Vikan - 15.09.1988, Qupperneq 8

LJÓSM.: PÁLL KJARTANSSON
hátíð sl. vor og þar með hafði María leikið
sitt fyrsta hlutverk á sviði eftir námið.
„Það er auðvitað mjög skemmtilegt og
ákveðinn léttir að leika á íslensku eftir að
hafa leikið á ensku í mörg ár. Jafnframt var
svolítið skrýtið að fara að leika með leikur-
um sem maður er búinn að dást að utan úr
sal í mörg ár. Ég var dauðfeimin í margar
vikur eftir að byrjað var að æfa, en það
reyndist nú óþarfl því meðleikararnir voru
örlátir á góð ráð og móralskan stuðning.
Ég lærði mikið af þeim og þeirra reynslu.
Eins hefur leikstjórinn, Andrés Sigurvins-
son, verið alveg stórkostlegur og þessi
uppsetning hans er mjög skemmtileg.
Þetta verður hörkusýning."
— Hvort höfðar nú meira til þín sviðs-
leikur eða kvikmyndaleikur?
„Mig langar alltaf voðalega til að leika í
kvikmynd þegar ég er ekki að Ieika í
kvikmynd, en ég hugsa að mig langi alltaf til
að leika á sviði. En í sjálfu sér eru þetta svo
ólík vinnubrögð að það er ekki hægt að
líkja þeim saman. Það gefur manni meira
sem leikara að leika í leiksýningu þar sem
atburðarásin spinnst frá upphafi til enda,
við undirtektir ffá áhorfendum. í kvik-
mynd eru tekin örstutt atriði í einu og
ekki alltaf í réttri tímaröð myndarinnar.
Afraksturinn og svörun áhorfenda kemur
svo ekki í ljós fyrr en löngu seinna.
Leikmátinn er líka gjörólíkur. f kvik-
myndaleik gildir að gera sem allra minnst,
þar nægir að hugsun leikarans komist yflr,
það má ekki teikna hana neitt sérstaklega.
Þetta reynir oft ansi mikið á ímyndunarafl-
ið og maður verður að geta treyst, ekki
bara leikstjóranum eins og á sviði, heldur
líka kvikmyndatökumanninum. Það er
mjög gaman að þessu hvoru á sinn hátt og
kvikmyndin gefur auðvitað ýmsa mögu-
leika sem leikhúsið hefúr ekki. En ef ég
þyrfti að velja á milli þá hugsa ég að ég
myndi velja sviðið.
— Nú er Karl Óskarsson kvikmyndatöku-
maður í Foxtrot og jafnframt sambýlis-
maður þinn. Hvernig var að vera undir
hans smásjá?
„Mér fannst ég náttúrlega í einstaklega
góðum höndum og það var mjög þægilegt
og ánægjulegt að vinna aftur saman. Við
kynntumst einmitt við samskonar aðstæð-
ur, en það var við upptökur á myndinni
Okkar í milli... Það er annars alveg voða-
legt að vera með kvikmyndagerðarmanni,
þeir eru svo miklir vinnualkar. En sam-
bandið virðist nú ætla að þola ýmislegt,
eins og aðskilnaðinn þessa vetur mína
úti. Það er sjálfsagt eitthvað sterkt sem
bindur okkur saman.
En það verður vonandi nóg að gera hjá
mér líka, bæði við að halda mér í þjálfún og
svo ætla ég í Söngskólann í haust. Leikarar
geta alltaf átt von á að þurfa að syngja og
þá er eins gott að vera viðbúin því. Ég
lærði söng í skólanum úti en alls ekki nógu
mikið vegna tímaleysis. Eiginlega er ég
fýrst núna að átta mig á því að ég er komin
heim til að vera, en ekki bara í sumarfríi
eins og undanfarin ár. Ég er farin að sjá fýr-
ir mér rólegan og notalegan vetur þar sem
ég sit heima og prjóna eða baka brauð, eða
fer í heimsóknir. Eitthvað svona dútl sem
ég gaf mér aldrei tíma til úti, því ég var svo
iðin við að bæta á mig aukaverkefnum.
