Menntamál - 01.12.1940, Blaðsíða 30

92
MENNTAMÁL
hægt, svo að mikið gagn verði að. Ég sé litla hættu
við þetta, en mikið gagn. Að lokum vil ég vara alvarlega
við hættunum, sem eru fáar og lafhægt að forðast: 1) Látið
yfirleitt ekki óviðkomandi menn, né börnin og aðstand-
endur þeirra vita um niðurstöðu prófanna, einkum þó, ef
greind barnsins reynist í meðallagi og þar fyrir neðan.
Þótt almenningur viti ekki mikið um greindarpróf, þá veit
hann nóg til þess, að þau eru stimpill á barnið — miklu
alvarlegri stimpill á það en vondar einkunnir og vond
skólakunnátta. Greindarvísitalan og annað, sem kennarinn
kann að komast að hjá barninu, er leyndarmál, sem hann
má með engu móti opinbera, eða opinbera á þann hátt,
að barnið geti nokkurn tíma haft tjón af því. Þetta er
helzta og þyngsta siöferðislega skyldan, sem vitprófin leggja
kennaranum á herðar.
2) Þá er að minnast á aðra hættu við vitprófin, hún snýr
ekki fyrst og fremst að börnunum, heldur að kennurunum
sjálfum. Hún er þessi: Hafið ekki oftrú á greindarprófun-
um, heldur lítið á þau sem einn lið i heild: athugunum
ykkar á hegðun barnsins, skapgerð, áhugamálum og hæfi-
leikum. Ef gerð er nákvæm sálræn rannsókn á einhverju
barni, er vitprófið aldrei nema einn þáttur hennar, reynd-
ar mjög mikilvægur og nauðsynlegur þáttur. Vitprófin
missa að mestu gildi sitt, ef þau eru framkvæmd í hugs-
unarleysi, ef einblínt er á niðurstöðuna, greindarvísitöluna,
heildarútkomuna, en séreðli og sérhæfileikum barnsins eigi
gefinn nægur gaumur. Þó að einhver tvö börn hafi sömu
greindarvísitölu, geta hæfileikar þeirra eða gáfnafar verið
mjög ólík, svo ekki sé talaö um skapgerð þeirra, vilja og
tilfinningalíf. Greindarvísitalan er því enginn galdrastafur,
sem allt má ráða af. Þess vegna spara greindarprófin kenn-
aranum hvorki athugun né umhugsun. Nýjar aðferðir í
sálarfræði eru einskonar tæki, sem hugsunin smíðar sér
til að vinna betur. Hlutverk þeirra er ekki í því fólgið, að