Vikan - 31.01.1985, Blaðsíða 13

Texti: Sigrún Harðardóttir
Myndir: Ragnar Th.
Viðtal við Lárus Grímsson, nútTmatón-
skáld, hljóðfæraleikara og fyrrverandi
poppara
Einu sinni poppari
ávallt poppari
Eins og meðfylgjandi viðtal ber með
sór er það tekið á síðastiiðnu hausti
meðan Lárus var enn ytra en hann
hefur nú verið hér heima um skeið.
Þess vegna er sumt af því sem hann
talar um sem fyrirhugað þegar liðið,
en það breytir í sjálfu sér engu um
anda og inntak viðtalsins.
Ég lét fara vel um mig í litla
konsertsalnum á Ijsbreker við ána
Amstel í Amsterdam. Þetta var 7.
september síðastliðinn. Ég beið með
nokkurri eftirvæntingu eftir því að
tónleikarnir hæfust því það átti að
frumflytja verkið ,,Back To The
Beginning Again” eftir eitt af
okkar efnilegustu tónskáldum af
yngri kynslóðinni, Lárus Grímsson,
sem búsettur hefur verið í Amster-
dam síðan sumarið ’79.
Þessir tónleikar voru hluti af Inter-
national Gaudiamus Music Week
sem haldin er í Amsterdam ár hvert.
Svo voru ljósin dempuð og næstu
12 mínúturnar hreif tónlistin hans
Lárusar viðstadda með sér eitthvað
út í fjarskann — tregablandin,
framjndi, kröftug.
Hver er þessi Lárus Grímsson?
Sjálf hef ég þekkt Lárus um skeið.
En til þess að lesandinn fái einhverja
innsýn í líf og starf þessa manns
lagði ég leið mína niður í Jordan-
hverfið í Amsterdam og bankaði
upp á hjá tónskáldinu.
Hver skipuleggur þessa alþjóölegu
Gaudiamustónlistarviku, Lárus?
„Þetta er „Foundation” sem fær styrki frá
hollenska ríkinu til aö gera hitt og þetta. Þessi
sjóöur var stofnaður fyrir löngu af Walter
Maas, gömlum gyöingi. Þeir skipuleggja
mikiö af konsertum, eingöngu nútímamúsík,
og senda spilara til nærliggjandi landa. Þeir
sjá aöaUega um hoUenska hljóðfæraleikara
en skipuleggja auk þess einstaka aðra
tónleika og sem dæmi kemur Háskólakórinn
hingaö í mars og þeir skipuleggja tvo
konserta fyrir hann. Þeir standa einnig fyrir
alþjóölegrí hljóðfæraleikarakeppni og sam-
keppni tónskálda.
Hver eru skilyröi fyrir að senda inn verk
á þessa Gaudiamus viku?
Að vera ekki eldri en 35 ára. Þaö er eina
skUyrðið og verkið má reyndar ekki hafa
veriö flutt áður, verður að vera frum-
flutningur. Það eru 4—5 menn sem sitja í
dómnefnd sem er alþjóðleg. AtU Heimir sat
einu sinni í dómnefndinni. Þeir hafa aðeins
eina helgi tU þess að velja verkin, sem voru að
þessu sinni mjög góð. Þeir fá árlega send
rúmlega 200 verk, í þetta skiptið 260. Núna
völdu þeir 25 verk en í fyrra bara 8 verk.
Verkin, sem voru valin nú, voru eftir
tUtölulega eldri kompónista. En þeir hjá
Gaudiamus vUdu fá hina yngri inn og tíndu út
eina 10 erlenda kompónista sem vitað var um
héma í HoUandi, 25—30 ára og jafnvel yngri.
Þannig var verkið mitt, „Back To The
Beginning Again”, sem Freek Sluijs spilaði,
vaUð, en verkið „Án titils”, sem Johann
Donker Katt lék, var hann með á sínu pró-
grammi sjálfur.
Er haft samráð við þig um það hver
leikur eftir þig?
Já, í þessu tilfeUi. Af því að það er svo mikU
vinna að æfa þetta upp kom ekkert annað tU
greina. Þetta er nokkurra mánaða töm fyrir
spUarann og þaö leggur enginn annar þetta á
sig. Annars reynir Gaudiamus að redda öUum
þessum verkum sem em valin. Þeir reyna
aUtaf að fá spUara fyrir þetta aUt saman.
Sum af þessum verkum em ofsalega erfið
þannig að það er stundum ekki hægt að flytja
þau.
Þú hefur verið valinn á þessa tónlistar-
viku áður, Lárus. Hvaða verk varstu með
þá?
Það var fyrir tveim árum að Sambúðar-
sundurþykkja var valin, verk sem Þóra Stína
Jóhannsdóttir og Johann Donker Katt léku í
Ijsbreker. Ijsbreker er eini staðurinn þar sem
eingöngu er spUuð nútímamúsík hér í Amster-
dam. Auk þess er þetta ágæt stærð á konsert-
sal, þó þetta sé kannski ekki ákjósanlegasta
konserthúsið í bænum. Þessum tónleikum er
útvarpað en engin greiðsla er til tónskálda
fyrir þetta, eingöngu tU hljóðfæraleikaranna.
Og Gaudiamus fær greiðslumar fyrir út-
varpsflutninginn.
Hver er ástæðan fyrir þvi að þú fórst út í
tónlist?
Já, það byrjaði fyrir löngu, þegar ég átti
heima í sveitinni, það var mikU músík á því
heimili.
Bíddu við — hvaðan ert þú?
Frá Grímstungu í Vatnsdal. Þar var
harmóníum og gítar og mikið af fólki, sér-
staklega á sumrum. Svo var náttúrlega aðal-
atriðið að maður lærði að hlusta á útvarpið og
lærði öU popplögin og svo sat maöur sem
glymskratti á traktomum og söng fyrir liðið. I
skólabílnum var aUtaf hörkusöngur og
seinna, þegar ég flutti tU Reykjavíkur — ég
var 9 ára þá — fór ég í svokaUaða bamalúðra-
sveit eða lúðrasveit drengja. Það má segja að
ég hafi átt töluvert langan lúðrasveitarferil.
Seinna spUaði ég með Lúðrasveit Reykjavík-
ur.
A hvaða hljóðfæri spilaðir þú?
Á flautuna. Eg lærði á hljóðfæriö samhliöa
þessu spiliríi í lúðrasveitinni. Nú, síðan fór ég
í poppgrúppu og gerðist gítarleUcari. Var gít-
arleikari tU að byrja með. Seinna fór ég í Tón-
listarskólann, hélt þar áfram flautunáminu
og var þá meira farinn að spUa á hljómborð
með poppgrúppunni ásamt flautuleiknum.
Hvaða ár varst þú í Tónlistarskólanum?
Við skulum nú sjá — ég hætti þar 1975,
þannig að þetta er á bUinu 1969—1975.
Hvernig var grúppuferillinn hjá þér?
Grúppustandið hófst í saggakjöUurum og
sams konar klakaheUum en seinna meir
spUaði ég með Eikinni og meðan hún var og
hét var ég eingöngu í henni.
Hvað varstu gamall þegar þú byrjaðir í
Eikinni?
Ja, ég byrjaði í henni ’72.
Á ég svo að reikna?
Já, já. Svo var maður í alls konar stúdíó-
vinnu, spUaði með hinum og þessum inn á aUs
konar plötur, bæði sem hljómborðsleikari og
flautuleikari.
Varstu eitthvað að semja þegar þú varst
í þessu grúppustandi?