Vikan - 31.01.1985, Blaðsíða 43

upp á hin ættmenni sín deyja í
hungursneyð eftir brest á
kartöfluuppskeru. Hún hafði
aðeins bjargast fyrir þá sök að
þær móðir hennar smygluðu sér
um borð í skip til Englands þar
sem báðar drógu naumlega fram
lífið sem götusóparar þar tíl móðir
hennar dó. Reilly var furðu þögul
um kringumstæðumar við dauða
móður sinnar og Emma spurði
aldrei nánar um þær.
Einni, vinalausri og sextán ára
gamalli voru írsku stúlkunni {xjár
leiðir færar eins og hún viðurkenndi
hreinskilnislega: að vera áfram
götusópari, að gerast hóra eða gifta
sig. Hún valdi versta kostinn af þess-
um þremur með því að giftast fylii-
byttu og liðþjálfa í riddaraliðinu sem
barði hana á hverjum degi og bam-
aði hana á hverju ári þau sex ár sem
þau vom gift þar til svo vel vildi til að
fallbyssukúla Kana batt enda á sam-
búðina. Reiily var í annað sinn á reki
á framandi strönd en tókst þá að fá
starf sem eldastúlka á heimili bresks
hershöfðingja og hafði unnið sig upp
úr því í stofustúlku og fóstm og svo í
þá tignarstöðu sem hún gegndi í
landstjórabústaðnum.
Grófir ævidrættir konunnar
voru Emmu opinberun. Hún hafði
vitað, en aldrei fyrr frá fyrstu
hendi, hve óæðri stéttimar stóðu
nærri örbirgð og hungri og hve
nærri hórdómi eiginkonur og dæt-
ur þeirra voru. Að Reilly hefði lif-
að þau örlög af og orðið sú kona
sem sat gegnt henni — enn bústin
og lagleg, með eplakinnar, glað-
leg, blíð og ástrík með endemum
— sagði ákaflega mikið um hve
vel hún var af guði gerð.
Daginn eftir að Reilly sagði
Emmu frá ævi sinni kom sir
Claude aftur til Quebec.
EMMA fylgdist með komu eigin-
manns síns úr glugga setustofu
sinnar og gekk til móts við hann
þegar hann kom yfir þröskuldinn
með aðstoð tveggja þjóna. Eitt til-
lit nægði til að segja henni að þó
hann stæði á tveimur fótum var
hér kominn maður sem hafði á fá-
um vikum farið töluverðan spöl
nær gröfinni. Sjúklegur blærinn á
hörundi hans hafði aukist og augun,
sem þó voru enn glaöleg, voru gul.
Og yfir honum lá eins konar fölvi
— í fasi hans og framkomu, í því
hvemig hann bar hvasst nefið sem
eitt sinn var svo stolt — hann bar
yfirbragð ósigurs.
„Emma, elskan mín, mikið lít-
ur þú vel út, líkt og rós, nýút-
sprungin.”
„Herra, þú ert ekki heill heilsu,
sýnist mér,” sagði Emma.
Þreytulegt andlitið ljómaði, gul
augun urðu bjartari. Hann greip
um hendur hennar og kyssti hana
á báðar kinnar.
Devizes yppti öxlum, tók lun
handlegg hennar og leyfði henni
að hjálpa sér í uppáhaldsstólinn i
setustofunni. „Ég hef ekki þjáðst
á borð við þá hugrökku menn sem
þjást á víglínunni,” sagði hann,
„en styrjaldir taka sinn toll i öðru
en blóðsúthellingum. Við skulum
segja að ég sé einn hinna særðu úr
þessari herferð en að ég vonist til
að verða brátt gróinn sára minna.
Skenktu mér koníak, vertu svo
væn, Emma.”
Það gerði Emma. Þegar hún
hafði snúið sér frá borðinu með
barmafullt glasið í hendinni var
höfuð Devizes hnigið út á hlið,
hann gapti og hraut hátt.
