Vikan - 31.10.2000, Qupperneq 55

mánuðum saman. Svovirðistað
bæði Peggy og John hafi verið
hálfgerðir ímyndunarveikisjúk-
lingar, í það minnsta gerðu þau
mjög mikið úröllum veikindum,
stórum og smáum. Peggy skrif-
aði vinum og vandamönnum
fjölmörg bréf um ævina og í
þeim öllum kvartar hún undan
einhverjum verkjum og skotum.
Allan tímann meðan hún lá fyr-
ir bar John heim til hennar ótal
bækur á hverju kvöldi. Að lok-
um tilkynnti hann henni að fleiri
bækur væri ekki að finna á
bókasafninu og hún yrði að
gjöra svo vel ogskrifa sjálf. Hún
tók hann á orðinu og byrjaði á
bók sem byggð var á minning-
um hennaraf frásögnum þeirra
sem höfðu lifað þrælastríðið af.
Ekki bar hún mikla virðingu
fyrir þessu starfi sínu. Hún tróð
köflunum í umslög jafnóðum og
þeir höfðu verið skrifaðir og not-
aði þautilaðjafnastól-og borð-
fætur. Síðar sagði hún að það
hefði aldrei verið ætlun sín að
leyfa neinum öðrum en John
að sjá bókina. Peggy lauk við
bókina sína árið 1935 og hafði
þá verið að vinna við hana með
hléum í tíu ár. Fulltrúi Macmill-
an útgáfufyrirtækisins, Latham
að nafni, var staddur í Atlanta
í leit að hæfileikaríkum rithöf-
undum og hún samþykkti að
leyfa honum að sjá bókina eft-
ir að einn af rithöfundunum í
vinahópi þeirra hjóna hafði gef-
ið í skyn að Peggy væri ekkert
skáld. Hún rétti manninum
nítján skítug umslög sem hún
dró sum undan sófanum þar
sem einn fótinn vantaði.
Útgefendurnir voru frá upp-
hafi yfir sig hrifnir af bókinni
og töldu sig vera með metsölu-
bók í höndunum en þeir voru
hræddir við hversu löng hún var.
Kreppan var í fullum gangi og
þeir töldu að enginn myndi
kaupa svo stóra og dýra bók.
Loks var h ú n þó gefi n út og bók-
in, sem var 1037 síður, kost-
aði þrjá dollara í bókabúðum en
það var töluverð upphæð á
kreppuárunum. Bókin seldist
samt eins og heitar lummur.
Lesendur biðu í röðum fyrir utan
Margaret Mitchell við störf
sín sem blaðamaður.
þurfti umönnun og sjálf þjáð-
ist hún af bakveiki. Hún gerði
erfðaskrá árið 1948 og bað um
að öll skjöl sín og handrit yrðu
brennd að sér látinni. Mörg
bréfa hennar og tuttugu slður af
upphaflega handriti Á hverf-
anda hveli eru þó til. Hún var
alin upp í kaþólskri trú en sagði
skilið viðtrúna á unglingsárum.
Stephens bróðir hennar reyndi
að fá hana til að leggja rækt við
trúna að nýju en þótt henni
þætti þaðfreistandi svaraði hún
samt: „Ef þú gerir samning við
djöfulinn er eins gott að þú
standir við hann.“ Hinn 11.
ágúst 1949 voru PeggyogJohn
á leið heim úr kvikmyndahúsi
þegar leigubílI kom fyrir horn
fyrir aftan þau á mikilli ferð.
Bíllinn rakst á Peggy og dró
hana með sér fjóra og hálfan
metra. Leigubílstjórinn var
drukkinn. Hún lá í fimm daga
meðvitundarlaus á sjúkrahúsi
og þótt Truman forseti, Clark
Gable og Vivien Leigh heim-
sæktu hana öll komst hún aldrei
til meðvitundar og lést 16.
ágúst.
bókabúðir eftir henni og prent-
smiðjan hafði ekki við að
prenta. Peggy varð fræg á einni
nóttu og undir það var hún alls
ekki búin.
Yfirleitt sátu aðdáendur um
kvikmyndastjörnur en rithöf-
undar voru látnir í friði en sú
varð ekki raunin með Margaret
Mitchell. Henni leiddist athygl-
in og þótti óþægilegt að rólegt,
hægfara líf þeirra hjóna hafði
breyst svo mjög.
Þau einangruðu
sig nánast algjör-
lega inni í rusla-
haugnum sínum
og Peggy þverneit-
aði að koma fram
og kynna bókina.
Hrós gagnrýnenda
skipti hana hins
vegar miklu og hún
sendi þeim löng bréf þar sem
hún þakkaði þeim kærlega fyr-
ir skrifin. Peggy varð hins veg-
ar að taka sig til og gera eitthvað
í málunum þegar útgáfufyrir-
tæki erlendis tóku upp á að
þýða bókina og gefa hana út án
þess að virða höfundarrétt
hennar. Meðaðstoð lögfræðinga
stóð hún í málaferlum til að
tryggja sér greiðslur fyrir sölu
bókarinnar erlendis. Á sama
tíma keypti David Selznick rétt-
inn til að gera kvikmynd eftir
sögunni en Peggy vildi ekkert
koma nálægt gerð myndarinn-
ar. Hún sagði heilsu sína of veila
til að hún þyldi það.
Þetta reyndist hið eina rétta
því bók Peggyar fjallar um sam-
félagsgerð sem er úrelt og
dæmd til að falla en myndin er
rómantísk ævintýramynd í anda
Hollywood sem gerir lítið úr
þjáningum stríðs og þræla-
halds. Peggy var aldrei hrifin
af myndinni en mætti þó á
frumsýninguna árið 1939. Hún
var nú á grænni grein fjárhags-
lega og gerði enga tilraun til að
halda skrifum sínum áfram.
Hún vann þó við blaðamennsku
og í síðari heimsstyrjöldinni
seldi húnstríðsskuldabréfágöt-
um Atlanta til að styðja banda-
ríska herinn. Hún stjórnaði líka
fjársöfnun á vegum rauða-
krossdeildar borgarinnar og
náði að safna 65 milljónum
dollara. Hún skrifaðist einnig
á við svo marga hermenn að
skopmyndateiknarinn Bill
Mauldin teiknaði mynd af her-
manni sem var að skrifa ávarp
á bréfi f skotgröfunum og byrj-
aði það svona: „Dear, dear Mrs.
Mitchell." Hún gekkst einnig
fyrir ritleiknikeppnum milli
fanga í fangelsum Atlanta,
hjálpaði einstæðum mæðrum
að kaupa föt til að geta mætt í
starfsviðtöl og styrkti svarta
læknastúdenta til náms.
Þrátt fyrir annríkið var Peggy
ekki hamingjusöm á þessum
árum. Heilsa Johns hafði versn-
að og hún hjúkraði honum oft
löngum stundum. Pabbi henn-
ar var einnig orðinn gamall og
Við frumsýn-
ingu mynd-
arinnar Á
hverfanda
hveli árið
1939. Vivien
Leigh, Clark
Gable, Marg-
aret Mitchell
og David
Selznick.
Húsið þar sem Peggy og John
bjuggu í þriggja herbergja íbúð
á jarðhæðinni sem þau kölluðu
sín á milli ruslahauginn.
Vikan 55