Menntamál - 01.12.1940, Blaðsíða 36

98
MBNNTAMÁL
væri burtu öllum þeim stofnunum og félögum, sem hafa
reynt að vinna bug á áhrifum vínnautnarinnar og móti út-
breiðslu hennar. Það er langt frá því, að ástandið sé glæsi-
legt á vorum dögum, en enginn má láta sér detta í hug,
að hægt sé að bjarga öllum verðmætum lífsins frá glötun,
lífið sjálft eða náttúran sóar svo miklu, það er óspart á
verðmætin, það er líka frjótt og skapandi á ný. En hitt er
einnig víst, að menningarleg barátta hefir alltaf mikil
áhrif og hrífur fleiri og fleiri með, ef vinnubrögðin eru
skynsamleg.
Nú er ef til vill um margar leiðir að ræða, til þess að
vinna bug á spillingu í sambandi við vínneyzlu. Ég hugsa
mér tvær: Harðar áminningar og prédikanir eða fræðslu
hinsvegar. — Ég mundi hiklaust velja síðari leiðina, þar
sem ég legg hönd á plóginn. Áminningar stofna oft til
andstöðu og mótþróa, sé þeim ekki skynsamlega beitt, en
fræðsla vekur til umhugsunar og leiðbeiningar um þessa
alvarlegu hluti.
Það er alvarlegt mál, sem verður að segjast islenzku
þjóðinni, að hún stendur á lægra stigi í þessum efnum,
heldur en nágrannaþjóðir vorar, einkum Svíar og Danir.
Þessar þjóðir hafa um langt skeið háð baráttuna gegn út-
breiðslu vínnautnarinnar með fræðslustarfsemi. í fræðslu-
starfseminni taka þátt vísindamenn, læknar, prestar og
kennarar, og þá aðrir þeir, sem geta lagt hönd að verkinu.
Og það verður mikið ágengt með þessu starfi, þó að aldrei
verði upprætt drykkja að öllu leyti.
Þegar hægt er að benda á það með skýrum rökum, að
áfengisnautn stelur allri heilbrigðri lífsgleði frá neytend-
um, og að hún er aldrei einkamál einstaklingsins, þá má
ef til vill opna augu manna fyrir því smátt og smátt, að
einstaklingurinn hefir tæpast leyfi til þess að skjóta sér
undir þá ábyrgðarlausu staðhæfingu, að hann hafi per-
sónulega rétt til þess að þjóna löngunum sínum og hvötum
á frjálsan og óþvingaðan hátt. Því að sá, sem gerir sjálfum