Vikan - 20.06.1995, Blaðsíða 25

SEGIR EVA RUZA
MILJEVIC, TÓLF
ÁRA KRÓATÍSK
STÚLKA, SEM
Á HEIMA í
KOPAVOGI
Frá heim-
sókn Evu til
ættingjanna
í Júgóslavíu
sumarið
1990. Eva
Ruza sést
hér (t.h.)
ásamt Du-
brauku, en
fyrir aftan
stánda, t.v.:
Marko föð-
urbróðir,
Marina
bróðurdóttir
(gift Damir
frá Serbíu),
Ruza eig-
inkona Mar-
kos og loks
móðir Dam-
iJ
J A
1
vegna eru stríö? Getur verið
aö þaö sé heilbrigt að ágirn-
ast svo eitthvað land að það
sé þess virði að drepa fyrir
þaö? Snúast
stríð fyrst og
fremst um
\D
völd og pen-
inga? Ef svo er
m m hvers konar fólk er það
/ / þá sem telur eðlilegt að
drepa aðra til að ná fram
markmiðum sínum?"
I va er lífsglöð og hress
I eins og tólf ára stelpur
leiga að vera. Þegar
hún er ekki í skólanum eða
úti að leika með vinum sín-
um æfir hún jazzballett.
Ósköp venjuleg tólf ára
stelpa? Nei, því fer fjarri eins
og lesendur Vikunnar munu
kynnast hér á eftir.
Á nánast hverju kvöldi
berast okkur hörmulegar
fréttir af stríðinu í fyrrum
Júgóslavíu. Við sitjum full
hryllings fyrir framan sjón-
varpið og á skjánum birtast
illa leikin lík óbreyttra borg-
ara, barna og unglinga.
Hugsanir okkar leita til
ættingja hinna látnu, þeirra
sem eiga um sárt að binda
og við teljum víst að þeir séu
langt fjarri öryggi okkar hér á
íslandi. En sú er ekki raunin
því hér á landi eru búsettir
all nokkrir Júgóslavar og fyrir
þá hljóta þessar fréttir og
ástandið í Júgóslavíu að
hafa allt aðra þýðingu en
okkur getur órað fyrir.
í Kópavogi býr tólf ára
gömul stúlka, Eva Ruza Milj-
evic, ásamt króatískum föð-
ur sínum, íslenskri móður og
tveimur systrum.
Vikan frétti af Ijóðum
þessarar stúlku sem hafa
vakið athygli margra. Yrkis-
efnið sækir hún í eigin
reynsluheim, heim ógnvekj-
andi stríðs og sorgar.
Þegar stríðið braust út í
fyrrum Júgóslavíu var Eva
stödd í landinu ásamt fjöl-
skyldu sinni.
„Við náöum að flýja til ft-
alíu. Ég var skelfingu lostin
þegar ég heyrði í útvarpinu
um skógareldana sem Serb-
ar kveiktu í Króatíu í upphafi
stríðsins. Allir landsmenn
virtust þó vera viðbúnir og
reyndu að búa sig undir
stríðið sem best þeir gátu.
Eitt fyrsta fórnarlamb
stríðsins var frændi minn og
þá vöknuðu margar spurn-
ingar í huga mér. Hvers
STRÍÐ
Hermenn drepa saklaust fólk.
Börnin hlaupa grátandi um
í leit aö foreldrum sínum.
kannski eru foreldrarnir á lífi,
kannski ekki.
Loks koma hermennirnir arkandi
og drepa sum börnin.
Hin sem ekki voru drepin hlaupa
grátandi í felur.
Hús hrynja og fólk deyr.
Sprengjur falla.
Þetta stríö er ekki hægt aö stööva.
„Ég verð stundum svo
sorgmædd þegar ég velti
þessu fyrir mér og oft langar
mig ekki til að trúa því að
fólk geti verið svona grimmt.
Þegar ég sit fyrir framan
fréttirnar í sjónvarpinu þá
finnst mér kaldur hrollur fara
niður eftir bakinu á mér og
mig langar að hlaupa burt til
að sjá ekki þessar hryllilegu
fréttir.
En ég get það ekki því
þarna er verið að fjalla um
fólkið mitt, alveg eins og ís-
lendingar eru fólkið mitt.
Stundum hugsa ég líka
um hvað hefði gerst ef pabbi
minn hefði orðið hermaöur.
Ég er mjög þakklát fyrir að
svo varð ekki. Einnig er ég
þakklát fyrir að hann skyldi
koma til íslands og hitta
mömmu. Það besta er auð-
vitað að þau skyldu ákveða
að búa á hér á landi. Mér
finnst oft að við íslendingar
gerum okkur ekki næga
grein fyrir hvað við eigum
gott að búa í svona friösælu
og fallegu landi."
ENGLAR
Engiarnir svífa úr skýjunum.
Þeir sækja sálir hinna látnu.
Sálirnar vita aö þær eiga
langa leiö fyrir höndum.
Þegar Iftil börn deyja
taka englarnir þau í fangiö
og svífa meö þau upp aö hinu
gullna hliði.
En þegar fullorönir deyja
strá englarnir gullnum
töfrasykri yfir þá.
þá svífa þeir sjálfir.
„Það er ekki eingöngu
vegna stríðsins í fyrrum
Júgóslavíu sem ég hugsa oft
um dauðann, heldur hef ég
kynnst sorginni af eigin raun
meðal annars með missi
ömmu minnar. Þegar ég var
níu ára lést skólafélagi minn
og vinur Guðmundur Óli
Hauksson. Sá tími sem þá
fór í hönd var erfiður fyrir
okkur bekkjarfélaga hans og
ennþá söknum við hans og
syrgjum hann.
X
O
cz
C?
-<
xr
2:
>
o
z
c
co
o
O
3
70
LÍTILL DRENGUR
Lítill drengur sefur vært
í fangi mömmu sinnar.
Hann dreymir draum um aö
lítill engill komi til hans
og fari meö hann upp til skýjanna.
Þeir stoppa hjá gulllituöu hliöi og
ganga inn.
Fyrir innan er allt svo bjart.
En niðri á jörðinni sefur litli
drengurinn ennþá og hann
vaknar aldrei aftur, því
hann er dáinn.
„Því miður verð ég að við-
urkenna að ég er svartsýn á
að stríðinu Ijúki í bráð. Ég
get ekki séð að neitt bendi í
þá átt. Mér finnst að önnur
lönd verði að gera eitthvað til
að stöðva þetta hryllilega
blóðbað. Vonandi lýkur því
þó fljótlega svo við getum
farið í heimsókn til ömmu og
allra ættingjanna í sveitinni
okkar, eins og við gerðum
alltaf annað hvert ár en nú
eru fimm ár liðin síðan við
hittumst síðast."
Um leið og Vikan þakkar
Evu Ruzu þann kjark að
deila með okkur tilfinningum
sínum tökum við undir óskir
hennar um frið bæði í föður-
landi hennar og hvar sem er
annars staðar þar sem ófrið-
ur geysar og skilur eftir sig
sár sem aldrei gróa. □
co
co
o
Z
í heimsókn
hjá afa og
Evu ömmu
í Júgósla-
víu 1990.
Afinn dó
fyrir þrem
árum. Eva
Ruza hjúfr-
ar sig upp
aö ömmu
sinni en
móöir
hennar
heldur á
Stefaníu
Tinnu.
6. TBL. 1995 VIKAN 25