Vikan - 17.12.1942, Blaðsíða 33

JÓLAJBLAÐ VTKUNNAR 1942
33
af því að þeir um marga áratugi voru hinn fasti kjami í
svo mörgum söngfélögum, þeir voru vanir og vel æfðir og
margir þeirra hinir beztu raddmenn. Urðu þeir ágætir
stuðningsmenn síðar í söngflokkum, sem stofnaðir voru
úti um land. Þeir voru stoð og stytta t. d. í söngfélaginu
,,Harpa“, stofnað árið 1867, en í því ágæta félagi voru
eínnig margir ágætir söngmenn úr verzlunarstétt og iðn-
aðarstétt, undir stjóm Jónasar Helgasonar dómkirkju-
organleikara. Jónas Helgason var ötull og röggsamur
söngstjóri og á hann sinn óskoraða þátt í þróun íslenzks
kórsöngs um þá daga. Jónas var og söngkennari við barna-
skólann í Reykjavík, Kvennaskólann og Seltjamarnes-
skóla, — en þangað þrammaði gamli maðurinn tvisvar í
viku, eða svo, hvemig svo sem viðraði um margra ára
skeið. „Harpa“, sem eins og fyrr segir, var stofnuð 1867,
mun hafa verið fyrsta reglulega söngfélagið í höfuðborg
vorri; starfaði það félag fjöldamörg ár og skemmti ‘bæj-
a.rbúum með samsöngvum sínum ótal sinnum. Á þjóðhá-
tíðinni 1874 fór Jónas með þennan söngflokk sinn upp í
landshöfðingjagarð (þar sem nú er stjómarráðsblettur-
inn) og söng þar Harpa fyrir konung (Kristján níunda)
og fylgdarlið hans við bezta orðstír. Sæmdi konungur
Jónas gullmedalíu fyrir frammistöðu hans. Jónas tók við
organleikarastöðunni við dómkirkjuna 1877, að Guðjohn-
sen látnum og gegndi henni til dauðadags 1903.
Brynjólfur Þorláksson varð eftirmaður þeirra Jónasar
Helgasonar og Steingríms Johnsen við dómkirkjuna og
lærða skólann og hélt hann ötullega fram sömu braut og
fyrirrennarar hans. Harrn stjómaði með
mestu prýði söngflokk K. F. U. M., sem
var ,,blandaður“ kór, og karlakórnum
„Kátir piltar“; létu kórar þessir oft til sín
heyra, bæjarbúum til mikillar ánægju,
enda vora í félögum þessum ágætir söng-
kraftar, karlar sem konur og meðferðin
hin smekklegasta af söngstjórans hálfu.
Brynjólfur sýndi og oft, hve næmur og
góður smekkmaður hann var, er hann lék
einleik á harmoníum sitt, sem ekki var af
verra taginu, við ýms tækifæri og á hljóm-
leikum. Brynjólfur varð í starfi sínu
nokkurs konar tengiliður milli gamla og
nýja tímans; með honum komu nýjir
straumar að því er söngval og hljóðfæra-
slátt (harmoníum) snertir og á hann sinn
drjúga þátt í þróun sönglistar vorrar og
fegran sönglífs vors, ekki síður en margir
aðrir.
Sigfús Einarsson tónskáld varð eftir-
maður Brynjólfs bæði sem söngkennari og
organisti. Um hann verður hér of lítið
rúmið í blaðinu og fær hann sinn kapítula
sér, þegar músiksaga vor einhvemtíma
verður rituð — síðar meir. Sigfús var afar
vandvirkur og gæddur göfugum músik-
hæfileikum, svo sem sjá má af tónsmíðum
hans; ber hann þar höfuð hátt í fínum
smekk og innileik. Sigfús undirbjó allt vel
og vandlega undir samsöngva sína og varð
sár, ef eitthvað bar útaf. Stjómaði hann
mörgum kóram, samkynja og ósamkynja,
fór utan með ósamkynja kór á söngmót í
Kaupmannahöfn og hlaut hann fyrir mikið
lof og virðingu. Söngflokkur karla undir
stjórn Sigfúsar söng við afhjúpun minnis-
varða Jóns forseta Sigurðssonar, þ. 10.
