Vikan - 31.08.1999, Page 21

Texti: Jóhanna Hardardóttir
ar hjartaáfall
án viðvörun-
ar en karlar
og eru óljós
einkenni
sennilegasta
skýringin á því.
Þess má einnig geta
að konur hafa þrengri
æðar en karlar og það er
ein af skýringum.
Konur sem komnar eru af barn-
eignaraldri eru í meiri hættu en yngri
konur vegna skorts á östrogenhorm-
jafnframt svima og niður-
gang. Þessi einkenni
er auðvelt að
greina sem brjóst-
sviða, streitu og
þreytu á háu
stigi. Það er
einnig stað-
reynd að
konur fá oft-
þitt í hættu
Breskur
hjartasér-
fræðingur, Dr.
Rosmary Leon-
ard hefur vakið
máls á því að konur séu f auknum
mæli að verða fórnarlömb hjarta-
sjúkdóma. Margar þeirra kvenna sem
deyja árlega af völdum hjartasjúk-
dóma hafa aldrei greinst með sjúk-
dóminn, en hefði hann greinst í tæka
tíð væru margar þessara kvenna á lífi.
Hjartasjúkdómar eru oft lúmskir og
því miður eru þeir oft rangt greindir í
konum. Það hefur sýnt sig að konur
sýna í mörgum tilfellum önnur ein-
kenni við hjartasjúkdómum en karlar.
Karlar fá gjarna mikinn verk fyrir
brjóstið og oft leiðir hann út í vinstra
handlegginn. Á bilinu 15-20% kvenna
finna aldrei fyrir slíkum verk jafnvel
þótt þær fái hjartaáfall. Einkennin
sem þær fá eru verkur ofarlega í
maga, andþrengsli og skyndilegt
svitakast. Sumar kvennanna fá
óni sem ver hjartað. Það
er því full ástæða fyrir konur
sem komnar eru yfir fertugt að
fara að gæta sín og lifa lífinu
þannig að þær verði ekki hjartasjúk-
dómum að bráð. Hér á eftir fylgja
heilræði læknisins:
Á fimmtugsaldri
Hættu að reykja og endurskoðaðu
fæði þitt. Minnkaðu neyslu þína á
harðri fitu og notaðu t.d. ólífuolíu í
staðinn. Omega-3 fitusýrur eru ákjós-
anleg fæðubótaefni. Borðaðu mikið
af ávöxtum og grænmeti. Hreyfðu þig
reglulega, þægileg ganga í 15 mínútur
þrisvar í viku hjálpar mikið til við að
halda heilsunni góðri. Ef hjartasjúk-
dómar eru þekktir í ætt þinni skaltu
láta mæla blóðþrýsting og kólesteról
í blóði annað hvert ár. Reyndu
að draga úr streitu eins mikið
og við verður komið, hún
verður fólki óhollari með
hækkandi
Á sextugsaldri
Haltu þeim lífstíl sem sagt er frá í
kaflanum á undan. Þegar blæðingar
fara að verða óreglulegar eða þú finn-
ur á annan hátt fyrir breytingaskeið-
inu skaltu ræða við lækni um hvort og
þá til hvaða ráða skal grípa. Hór-
mónagjöf hefur góð áhrif á hjartað
þar sem hún heldur östrógenjafnvægi
í líkamanum. Á þessum aldri eiga
margar konur erfitt með að halda
þyngd sinni í skefjum og þá skiptir
miklu máli að halda sig við magran
kost og forðast sykur. Verði kona vör
við öndunarerfiðleika eða þyngsli fyr-
ir brjósti skal leita læknis sem fyrst.
Vikan 21