Annars er framtíðin bara óráðin og
spennandi. Ef verkefnin láta á sér standa
þá er alltaf hægt að búa sér eitthvað til að
gera — allavega meðan maður hefúr efni á
því, barnlaus og ekki á kafi í húsbyggingu."
„Svo var það löngu síðar að einn vinur minn, sem var í guðfræði og er nú orðinn
prestur, spurði hvort mig langaði virkilega til að verða vélvirki, læknisfræðin væri
eins og vélvirkjun ...“
bakteríuna þá ætlaði ég alls ekki að verða
leikari, mér fannst að leiklist væri allt of
skemmtileg til að geta verið atvinna. Það
tók mig langan tíma að sannfærast um að
hægt væri að leggja skemmtileglieitin fýrir
sig. Fljótlega komst ég svo að raun um að
þetta starf getur líka verið óskaplega erfitt,
bæði líkamlega og tilfinningalega krefj-
andi.
Ég hafði lengi ætlað mér að verða
læknir. Eða frá því ég var krakki og fannst
ástandið í heiminum alveg hræðilegt,
hungursneyðin í Biafra og allt það. Mér
fannst að allir þyrftu að taka höndum sam-
an til að bjarga þessum málum í eitt skipti
fýrir öll og minn þáttur í því skyldi verða
læknishjálp. Svo var það löngu síðar að
einn vinur minn, sem var í guðfræði og er
nú orðinn prestur, spurði hvort mig lang-
aði virkilega til að verða vélvirki, læknis-
ffæðin væri eins og vélvirkjun. Hann vildi
meina að mér hæfði betur að vera í meiri
andlegri nálægð við manneskjuna og vildi
endilega að ég yrði prestur. Ég fann að
þetta var rétt hjá honum, ég mundi kunna
betur við náið samband við fólk heldur en
að krukka í það og rífa úr því botnlanga.
Læknisfræðiáformunum pakkaði ég því
saman um það leyti sem ég kláraði
stúdentsprófið, átján ára gömul.
8 VIKAN
Ég ákvað að vinna í eitt til tvö ár, meðan
ég væri að finna út hvað ég ætlaði að læra
og sótti um sem blaðamaður á Morgun-
blaðinu. Þar hafði ég unnið á myndasafn-
inu nokkur sumur og fengið að skrifa
nokkrar smærri greinar, eins og Fólk í
fféttum og svoleiðis. Þó ung væri ákvað
Styrmir Gunnarsson ristjóri að gefa mér
þriggja mánaða reynslutíma, en þarna var
ég þar til ég fór í leiklistarnámið einu og
hálfu ári síðar og síðan alltaf á sumrin.
Þetta starf var sá besti undirbúningur sem
ég gat fengið fyrir svona nám. Að ræða við
fólk, setja sig í spor þess og miðla yfir á
pappír er ekki svo ólíkt því sem þarf til að
túlka aðrar persónur. Þar fyrir utan er
blaðamennska óhemju þroskandi og ögr-
andi starf.
Skemmtilegast fannst mér að skrifa um
leikhús, kvikmyndir og fóik. En eitt upp-
áhaldsverkefni mitt voru þríburar sem
fæddust á Djúpavogi fyrir fjórum eða fimm
árum. Ég heimsótti þá og fylgdist méð
þeim frá því þeir voru í súrefniskassa og
þar til þeir voru farnir að hlaupa um. Mér
var farið að þykja ógurlega vænt um þá.“
I þessum mánuði verður frumsýnt í
Þjóðleikhúsinu nýtt íslenskt leikrit, Ef ég
væri þú, eftir Þorvarð Helgason. Reyndar
voru tvær forsýningar á verkinu á Lista-