Vikan - 24.08.1999, Blaðsíða 19

var Jómsvíkingasaga og hald-
ið af stað í leit að Jómsborg
fóru í þá ferð yfir 30 manns.
Þrátt fyrir fjöldann og góðan
vilja tókst ekki að finna borg-
ina. Vinsældir námskeiðanna
urðu hins vegar til þess að
Endurmenntunarstofnun Há-
skólans og Tómstundaskólinn
hófu samstarf um þau og síð-
astliðinn vetur tóku um 400
manns þátt. Orkneyingasaga
var lesin og um 150 manns
fóru til Orkneyja í vor og sum-
ar. Fara þurfti fjórar ferðir til
að allir kæmust með sem
vildu. Til gamans má nefna að
til stendur í haust að halda
námskeið um Vínland í tilefni
þess að árið 2000 eru 1000 ár
liðin frá því að Leifur heppni
fann Ameríku og þegar hafa
yfir 200 manns skráð sig á það
námskeið.
A þessi námskeið kemur
alls konar fólk, ungir og gaml-
ir, og fólk úr öllum stéttum
þjóðfélagsins. Kennarar og
eldra fólk eru að vísu í meiri-
hluta en þarna hittist ólíkt
fólk sem á sameiginlegt
áhugamál og ýmsir sem hugs-
anlega hefðu aldrei hist ella.
Út úr þessum stóru hópum
hafa svo sprottið aðrir minni
og ég veit til að starfræktir eru
þrír leshringir sem áttu upphaf
sitt á námskeiði hjá Jóni. Sjálf-
ur er ég með í einum slíkum
en sem við köllum Sturlunga.
Við tókum okkur saman og
lásum Sturlungu sem tók okk-
ur þrjú ár. Á þeim tíma fórum
við nokkrar ferðir á slóðir
Sturlunga og könnuðum sögu-
sviðið. Meðal annars heim-
sóttum við bæinn Apavatn en
Apavatnsför er fræg í sögunni.
(Við Apavatn mættust Sturla
Sighvatsson og Gissur Þor-
valdsson. Sturla náði Gissuri á
sitt vald með svikum og
neyddi hann til að sverja sér
trúnaðareiða o.fl. Gissur hélt
ekki þá eiða og náði að hefna
I Sérstakt vegabréf útgetlð til Orkneyjafara.
sin í
Örlygsstaðabardaga.jVið byrj-
uðum á að banka upp á á
bænum og biðja leyfis að fá að
ganga um landareignina, eins
og við gerum reyndar alltaf.
Húsfreyja kom út og við
spurðum hana hvort hún vissi
hvar flokkarnir hefðu hist en
það kemur ekki fram í sög-
unni. Jú, hún vissi það. I
Stefnulág höfðu þeir mæst og
hún sýndi okkur hvar hún er.
Stefnulág er lítil dæld í lands-
laginu þar sem að þannig hátt-
ar til að ekkert sést tii flokks
manna fyrr en að er komið.
Húsfreyja sagði okkur einnig
að í láginni hefði fundist
spjótsoddur en í sögunni segir
að ekki hafi komið til vopna-
viðskipta en spjót hafi verið
höggvin af skafti. Hún benti
okkur síðan á önnur örnefni
sem tengjast sögunni. Þessi
ferð var mjög eftirminnileg
eins og margar aðrar og ég hef
oft undrast þekkingu heima-
manna á landinu og sögu þess.
Ferðir á slóðir Islendinga-
sagnanna eru ávallt mjög vel
undirbúnar. Fyrir Orkneyja-
ferðina í vor var tekin saman
65 blaðsíðna leiðarvísir sem
innihélt ferðaáætlunina,
landakort og sögukort, dag-
skipta leiðarlýsingu þar sem
vísað er í atburði, sem gerst
hafa á þeim slóðum sem farið
er um, og þá er jafnt vísað í þá
sögu sem á dagskrá er og at-
burði annarra sagna sem gerst
hafa á þessum stað. Síðan
kemur Orkneyjajarla- og
Noregskonungatal með
stuttum æviágripum og aft-
ast eru ættartölur og helstu
atburðir mannkynssögunn-
ar á víkingaöld í þessum
heimshluta.
Ábyrgur fyrir gerð
þessara vönduðu leiðar-
vísa er Magnús Jónsson
sem hlotið hefur viður-
nefnið ferðabætir og er
það engu síður verðskuldað
en viðurnefni nafna hans Há-
konarsonar sem kallaður var
lagabætir eftir að hann endur-
skoðaði og setti ný lög fyrir
Noreg á 13. öld. Einnig voru
gefin út sérstök vegabréf fyrir
Orkneyjavíkinga.
Tryggvi og aðrir Sturl-
ungar hafa tekið þessi
vinnubrögð sér til fyr-
irmyndar og ferðir
þeirra skilja ekki síður
eftir mikinn fróðleik
hjá þeim sem í þær
fara. Á íslendinga-
sagnanámskeiðum
lærir fólk því ekki ein-
göngu að þekkja sög-
una og forna arfleifð
okkar Islendinga
heldur ekki síður að
njóta þess til fulls að
ferðast.
Tryggvi hefur sjálf-
ur kennt á námskeið-
um hjá Endurmennt-
unarstofnun og einnig
hefur hann sótt önnur
námskeið þar sem
kenndur er sögulegur
fróðleikur, meðal ann-
ars hefur hann sótt
kristnitökunámskeið.
Hann segist gjarnan
vilja sækja fleiri námskeið en
það bíði þess að um hægist í
vinnunni.
„Nám er alveg kjörin leið til
að nýta tímann fyrir þá sem
farnir eru að taka það rólegar
í starfi. Eg nýt þess mest að
kynnast tengslum sögu og
lands. Það hefur einnig verið
einstaklega ánægjulegt að
kynnast öllu þessu fólki á bæj-
unum í kringum landið. Ég
undrast oft hversu vel það
þekkir staðhætti og atburði
sem þar gerðust. Tengsl okkar
íslendinga við fortíðina eru
ótrúlega mikil.“
Draumur flestra er að skila
reynslu sinni og verðmæta-
mati áfram til komandi kyn-
slóða og söguáhugamanninum
virðist hafa tekist það mæta-
vel. I Orkneyjaferðinni í vor
færði hann sjö ára barnabarni
sínu bók um víkingana og
gladdist óneitanlega þegar
hann fékk frá því afmæliskort
skreytt myndum af vopnum
og öðrum munum frá víkinga-
öld. Inn í kortið var ritað með
rúnaletri: „Kæri afi. Til ham-
ingju með afmælið þitt, þinn
Nikulás."
Vikan 19