sept. 1911; upp úr þeim flokki var stofnað
Söngfélagið „17. júní“, sem undir stjórn
Sigfúsar starfaði í 7 ár við mikinn orðstír
og dálæti bæjarbúa, en sú saga skal nú
Karlakór Ungincniiafélag-s Rcykjavíkur (um 1907). Stjórnandi var Sigfús Einars-
son tónskáld. — Fremsta röð frá vinstri: Bjami Bjamason, söngstjóri, Heigi
Valtýsson, kennari, Sigurður Guðlaugsson, málarameistari, Ámi Einarsson, kaup-
maður, Snæbjörn Stefánsson, skipstjóri. Önnur röð: Snorri Einarsson, húsgagna-
smíðameistari, Jón Ólafsson, húsgagnasmíðameistari, Sigfús Einarsson, tónskáld,
Bjarni Jónsson, framkvæmdastjóri, Theódór Árnason, rithöfundur. Þriðja röð:
Ársæll Árnason, bókbandsmeistari, Ingvar Þorsteinsson, bókbandsmeistari, Guð-
mundur Þórðarson, aðalbókari, Kristján Sigurðsson, trésmiður, Jónas Magnússon,
bókbindari, Kolbeinn Þorsteinsson, húsgagnasmíðameistari. Fjörða röð: Einar
Halldórsson, póstmaður, Guðbrandur Magnússon, forstjóri, Vigfús Sigurðsson,
trésmiður, Eggert Stefánsson, söngvari, Steindór Gunnarsson, prentsmiðjustjóri.
Söngflokkur Islendinga i Iiaupmannahöfn, veturinn 1913—'14. Flokknum stjómaði William Barbieri,
söngstjóri við Frúarkirkjuna í Kaupmannahöfn. Auk þess sem flokkurinn söng á skemmtunum Is-
lendinga, og víðar, söng hann fyrir almenning á skemmtun, sem haldin var í Kaupmannahöfn til
fjársöfnunar fyrir ekkjur drukknaðra sjómanna í Færeyjum. -— Fremri röð frá vinstri: Jakob Guð-
mundsson, verzlunarmaður, Amgrímur Valagils, söngvari, W. Barbieri, söngstjóri, Steindór Gunn-
arsson, prentsmiðjustjóri, Sigfús Halldórss, frá Höfnum, ritstjóri, Jón Vigfússon, múrarameistari.
Aftari röð frá vinstri: Eggert Stefánsson, söngvari, Leifur Sigfússon, tannlæknir, Sigfús M. John-
sen, sýslumaður, Páll Skúlason, ritstjóri, Einar Hjaltested, söngvari, Einar Jónsson, magister, Jón
Benediktsson, tannlæknir, Þórarinn Guðmundsson, fiðluleikari, Valgeir Bjömsson, bæjarverkfræðing-
ur, Theodór Jakobsson, skipamiðlari.
ekki lengra rakin, því hún er enn í fersku
minni þeirra, sem á söng þessa söngflokks
hlýddu.
„Eftir höfðinu dansa limirnir“, svo
reynist ekki sízt, þegar um söngflokka er
að ræða. Söngstjórinn mótar þá að sínu
skapi og eftir sinni kunnáttu; undir hon-
um er mest komið, en ekki allt, því söng-
fólkið hefir sína ábyrgð líka, allt getur
bilað, ef þessa er ekki gætt og skal ég nú
til gamans og aðvörunar segja ofurlitla
sögu:
„17. júní“ átti það til, að bregða sér
austur yfir fjall, sér til hressingar og til
þess að láta Ámesinga og Eyrbekkinga
heyra framfarirnar undir stjóm Sigfúsar
— en hann var fæddur á Bakkanum.
Þá var það eitt sinn, að á Bakka-
konsertinum átti að syngja lag eftir Grieg:
„Bád’n laat“, var það síðast á söngskránni
og á kattarmjálm að heyrast í því við og
við í fyrsta bassa. Fyrsta bassa var ekki
treyst í hlutverk þetta og því einn hinn
bezti af tenóranum fenginn til þess. Hafðl
þessi ágæti tenór leyst hlutverkið prýði-
lega af hendi á öllum æfingum og fyrri
samsöngvum. En nú brá svo við, að í miðju
laginu fannst honum sem vel færi á, að
bæta einhverju „útflúri" í mjálmið. Setti
hann því á það „krúsídúllur“ og varð úr
því all aumt og langdregið væl, svo öllum
brá við, söngmönnum jafnt sem áheyrend-
um; söngurinn fataðist og allir nema kött-
urinn ráku upp skellihlátur. Sigfús hló