Vikan

Útgáva

Vikan - 04.09.1986, Síða 38

Vikan - 04.09.1986, Síða 38
Símatal Texti: Sigrún Ása Markúsdóttir Ein stutt og tvær langar Á íslandi hefur annar hver þegn aðgang að síma. Þetta er heimsmet sem þjóðin hefur átt um langt skeið og ekkert bendir til þess að hún muni láta það frá sér í bráð. En ekki tóku Islend- ingar tólið upp hægt og hljóðalaust. Þegar ákveðið var að leggja sæsímastreng til landsins árið 1905 riðu bændur fylktu liði víðsvegar af landinu til Reykjavíkur og mótmæltu þessari fá- sinnu. Brátt tóku bændur þó símann í sátt. Þetta undratæki, sem gaf skít í fjarlægðir, kom stijál- býlli þjóð að góðum notum. Á tuttugu ára afmæli símans 1926 var ísland í tíunda sæti hvað varð- aði símtækjaeign miðað við höfðatölu. Sama ár var fyrsta símakerfið lagt um sveitir. 1932 voru fyrstu sjálfvirku símstöðvamar opnaðar í Reykja- vík og Hafnarfirði. Stuttu seinna eða 1935 komst á beint talsamband við útlönd og þá var reist sendistöð á Vatnsendahæð. 1950 var opnuð sjálf- virk símstöð á Akureyri, sú fyrsta utan höfuð- borgarsvæðisins. Árið 1960 hófet svo uppbygging sjálfvirka símakerfisins um land allt. Strax það ár náði kerfið til 72% notenda. I byijun níunda áratugarins tók svo jarðstöðin Skyggnir til starfa. Þá margfaldaðist samband íslendinga við útlönd. Um leið var opnuð sjálfvirk útlandasímstöð og er nú kleift að velja beint til nánast allra homa heims. í júlí 1986 var opnuð sjálfvirk símstöð fyr- ir farsíma og í árslok er gert ráð fyrir að síðasti handvirki síminn verði tekinn úr notkun og þar með allt landið tengt sjálfvirka símakerfinu. Og hvað ber framtíðin í skauti sér? Stöðugur gró- andi er í fjarskiptamálum og ekki þýðir að áætla langt fram í tímann. Næsta verkefni hjá Landssí- manum er að koma upp stafrænum símstöðvum um allt land. Þær hafa mikla afkastagetu og bjóða upp á margvíslega þjónustumöguleika. Nokkrar staðreyndir íslensk símaúmer em 116.000, þar af 70.000 á höfuðborgarsvæðinu, þá em um það bil 1000 far- símanúmer. Á ári selur Póstur og sími um 8000 símtæki. En í landinu munu vera um 280 til 320. 000 tæki sem þýðir að hver íbúi landsins hefur aðgang að einu og 'A símtæki. Stærstu fyrirtæki og stofhanir hafa yfirleitt eitt númer i síma- skránni en að baki þess liggja margar símalínur. Hjá Reykjavíkurborg em 90 línur í skiptiborði, hjá Stjómarráði 40 og hjá SÍS 30. Símar á þessum stöðum em á bilinu 550 upp í 1000. 25000, 18800, 29000, 690100 og 685522 em allt landsþekkt númer. En ekkert þeirra er mest not- aða símanúmer landsins. Það er 03. Þangað hringja að meðaltali 12.000 manns eða um 5% þjóðarinnar dag hvem. Mest daglegt álag á síma er á tímabilinu 10.30 til 12.15 og svo aftur 13-15. Þá er mikið álag á fímmtudagskvöldum, eftir sjónvarpsfréttir og þegar dagskrá sjónvarps vekur ekki áhuga. Á gamlárskvöld kiknar kerfið yfirleitt, svo og ef verður rafmagnslaust. Minnst daglegt álag er milli 2.00 og 6.00 og frá 19.00 til 19.15. Símaþrælar Fyrir nokkrum árum var gerð skemmtileg könnun í Vestur-Þýskalandi. Könnuð vom við- brögð manna og hegðun gagnvart símtækjum. Kom í ljós að allflestir ruku upp til handa og fóta um leið og tækið hringdi. Skipti hvorki stund Hver kannast ekki viA Grána gamla? Karlinn er nú nær dauður úr öllum æðum. né staður máli. Til dæmis þaut hjartveikur mað- ur, staddur í kjallara stigahúss, upp á fjórðu hæð til þess eins að svara símhringingu. Þá var þátttakendum raðað í hring og símtæki komið fyxir í miðjum hringnum. Síminn hringdi án afláts en öllum var bannað að taka upp tólið. Með hverri hringingu tók hegðan manna breyt- ingrum. Við þá þriðju og fjórðu vom flestir famir að iða í sæti, við áttundu til tíundu vom nokkr- ir orðnir mjög sveittir og áttu erfitt með að einbeita sér, stöppuðu niður fótum eða vildu standa upp. Við fimmtándu hringingu sprakk einn, hann reis á fætur og tók upp tólið. Rödd í símanum svaraði: „Ha, ha, nú varstu gabbaður, þú ert úr leik.“ Niðurstöður könnunarinnar bentu til þess að langflestir væm að meira eða minna leyti háðir símanum. Hvers vegna? Jú, margir töldu hljóðið, sem tækið gefur frá sér, þreytandi og krefjandi. Þá vom ýmsir sem sögðu meðfædda samvisku- semi eða hræðsluna við að missa af einhverju ráða. Og vissulega er síminn harðstjóri á fleiri stöðum en í Þýskalandi. Könnumst við ekki flest við það að leggjast þreytt í heitt bað og ætla sannarlega að njóta hvíldarinnar? Senn er friður- inn þó úti. Síminn tekur að orga af lífs- og sálarkröftum. Hundful og blaut staulumst við upp úr til þess eins að þóknast þessari frekju. Og annað dæmi: Mikilvægur fundur er í gangi, menn ræða hugmyndir vítt og breitt, síminn hringir og einn álpast til þess að svara. Áhugi manna fær- ist frá fyrra umræðuefhi að símtalinu. Þegar því er loks lokið eftir dúk og disk næst þráðurinn aldrei almennilega upp að nýju. í báðum tilfellum er síminn tmflun sem hægt er að koma í veg fyrir með viljastyrk og hæfilegu kæmleysi. Já, síminn nær oft heljartökum á fólki. Ekki má ljúka þessari umfjöllun um símaþræla án þess að segja frá einum allskondnum atburði. Maður nokkur, hægur og stilltur, stóð í stiga í garði sínum og Farsiminn, tákn burgeisanna. Síminn var i upphafi heldri manna eign og þótti sjálfsagt að leggja nokkra vinnu í smíöi hans. 38 VIKAN 36. TBL

x

Vikan

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.