Vikan - 21.12.1972, Blaðsíða 31

PÍLAGRIMSFERÐ
Framhald af bls. 13.
vikja fyrir hinu daglega lifi og
amstri þess.
En þegar kvöldið var liðið og
hann stóð og bjóst til að hátta,
sagði Spentrup við konu sina, þar
sem hann horfði á sofandi börnin,
sem hvert um sig þrýsti að sér
nýfengnu leikfangi:
„Gusta” sagði Spentrup, ,,ég
veit ekki . . . .mer finnst við
aldrei hafa átt eins skemmtilegt
jólakvöld og núna. Veiztu, til
hvers mig langar? Að við eyðum
næstu jólum i heimabyggð minni.
Heldurðu ekki, að börnunum
þætti gaman að kynnast þvi,
hvernig jólin eru haldin úti á
landi? Við getum sjálfsagt fengið
að búa á kránni. Það ætti
heldur ekki að þurfa að
vera svo afskaplega
dýrt.”
Strax að liðnu sumri tók hann
að spara til jólanna. Frú Spentrup
fylgdist undrandi með þvi,
hvernig maður hennar útfærði
áætlun þá, sem hann hafði gert á
siðustu jólum . .kvöldið, sem
hann hafði verið svo óvenjulega
glaðvær og ræðinn. Það kvöld
haföi samband hans og barnanna
á einhvern hátt breytzt. Nú héngu
þau eiginlega meira i honum en
henni, og vist var það oft léttir, en
ekki alltaf óblandinn léttir. Hún
undirbjó jólin með tilliti til
áætlunar manns sins, og snemma
á aöfangadag kom Spentrup-
fjölskyldan til litla bæjarins með
kránni, þar sem biðu þeirra illa
upphituð herbergi með fimm
furðulegum rúmstæðum.
Húsbændurnir voru þægilegir,
konan afskaplega blátt áfram, og
lyktin af káli og kleinum var i
hjerjum kima. Þegar klukkan
nálgaðist fjögur, þrömmuðu þau
af stað, Spentrup og börnin,
rækilega dúðuð i ullarföt og
vopnuð exi, reglulegri þrælbeittri
exi. Þau ætluðu sjálf að sækja sér
jólatré út i skóginn, að fengnu
leyfi nýja skógarvarðarins, sem
Spentrup hafði sótt um skriflega
áöur. Frú Spentrup varð eftir á
kránni og tók upp farangurinn.
Hún horfði brosandi á eftir þeim
út um gluggann, þegar þau lögðu
af stað. Fas Spentrups vitnaði á
einhvern hátt bæði um aldur hans
og reynslu, en gerði hann einnig
svo nálægan og jafnaldra börnum
sinum.
A leiðinni gegnum bæinn gaf
Spentrup gaum að þeim
breytingum, sem orðið höfðu
siðan hann var þar siðast. Það
voru, já það voru vist
nákvæmlega tuttugu og fimm ár
siðan, þvi aö frá þvi foreldrar
hans á sinum tima seldu húsiö,
hafði hann ekki viljað koma
þangað aftur. Þegar hann öðru
hverju hitti gamla félaga og talið
barst að litla bænum og hann
heyrði um nýjar byggingar og
breytingar, varð hann alltaf
gripinn óþægindatilfinningu og
andúð gegn þvi að snúa aftur og
sjá þessi merki um timans tönn.
Og nú kom það dálitið óþægilega
við hann að sjá, að i staðinn fyrir
gamla skiltið með kringlunum
fyrir utan brauðgerðina var
komin stór kringla, sem hékk
fyrir glugganum . . .og þar sem
húsið hennar „Rúllumaju” hafði
staðið, var nú komin minjagripa-
verzlun. Annars var gatgn sjálfri
sér lik, nema hann minnti, að hún
hefði verið breiðari. Spentrup
gerði sér sérstaklega far um að
láta ekki bera á forvitni sinni,
þegar þau mættu fólki á leiðinni.
Skyldu það vera einhverjir, sem
hann þekkti i æsku? Litli
maðurinn, sem stóð þarna fyrir
utan kjötbúðina . . .gat þetta
verið Ingemannsen? Nei, það var
útilokað, Ingemannsen hlaut að
vera löngu dáinn, og hann hafði
heldur ekki svona skegg,
nei . . .en þar sem Nóra átti
heima, þar stóð kona i dyrunum,
og það gat ekki verið nein önnur
en Nóra, Nóra hin yndislega, sem
allir ungu mennirnir kepptu
um . . . .Nóra með ljósa hárið og
fas sem hefði sómt drottningu. Nú
var hún orðin þrifleg kona hátt á
fertugsaldri, mikiö ef hún bar
sig ekki ennþá eins og drottning.
Spentrup hraðaði sér framhjá
með börnunum og gaf sig ekki til
kynna, en honum hlýnaði um
hjartaræturnar að sjá, að Nóra
var ennþá við lýði og meira að
segja á sama stað og hún hafði
búið alla sina ævi.
Þau fóru i gegnum bæinn og út
úr honum, og svo voru þau komin
að skóginum.
