Menntamál - 01.12.1968, Side 37

MENNTAMAL
263
ekki ólíklegt að þjóðfélagsbreytingar næstu áratuga gætu
verulega larnað sumt af því bezta sem sveitamenning vor
hafði ræktað með sér um áraraðir. Hér vinnst ekki tími til
að ræða nánar afskipti Jónasar Jónssonar af ungmenna-
fræðslunni né heldur áhrifum hans á starfsemi ungmenna-
félaganna. Framlag hans til samvinnuhreyfingarinnar og
menntun samvinnumanna er einnig viðamikill kafli út af
fyrir sig og verður sá þáttur ekki rakinn hér.
Einn höfuðbaráttumaður fyrir stofnun menntaskólans á
Akureyri var Jónas Jónsson frá Hriflu. Sú barátta hófst 1923
undir styrkri forystu Sigurðar Guðmundssonar, er síðar varð
fyrsti skólameistari Menntaskólans á Akureyri. Baráttan
fyrir stofnun Menntaskólans á Akureyri mætti harðvítugri
mótstöðu á Alþingi og margir áhrifamiklir skólamenn töldu
slíkt óðs manns æði. „Latínuskólinn“ var í hugum rnargra
hið ævarandi tákn um akademíska fullkomnun. Þrátt fyrir
harða andstöðu var Jónas Jónsson staðráðinn í því að leiða
þetta mál til sigurs. Eftir að hann varð kennslumálaráðherra
árið 1927 veitti hann Menntaskólanum á Akureyri heimild
til þess að halda uppi lærdómsdeild og rétt til að útskrifa
stúdenta. Fyrstu stúdentarnir útskrifuðust frá Menntaskól-
anurn á Akureyri 1928. Lögin urn Menntaskólann á Akur-
eyri voru reyndar ekki samþykkt á Alþingi fyrr en árið 1930.
Hér tókst að knýja fram mikilvægt stórmál fyrir atorku og
framsýni mikilhæfs stjórnmálamanns. Hinn vitri skólameist-
ari Sigurður Guðmundsson átti hér einnig verulegan hlut
að máli.
Það er ekki oft, sem ráðherrum vorum hefur ofboðið svo
seinagangur og afturhaldssemi Alþingis, að þeir hafa séð
ástæðu til að grípa til sérstakra örþrifaráða. í seinni tíð
mætti á hinn bóginn ætla, að Aljringi hefði gilda ástæðu til
að grípa til einhverra ráða til að fá vissa ráðherra til að
framfylgja þeim lögum, er afgreiðslu hafa fengið. Margir
urðu til þess að gagnrýna framtakssemi Jónasar gagnvart
stúdentsprófi til handa Menntaskólanum á Akureyri, en