Vikan


Vikan - 20.07.1999, Side 50

Vikan - 20.07.1999, Side 50
Texti: Stefán Gíslason Mynd: Hreinn Hreinsson Umhverfið Biíarj lausagangi ogSO ■j lauða frystur ið af kar 9 matur kartöflum legri orku, nefnilega raforku frá vatnsafls- og gufuvirkjun- um. Þess vegna ætti að vera auðvelt að nota rafhitara í stað bílvélarinnar til að velgja sætin í morgunsárið. Þá erum við að minnsta kosti ekki að ganga á olíubirgðir jarðarinnar, því að vissulega munu þær ganga til þurrðar með tímanum. Og við erum heldur ekki að losa koltvísýr- ing og aðrar gróðurhúsaloft- tegundir út í andrúmsloftið, að ógleymdum öllum hinum efnasamböndunum sem leynast bæði í bensínreyk og díselreyk og sum hver geta valdið krabbameini. Og svo slítum við ekki vélinni að óþörfu. Víða erlendis er mönnum bannað að hafa bílana sína í lausagangi í lengri tíma en hálfa til eina mínútu. Það er ástæðulaust að drepa á bflun- um við umferðarljós en ef dvölin er lengri er tímabært að huga að umhverfisáhrif- unum. Þá eiga menn að drepa á bflunum og leggja þannig sitt af mörkum til að tryggja aðgang að auðlindun- um eldsneyti og hreinu lofti lengur en ella. Það er góð hugmynd að láta matinn úr frystikistunni þiðna í ísskápnum fyrir notk- un í stað þess að láta hann liggja í eldhúsvaskinum. Þannig sparast tvennt. í fyrsta lagi sparast orka í ís- skápnum því að frosni mat- urinn hjálpar til við kæling- una þar á meðan hann er að þiðna. í öðru lagi komumst við hjá því að maturinn taki til sín sinn skerf af hitanum í eldhúsinu. Við komumst sem sagt af með aðeins minni kyndingu. Og svo var það soðið af kartöflunum. Hvað gerum við við það þegar búið er að sjóða kartöflurnar? Líklega hella flestir því í vaskinn. Hvernig væri að taka upp nýja siði hvað þetta varðar? Því ekki að geyma soðið í pottinum með lokinu á þang- að til það er orðið sæmilega kalt? Á meðan gegnir pott- urinn hlutverki pínulítils ofns, sem búið er að borga fyrir upphitun á. Síðan get- um við hellt soðinu, en samt ekki í vaskinn, heldur í flát sem við notuð þegar við vökvum blómin okkar. í kartöflusoðinu er nefnilega töluvert af efnum sem nýtast stofuplöntunum. Það er ástæðulaust að henda þess- um efnum í niðurfallið - og kaupa svo blómaáburð úti í búð. (Þeir sem sjóða kartöfl- urnar í söltu vatni ættu þó ekki að fara að þessum ráð- um). Við getum öll lagt okkar af mörkum til að hlífa umhverf- inu. Flest eru þessi atriði smá en margt smátt gerir eitt stórt, bæði í heimilisbókhald- inu og í umhverfismálunum. Bflar í lausagangi, frystur matur og soð afkartöflum. Þessir þættir eiga ekki margt sam- eiginlegt við fyrstu sýn, en allt snýst þetta þó um áhrif auka endingu vélanna eða kannski er þetta nauðsynlegt til að geta notið til fulls lága verðsins á olíunni. E.t.v. gera menn þetta bara til að halda bflunum heitum. Síð- mannsins á umhverfið. Þess- ir þættir eru meðal þess sem íslenskar fjölskyldur geta beint sjónum sínum að ef þær vilja draga úr neikvæð- um áhrifum sínum á um- hverfið. Það hefur löngum þótt sjálfsagt á Islandi að skilja bíla eftir í gangi. Þetta á sér- staklega við um dísilbíla, sem gjarnan eru skildir eftir í gangi tímunum saman. Til- gangurinn hefur alltaf verið mér hulinn. E.t.v. á þetta að astnefnda skýringin á alla vega best við þegar um er að ræða bensínbfla. Nú eru menn jafnvel farnir að kaupa fjarstýrðan búnað til að setja bflana í gang á morgnana góðri stund áður en ekið er af stað. Það er svo ósköp þægilegt að setjast út í heitan bflinn á köldum vetrar- morgni. En við höfum val. Ef við viljum hita bílinn upp áður en við setjumst í hann, þá er vert að minnast þess að Island er ríkt af endurnýjan- 50 Vikan

x

Vikan

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.