Vikan - 20.04.1989, Page 43

5MA5AGA
ingarnar eru óþolandi rakar. Þær eru þakt-
ar saltpétri og mjög óhollar.
— Förum samt. Kvefíð e'r ekkert telj-
andi. Amontillado! Þú hefúr verið gabbað-
ur. En hvað Luchesi viðvíkur, þá þekkir
hann ekki sundur Sherry og Amontillado.
Að svo mæltu tók Fortunato í handlegg
mér. Ég setti svarta silkigrímu fyrir andlit-
ið, sveipaði kápunni um mig, og lét hann
teyma mig til hallar minnar.
Það var ekkert þjónustfólk heima. Það
hafði allt laumast burt til þess að taka þátt
í hátíðahöldunum. Ég hafði sagt því, að ég
kæmi ekki heim fyrr en með morgninum,
og hafði stranglega bannað því að hreyfa
sig úr húsinu. Þessi skipun vissi ég, að var
nægileg trygging þess, að allir hyrfu um
leið og ég hafði snúið við þeim bakinu.
Ég tók tvö blys úr stjökum sínum, fékk
Fortunato annað, og vísaði honum gegn
um nokkra sali, að steinboganum, sem lá
að hvelfingunum. Ég gekk niður langan,
snúinn stiga og bað hann að koma gætilega
á effir. Að lokum komum við niður og
stóðum í saggalegum grafhvelfingum
Montresor-ættarinnar.
Gangur vinar míns var óstöðugur, og
bjöllurnar í húfúnni hans hringdu við
hvert spor.
— Hvar er tunnan? spurði hann.
— Hún er lengra inni, sagði ég. — En
sérðu hvítu nálarnar, sem glitra hérna á
veggjunum?
Hann sneri sér að mér og horfði á mig
með sljógum augunum, sem voru vot af
drykkjuskap.
— Er þetta saltpétur? spurði hann að
lokum.
— Já, saltpétur, svarði ég. — Hve lengi
hefirðu haft þennan hósta?
— Ughu! Ughu! Ughu; — Ughu! Ughu!
Ughu! Ughu! Ughu! — Ughu! Ughu!
Vesalings vinur minn gat ekki svarað í
margar mínútur vegna hóstans.
— Þetta er ekkert, sagði hann að lokum.
— Komdu, sagði ég í ákveðnum róm.
— Við skulum snúa aftur. Heilsa þín er
dýrmæt. Þú ert ríkur og nýtur virðingar,
aðdáunar og vinsælda. Þú er hamingjusam-
ur eins og ég var einu sinni. Þín yrði
saknað. Með mig gerir það ekkert til. Við
skulum snúa aftur. Ég vil ekki verða til
þess, að þú veikist. Og svo er líka Luchesi.
— Nóg um það, sagði hann. — Hóstinn er
ekkert teljandi. Hann drepur mig ekki.
Varla á það fyrir mér að liggja að deyja úr
hósta.
— Nei, satt er það, svaraði ég. — Og
vissulega ætlaði ég ekki að hræða þig að
óþörfu. En þú ættir að viðhafa alla
skynsamlega varúð. Einn sopi af þessum
Medoc mun vernda þig fyrir rakanum.
Ég tók flösku úr langri röð og braut af
henni stútinn.
— Drekktu, sagði ég og rétti honum
vínið. Hann hikaði við og kinkaði kolli til
mín kumpánlega, svo að bjöllurnar
hringdu.
— Ég drekk skál hinna dauðu, sem hvíla
hér í kringum okkur, sagði hann.
— Og ég fyrir löngu lífi þínu.
Hann tók aftur í handlegg minn og við
héldum áffam.
— Þessar hvelfingar eru víðáttumiklar,
sagði hann.
— Montresor-ættin var einu sinni fjöl-
menn og mikil ætt, svaraði ég.
— Ég er búinn að gleyma skjaldarmerk-
inu ykkar.
— Það er gylltur mannsfótur á bláum
grunni. Fóturinn traðkar á nöðru, en
höggtennur hennar eru á kafi í hælnum.
— Og kjörorðið?
— „Nemo me impune lacessit!" (Enginn
móðgar mig óhegnt!)
— Ágætt! sagði hann. Vínið glampaði í
augum hans, og bjöllurnar hringdu. Vínið
örvarði einnig hugmyndaflug mitt. Við
gengum framhjá löngum veggjum, þar
sem beinahrúgur lágu í röðum, en á milli
þeirra kútar og tunnur, inn í innstu rang-
f*að var í rökkrinu,
kvöld nokkurt, þegar
kjötkveðjuhátíðin stóð
sem hæst, að ég hitti vin
minn. - Hann heilsaði
mér venju fremur
hjartanlega, því að hann
hafði drukkið mikið.
Hann var klæddur eins
og hirðfífl, í þröng,
röndótt föt, og á höfðinu
hafði hann háa, uppmjoa
húfu með bjöllum. Ég var
svo feginn að hitta hann,
að ég ætlaði aldrei að
geta sleppt hendi hans.
hala hvelfinganna. Ég nam staðar aftur og
áræddi að grípa um handlegg Fortunatos.
