Vikan - 25.02.1988, Page 44

u
I
Spjallað um votnspylsu
„Haldið ykkur saman — eða
reynið að tala um eitthvað sem
skiptir máli,“ sagði þunglyndis-
legur maður sem undirritaður
lenti við hliðina á í samkvæmi
um daginn. Hann kvað fast að,
virtist hafa ákveðnar skoðanir á
því hvað skipti máli og vildi ekk-
ert léttúðugt spjall um fánýta
hluti eins og listir, tísku eða
ferðalög.
— Eigum við að tala um
veðrið? stakk ég uppá, því hann
var lagstur í ffost, hafís fyrir
landi og ekki gott að segja hvaða
áhrif kuldakastið hefði á gróð-
urfar og búskap - svo sannar-
lega alvarlegt mál.
En sá alvörugefni nennti ekki
að spjalla um veður. Hann
nennti yfirhöfúð ekki að
„spjalla", sagði hann og fyrirlitn-
ingin á þessu orði leyndi sér
ekki. Hann vildi „tala“ af ábyrgð,
setja ffam velmótaðar skoðanir
um trúmál, stjórnmál og heim-
speki. Og „sanna ritlist".
44 VIKAN
Ég sagði þá við manninn að
það væri hættuspil fyrir hann og
okkur að fara út i umræður um
pólitík hvað þá trúmái því hann
myndi eflaust kafsigla partíið
með rökfestu sinni og undir-
byggðum skoðunum. „En veðr-
ið afturámóti," sagði ég, - „er í
fyllsta ntáta lýðræðislegt um-
ræðuefni, gefúr flestum færi á
skoðun, jafnvel fróðleik og gam-
alli frásögn. Og svo hélt ég því
fram að í samkvæmi þar sem
maður skyldi leitast við að vera
manns gaman ætti maður að
„spjalla" t.d. um veðrið en láta
lífsgátuna bíða þar til betur
stæði á.
„Það er þessu helvítis nútíma-
fólki líkt að vilja víkja sér undan
því að ræða um það sem skiptir
öilu,“ sagði hann og sparkaði
geðillskulega í stólinn sem ég
sat í.
í ensku er „smali talk“ sér-
stakt hugtak, reyndar nærri því
að flokkast sem listform. Sá sem
er góður í „small talk“ þarf iðu-
lega að vera úthaldsgóður að
spjalla, uppáflnningasamur á
samtalsefni og kunna margar
smásögur eða samræðuskrítlur
sem byggja meira á málinu
sjálfu en spennu í frásögn. Ein-
hvern tíma var mér sagt að
„small talk“ blómstraði til að
mynda í samkvæmum sendifull-
trúa (diplómata) þar sent fólk
þyrfti löngum að hangsa og vera
skemmtilegt án þess að ræða
þau mál sem fyrir lægi að ætti að
ræða eða leysa. Þetta getur vel
verið rétt, þótt svo undarlega
vilji til að þeir íslensku dipló-
matar sem skrifarinn kannast
við séu nær því að teljast gamal-
dags rotarar og öskurapar en
samkvæmisljón eða tunguliprir
spjaliarar.
Þegar „small talk“ er viðhaft
uppá ensku kemur maður sér
hjá því að ræða um atvinnu sína
eða annarra, sjúkdóma, peninga,
trúmál, kynlíf og stjórnmál.
Skrifarinn heyrði eitt sinn af
tveimur körlum, skólabræðrum,
sem höfðu um tuttugu ára skeið
farið í gönguferðir saman í
sumarfríinu, legið úti yflr há-
sumarið og höfðu aldrei spurt
hvorn annan um atvinnumálin.
Hvorugur vissi hvaða starfa hinn
hafði með höndum.
Hér í norðrinu kalda væri
trúlega ekki mögulegt að við-
halda spjallinu á þessu stigi. Og
þó - eftir að ntargfræg Kringia,
verslanaklasi í Kringlumýri í
Reykjavík, reis úr mýri fór kunn-
ingi rninn, flugmaður, að segja
mér frá samskonar verslanaklös-
um út um allan heim. Við höfúm
ekki rætt annað í rösklega hálft
ár. Og höldum okkur vonandi á
þessum slóðum á meðan við
þekkjumst. Ég ákvað samt um
daginn að segja við hann: Jæja,
þakka þér spjallið, en nú verð ég
að koma mér heim til að drekka
vatnspylsuna mína. Hvaða svar
gæti hann átt við þessu?
- GG