Vikan - 21.02.1980, Side 51

gluggarúðu hjá Einari hattara. svo Einar
reiddist og kærði séra Guðmund fyrir
fógeta. Von bráðar kom fógeti með
lögregluþjónum og hitti séra Guðmund
sem átti sér einskis ills von.
En fógetinn bauð honum heim til sín í
allri vinsemd og þáði hann það. Þeir fóru
inn i.hús eitt og þar upp í loftherbergi.
Þvi næst fór fógeti út og læsti dyrunum
áeftirsér.
Þegar séra Guðmundur fór að litast
um í herberginu fór hann að gruna
margt, og eftir nánari athugun sá hann.
að t'ógeti hafði farið með hann í svart-
holið.
Varð hann þá hamslaus af reiði.
losaði fjöl úr þilinu og braut allt og
bramlaði og var nærri búinn að brjóta
sér leið út þegar opnað var. sem reyndar
leið ekki á löngu. þvi sagt er að
Steingrimur biskup hafi brugðið svo
skjótt við. þegar hann heyrði hvað um
var að vera. að hann hafi gleymt
höfuðfatinu heima. Biskup heimtaði
harðlega að iandfógeti opnaði samstund-
is. þvi hann ætti ekkert með sína þjóna.
Þegar opnað var stóð fjöldi fólks úti fyrir
dyrum. Þar á meðal stór og sterkur
maður. sem mig minnir að hafi ætlað að
stöðva séra Guðmund. En séra
Guðmundur tók manninn á loft og
kastaði honum á mölina og hentist sem
örskot út úr mannþrönginni.
Steingrimur biskup spurði séra
Guðmund. hvort hann ætlaði ekki að
höfða mál á hendur landfógeta fyrir
tiltækið. Ekki hélt séra Guðmundur það.
kvaðst heldur vilja sækja máliðá vopna-
þingi.
..Látum þá vopnin bíta!" mælti
biskup.
Það eru vist engin önnur dæmi um
það. að Steingrímur biskup hafi hvatt
menn til að jafna á náunganum
mótgjörðir.
Eftir þetta orti séra Guðmundur
hinn alkunna Svartholsbrag. sem er 18
erindi og er þetta niðurlagið:
Oft hefur lágur löngum gefið
leiða byltu af slæmum hnykk.
Já. það mun varla á þvi efi.
ósæmdin fylgir mörgum gikk.
Stifin er jafnan þrælaþjóð.
það er máltak. er lengi stóð.
Ég þó hert geti á þér betur
eina náragjörð, þaðei vil.
né þitt samvisku þvinga tetur.
þvi ég býst við. að hún sé til:
en ef þig mæðir mótgangshríð.
mundu, við fundumst eina tið.
Margir voru þeirrar trúar. að séra
Guðmundur hefði með þessum skáld-
skap kveðið gæfuleysi yfir landfógeta.
þvi svo brá við eða atvikaðist. að flest
eða allt snerist landfógeta til mótgangs
eða mæðu eftir þetta. Það voru fleiri en
hjátrúarfullur almenningur. sem voru
joeirrar skoðunar. því sjálf landfógeta-
frúin, sem skildi við mann sinn. sagði við
Magnús bróður minn einhverju sinni. að
hún tæki sérstakt tillit til þeirra. sem
væru i ætt við séra Guðmund Torfason.
því hann hlyti að vera ákvæðaskáld.
Manninum sinum hefði gengið allt að
óskum fram að þeim tíma. sem hann átti
við séra Guðmund, en þá hefðu orðið svo
óskiljanlega skjót umskipti á gæfu hans.
að slíkt gæti ekki verið einleikið.
Séra Guðmundur orti mikið um
ævina. rimnaflokka. sálma, mörg Ijóða
bréf. einstök kvæði, þýddi Friðþjófssögu
og orti sand af erfiljóðum og brúðkaups-
kvæðum. Hann var talinn gagnorður og
mælskur ræðumaður. framburðurinn
látlaus og skemmtilegur.
Séra Guðmundur var sérlega vinsæll
maður. jx) hann væri ekki ætið sérlega
strangur reglumaður. Honum fyrirgafst
mikið. þvi viljandi gerði hann ekki á
hluta nokkurs manns að fyrra bragði, og
allra manna var hann lausastur við
undirhyggju og singirni og reyndi aldrei
að breiða yfir bresti sina. Þó að þau
hjónin væru ekki auðug, var heimili
þeirra alþekkt fyrir gestrisni og
hjálpsemi.
Dauða séra Guðmundar Torfasonar
bar að þann 3. april 1879. Hann tók
andvörpin með þessi orð á vörum:
„Faðir. í þinar hendur fel ég minn
anda." ★
8. tbl. Víkan 51