ÞAÐ VAR kallað á lækni Seaforth-
sveitarinnar, þurrlegan, blátt
áfram Skota frá vestureyjum.
Hann var ruddalega ósveigjanleg-
ur í yfirlýsingum sínum: Beka von
hemaðarlandstjórans um líf var
að segja af sér stöðu sinni og tign í
hemum og snúa aftur til Englands
þar sem hann kynni að geta lifað
fimm ár enn ef hann var fús að til-
einka sér fábrotna lífshætti. Það
var til lengri tíma litið. Ef litiö var
skemmra (og nú beindust klók-
indaleg augun íhugul að blómleg-
um töfrum ungrar og æskubjartr-
ar eiginkonu hemaðarlandstjór-
ans) varð sjúklingurinn að liggja
á bakinu í að minnsta kosti viku,
ef til vill lengur. Og ekki komast í
neitt uppnám. Ekkert uppnám af
neinu tagi. Hann lagði svo mikla
áherslu á síðustu orðin að það lá
við að Emma tryði honum fyrir
því aö þau sir Claude stæðu ekki í
neinu holdlegu sambandi.
Þegar Emma var aftur orðin ein
með sofandi eiginmanni sínum
gerði hún sér þungbúin grein fyrir
því að fyrirmæli læknisins vöm-
uðu henni algerlega að segja tíð-
indin um þunga sinn. Hvort sem
yrði — hvort sem sir Claude yrði
yfir sig hrifinn eða ævareiður —
yrði æsingurinn honum um megn.
Fréttimar urðu að bíða þar til
hann yrði nægilega sterkur til að
þola þær. Hún yrði líka að bíða.
Emma fór úr svefnherbergi
eiginmanns síns, kinkaði vin-
gjamlega kolli til varðanna
tveggja úr Seaforth-sveitinni sem
stóðu á verði við dyr hans. Það var
nýtt fyrirkomulag að halda svona
strangan vörð um hemaðarland-
stjórann. Emma hafði enga hug-
mynd um af hverju það var talið
nauðsynlegt.
Hún komst brátt að ástæð-
unni...
Það var barið að dyrum á einka-
setustofu hennar og inn kom eng-
inn annar en Gareth Hemmings.
Emma reis á fætur með sjóðandi
bræði til að skipa honum að hverfa
þegar á brott en einkaritarinn lok-
aði bara á eftir sér, lét sem hann
hefði ekki heyrt skipun hennar.
Hann gekk að borði þar sem stóð
sérríkarafla og glös, skenkti sér
myndarlega í glas, drakk úr því til
hálfs, sneri sér við og horfði á eig-
inkonu húsbónda síns.
„Osvífna, ósiðaða svínið þitt!”
hvæsti Emma og reisti burstir við
að hann skyldi svona rólega gera
ráð fyrir yfirráðum sínum.
„Lafði mín,” sagði hann,
„hafðu hemil á aðalsfyrirlitningu
þinni því hún hrýtur af mér eins og
vatn af gæs. Ég er kominn til að
kref jast þess að þú greiðir þakkar-
skuldina sem þú stendur í við
mig.”
„Þakkarskuld — við hvað
áttu?” spurði Emma, vissi vel
hvað hann átti við og kveiö skelfi-
lega því sem verða skyldi.
Hemmings tæmdi glasið og
hellti aftur í það. „Ég hef enn ekki
haft tækifæri til aö ræða við sir
Claude,” sagði hann. „Þegar það
gefst máttu vera viss um að ég
nefni ekki nýskeð — hvemig á ég
að segja það? — ævintýri þitt.”
„Það er ákaflega vinsamlegt
af þér,” sagði Emma lágt.
„Það fer þó eftir ýmsu.”