— Sérðu saltpéturinn, sagði ég. - Hann
eykst stöðugt. Hann hangir eins og mosi á
veggjunum. Við erum komnir undir árfar-
veginn. Rakinn drýpur af beinunum.
Komdu, við skulum snúa við, áður en það
er of seint. Hóstinn, sem þú hefur...
— Það er ekkert, sagði hann. - Höldum
áffam. En gefðu mér fyrst annan sopa af
Medoc.
Ég braut stútinn afflösku af De Grave og
rétti honum. Hann saup úr henni í einum
teig. Augu hans glömpuðu tryllingslega.
Hann hló og henti flöskunni upp í loff með
tilburðum, sem ég hafði aldrei séð áður.
Ég horfði undrandi á hann. Hann endur-
tók hreyfinguna. Hún var mjög einkenni-
leg. — Þú skilur ekki? sagði hann.
— Nei, svaraði ég.
— Þú ert þá ekki í bræðralaginu?
— Hvaða bræðralagi?
- Þú ert ekki frímúrari?
- Jú, jú, sagði ég. Jú, jú.
— Þú, ffímúrari? Nei, ómögulegt.
— Jú, ég er ffímúrari, sagði ég.
— Sýndu merki, sagði hann. - Sýndu
merki.
— Það er þetta, svaraði ég og tók múr-
skeið undan kápunni.
- Þú ert að gera að gamni þínu, sagði
hann og hopaði nokkur skref undan. - En
höldum áfram að amontillado-fatinu.
- Gerum það, sagði ég, og setti múr-
skeiðina aftur undir kápuna, og bauð hon-
um arminn. Hann lagðist þungt á hann.
Við héldum áffam að leita að tunnunni.
Við gengum gegn um nokkra lága stein-
boga, niður tröppur, héldum áffam, og
niður aðrar tröppur og komum loks niður
í djúpa hvelfingu, þar sem loftið var svo
vont, að litlu munaði, að blysin slokknuðu.
Við innsta enda hvelfingarinnar kom í
ljós önnur minni. Fram með veggjunum
hafði verið raðað mannaleifúm, alveg upp
að lofti, eins og í grafhvelfingunum í París.
Þrjár hliðar innri hvelfingarinnar voru
ennþá þannig skreyttar, en ffá þeirri
fjórðu höfðu beinin verið rifin niður. Lágu
þau hingað og þangað á gólfinu og mynd-
uðu á einum stað talsvert stóra hrúgu. í
veggnum, sem þannig kom í ljós, þegar
beinin voru farin, sáum við enn eina hvelf-
ingu eða skonsu, sem var rúmur metri á
dýpt, tæpur metir á breidd og um það bil
tveir metrar á hæð. Hún virtist ekkert hlut-
verk hafa í sjálfu sér, en var aðeins bil á
milli tveggja hinna geysiþykku súlna,
sem báru þakið uppi, en einn vcgginn
myndaði þykkur ysti veggur hvelfinganna,
sem var úr granít.
Fortunato lyfti daufu blysinu og reyndi
árangurslaust að skyggnast inn í skotið, en
í glætunni sást ekki, hve djúpt það var.
— Haltu áffam, sagði ég. — Víntunnan er
þarna inni. Hvað Luchesi viðvíkur...
— Þá er hann aulabárður, greip vinur
minn ffam í, um leið og hann skjögraði
áfram, með mig alveg á hælum sér. Á næsta
augnabliki var hann kominn að veggnum,
rak sig á hann og stóð ruglaður og skildi
ekki neitt í neinu. í einni svipan hafði ég
fjötrað hann við granítvegginn. í honum
voru tveir járnhringir í rúmlega hálfs metra
fjarlægð hvor lfá öðrum lárétt. í öðrum
þeirra hékk stutt keðja, en lás í hinum.
Hann var allt of undrandi til að veita mót-
stöðu. Ég tók lykilinn úr lásnum og steig
út úr skotinu.
— Þreifaðu á veggnum, sagði ég. — Þú
hlýtur að finna saltpéturinn. Það er sannar-
lega mjög hráslagalegt hér. Ég bið þig enn
einu sinni um að snúa við. Þú vilt það
ekki? Þá hef ég ekki önnur ráð en að skilja
þig eftir. En fyrst verð ég að hlúa eins vel
að þér og ég get, og svo snaraði ég mér úr
jakkanum. - Víntunnan! hrópaði vinur
minn, sem ekki hafði áttað sig enn.
— Víntunnan, svaraði ég. — Alveg rétt.
Ég var að bjástra við beinin, sem ég minnt-
ist á áðan. Ég fleygði þeim til hliðar, og
brátt kom í Ijós hrúga af múrsteinum og
steinlími. Með þessu hvorutveggja og múr-
Frh. á bls. 55
8. TBL 1989 VIKAN 41