-Larsen notar sögn-
ina að missa, á hann ekki
endilega við dauðsfall, held-
ur stundum skilnað og langa
fjarveru).
Fiölskyldusaga tannlækna
er oft svipuð og rafvirkja.
Annar hver piparsveinn
(og til þeirra telur læknirinn
Framhald á bls. 32.
í. tbi. VIKAN 17