„Það datt mér í hug! ”
Hann hló snöggt, setti vínglasið
aftur á borðið, strauk eftir nefinu
á sér, hló aftur. Emma stirðnaði
upp þegar hann gekk þau þrjú
skref sem skildu þau að, rétti
fram höndina og strauk ruddalega
og ósvífið yfir barm hennar.
Emma hörfaði frá honum,
barðist við að sigrast á skyndileg-
um skjálftanum sem fór um hana
og rændi hana virðingu, burðum,
sjálfsáliti.
Hemmings glotti fyrirlitlega.
„Ottastu um hreinlífi þitt, lafði
Devizes? Ég furða mig á að þú
skulir muna eftir svo guðdómleg-
um eiginleika. Ekki óttast, ég ætl-
ast ekkert fyrir með líkama þinn,
jafnvel þó öll herdeildin í Quebec
gimist hann. Þér léttir eflaust við
að heyra að ég er ekki gæddur
þeirri — tilhneigingu.” Hann sló
fyrirlitlega á brjóst hennar. „Fyr-
ir mér er hin fagra og gimilega
lafði Devizes ekki annaö en —
mjólkurkýr.”
Léttir blandaðist óróleikanum
sem eftir sat og Emma horfði tor-
tryggin á hann. „Hvað er það þá
sem þú krefst af mér í staðinn fyr-
ir þögn þína?” spurði hún. „Hvers
konar kúgun ætlarðu að beita
mig?”
Hemmings lét sér fátt um óhefl-
aöa hreinskilni hennar finnast en
kinkaði kolli ánægður. „Við skul-
um endilega snúa okkur að við-
skiptunum, lafði mín,” sagði
hann. „Ég þarfnast vissrar þjón-
ustu þinnar, þjónustu sem ekki
snertir vafalausa — en fyrir mér
óljósa — töfra þína. Einfaldlega —
hirðusemi.”
„Hirðusemi?” Hún horfði for-
viða á hann.
„Það var komið með sir Claude
hingað í dag,” sagði Hemmings.
„Með honum komu aðstoðar-
menn, þjmar, óteljandi einkaritar-
ar úr hemum. Sem stendur er
hann einangraður í svefnherbergi
sínu og tveir kraftalegir Hálend-
ingar gæta hans dag og nótt. Þó ég
sé einkaritari hans fengi ég ekki
fremur aðgang að herberginu en
óskírður í himnaríki. Og ég þarf
nauðsynlega að komast þar inn,
frú.”
„Af hverju?” spurðiEnna.
„Hann er með skjalakassa með
sér,” sagði Hemmings. „Ég sá
farið með hann inn í svefnherberg-
ið. Hann er rauður, úr rauðu leðri,
læstur. Ég þekki hann vel. Sir
Claude notar hann aðeins til að
flytja leynilegustu hemaðarskjöl
og þau fæ ég aldrei að sjá sem
borgaralegur einkaritari.
Sem stendur eru skjölin læst í
skjalakassanum, lafði Devizes, og
þeirra er gætt af Hálendingunum.
Kringumstæðumar segja í sjálfu
sér ákaflega mikið því ég minnist
ekki fyrra tilviks að sir Claude
hafi verið svo vel gætt — svo skjöl-
in hljóta að vera ákaflega þýðing-
armikil.”
„Og hvað kemur þaö mér við? ”
spurði Emma. „Eða þér ef því er
aðskipta?”
Einkaritarinn brosti örlítið.
„Hvað sjálfum mér viðkemur,”
sagði hann, „vil ég sjá þessi skjöl.
Hvað þér viðkemur, lafði Devizes,
ætlar þú að nálgast þau fyrir mig
— eða ég skýri eiginmanni þínum
frá fundum ykkar Morris undir-
foringja og sleppi ekki úr neinum
smáatriðum máli mínu til stuðn-
ings, hversu sóöaleg sem þau
kunna aðvera.”
Emma bar hendumar aö háls-
inum. Hún starði vantrúuð á
5. tbl. Vikan 43