Hann var horfinn! Ekki svo að
skilja, að þarna væri engan skóg
að sjá. Gamli vegurinn sveigði
sem fyrr inn á milli trjánna og
skipti sér i litla stiginn meðfram
bakkanum og breiða ökuveginn
á milli hæðanna, en hérna, þar
sem fyrr höfðu staðið stór, dreifð
tré, var aðeins kjarr, og lengra
meðfram stignum, þar sem áður
var þéttvaxið kjarr, var nú hins
vegar kominn hávaxinn skógur.
Allt var öfugt við það, sem verið
hafði áður, allt, nema litla malar-
gryfjan I hólnum, þar sem
Spentrup hafði grafiö sér göng i
bernsku og eitt sinn næstum
grafizt lifandi, þegar sand-
bakkarnir einn góðan veðurdag
hrundu saman yfir hann.
Hann sleppti höndum barnanna
og gekk nokkur skref áfram
aleinn. Andúðin reis upp i honum
eins og holskefla . . .svo varð
honum ljóst, að auðvitað hlaut
vaxandi skógur að breytast með
árunum, en aöbreytingin yrði svo
algjör, svo eyðileggjandi, það
voru hrein og bein rangindi.
Spentrup var að þvi kominn að
snúa við og fara heim, fara heim,
til þess að snúa aldrei aftur,
aldrei. Snúa aftur i hreiðrið sitt i
Kaupmannahöfn og það
undireins, hann ætlaði . . . .þá sá
hann börnin, sem stóðu og horfðu
á hann furðu slegin, Morten með
litlu höndina sina kreppta um
axarskaptið ....
Þá tók Spentrup sig á, og
hersingin hélt inn i skóginn,
hæfilegt tré var valið og fellt og
boriö heim á krána. Faðirinn var
þögull alla leiðina, en börnin
töluðu hvert i kapp við annað og
ræddu fram og aftur hvert smá-
atriöi ferðarinnar, hvernig þau
höfðu valið rétta tréð, sem ekki
mátti vera of stórt og heldur ekki
of lítið, hvað það var spennandi
og erfitt að fella tréð, hvernig þau
urðu að bera tréð, eitt hélt um
toppinn, annað um miðjuna, og
það þriðja gekk aftast og hélt um
neðsta hlutann á þeirra eigin
jólatré. Þetta var stór stund, það
var svo óvenjulegt og merkilegt
fyrir þessi stórborgarbörn að
gera eitthvað, sem þau annars
þekktu bara af lestri ævintýra-
bóka og gamalla sagna. Þau
komu upptendruð heim og töluðu
hvert upp i annað. Marianne, sú
óstýrilárta ungfrú, þóttist m.a.s.
hafa séð spor eftir björn einmitt
þar sem þau fundu tréð.
Frú Spentrup tók vel eftir þvi,
hve maöur hennar var hljóður allt
kvöldið, og þegar þau ætluðu að
fara að hátta, eftir að hafa komið
börnunum i ró, kom það loksins:
„Já,” sagði hann næstum
hljómlaust, „það var léleg
hugmynd að koma hingað, og það
hefði ég átt að sjá fyrirfram. Þó
að maður sé hlynntur eðlilegri
þróun i lifinu, þá þolir maður
ekki, að það sé hróflað við þeim
myndum, sem æsku-
minningarnar hafa mótaö. Maður
á ekki að fara pilagrimsferð til
hins helga lands bernsku sinnar.
það á að lifa óbrenglað i
endurminningunni. Ég held við
ættum að snúa aftur heim strax á
morgun.”
Arin liða. Arin liðu. Eitt þeirra
tók frú Spentrup með sér inn á
eilifðar braut. Siðari heims-
styrjöldin, sem kostaði svo mörg
mannslif, batt enda á lif Mortens.
Spentrup varð einn eftir, þegar
Hans fluttist til Suöur—Amerlku,
og Marianne gifti sig. Marianne,
sú óstýriláta ungfrú, giftist
tvisvar, og i bæði skiptin hrist
Spentrup höfuðiö, en sagði
ekkert. Hann lifði reglubundnu
lifi, ekki sérlega öfundsverðu, en
þetta var það hlutverk, sem hann
hafði kosið sér i lifinu, og þvi
skyldi hann gegna, svo lengi sem
hann dygði. Spentrup gekk til og
frá vinnu sinni á skrifstofunni,
skrifaði bréf heima á kvöldin,
heimsótti Mariönnu á hverju
sumri og eyddi hjá henni
nokkrum ánægjulitlum dögum,
en kvartaði ekki.
Svo var það einn aðfangadag —
Spentrup stóð einmitt og var að
hella úr rauðvinsflöskunni, sem
hann gaf sjálfum sér i jólagjöf,
yfir i eina af þessum góðu, gömlu
karöflum, sem nú var að mestu
hætt að nota — að dyrabjöllunni
var hringt, og Marianne kom
þjótandi inn. Lotten var meö
henni, og Lotten var orðinn fimm
ára og hafði vaxið mikið frá
sumrinu áður.
„Pabbi, klæddu þig og komdu
undir eins. Ég er með bilinn niðri.
Þú neyðist til að vera hjá okkur i
kvöld. Ég er alein. Albrecht (það
var maðurinn hennar) —
Albrecht er ekki heima. Við
ætluðum til Jamtlands og fara á
skiði, en ég nennti þvi ekki, þegar
á átti að herða. Hann fór I gær. Og
nú langar mig svo til að gera svo-
51. TBL. VIKAN 31