Vikan - 19.04.1979, Blaðsíða 10

BÖRN Á
ALDRINUM
3-7 ÁRA
Meðalbarnið
Á árunum 3-7 ára fara öll börn í stórum
dráttum gegnum sömu þróun. Þróunin
gerist yfirleitt ekki með jöfnum hraða en
frekar í stökkum. Oft er hægt að sjá tímabil
þegar þróunin er mjög hröð og önnur þegar
hún stendur svo að segja í stað.
Þróun barna er mjög mikið háð því
umhverfi sem þau alast upp í. Hún er því
háð efnahagslegum, félagslegum og
persónulegum aðstæðum foreldra.
Persónuleiki og skapgerð foreldra skiptir
miklu máli fyrir þróun barns. Röð barna í
systkinahópi skiptir líka máli fyrir
þróunina. Það hefur í för með sér ólíka
þróun hvort barn er t.d. fyrsta, annað eða
þriðja barn. Þrátt fyrir þessar ólíku
aðstæður kemur það að gagni að vita
eitthvað um hvernig meðaltal barna þróast
á ólíkum aldursstigum.
3ja ára börn
Flest börn á þessum aldri eru komin yfir
mótþróa- eða þrjóskuskeiðið. Barnið lagar
lOVikan 16. tbl.
Engin tvö börn eru eins. Börn fæðast
mismunandi og börn verða mismunandi
vegna ólíkra uppvaxtarskilyrða. Þróunar-
sálfræðin er sú grein sálfræðinnar er fjallar
um þróun einstaklinga. Þróunarsálfræðinni
er oft skipt í þróun vitsmunalífs, persónu-
leikaþróun og félagslega þróun. Hver
einstaklingur þróast hinsvegar sem ein
óskipt heild. Enda þótt börn fæðist
mismunandi og verði mismunandi gerist
þróunin innan ákveðins ramma. Eitt af
verkefnum sálfræðinnar hefur verið að
komast að því hver sé „meðaltals” þróun
barna og að hve miklu leyti þróun barnsins
má víkja frá þessu meðaltali án þess að geta
talist afbrigðileg. Þróunarsálfræðin býr í
dag yfír mikilli þekkingu um þróun barna
og getur verið mikil hjálp fyrir þá sem ala
upp börn. Allir foreldrar ættu að fá grund-
vallarþekkingu á þróunarsálfræði.
sig meira eftir foreldrunum en áður og vill
gjarnan líkja eftir þeim.
Máli barnsins hefur farið mikið fram.
Það talar meira og hefur einnig vald á
miklu fleiri orðum en áður. Barnið byrjar
líka að hugsa öðruvísi og vinnur nú að því
að reyna að fá samhengi í hlutina. Það spyr
mikið og vill vita til hvers á að nota hlutina
og hvaðan þeir koma.
Á þessum aldri hefst áhugi barnsins á
líkamanum og það byrjar að veita mismun
kynjanna athygli.Fyrstu spurningarnar um
kynferði og kynferðismál tilheyra þessum
aldri og það er ekki sjaldgæft að barnið
fáist við sjálfsfróun. Barnið vill fá einföld
svör við því sem það spyr um og það er
ekki nógu þroskað til að skilja langar og
flóknar útskýringar.
Áhugi barna á umheiminum hefur aukist
mikið við þriggja ára aldur. Samfara því
hefur barnið meiri áhuga en áður á að leika
sér við önnur börn. En oft verða harðir