Vorið - 01.12.1965, Blaðsíða 19

ISLENZKIR LEIKIR
ÚR „ÍSLENZKAR SKEMMTANIR" EFTIR ÓLAF DAVÍÐSSON
Útilegumannaleikur.
Fyrst er mörkuð mannabyggð og svo stöðvar
útilegumanna. Mannabyggðin er venjulega
einhver tóft eða eitthvert útihús, eða þá bæjar-
dyr. Leikmenn geta verið svo margir sem
vera skal, en varla eru þeir færri en þrír. Einn
er valinn útilegumaSur og verður sá oftast
fyrir kjörinu, sem sterkastur er. Hann felur
sig og mega hinir ekki horfa á á meðan. Þegar
útilegumaður er korninn í felurnar fara
byggðarmenn til fjárleita, en fara þó varlega,
því að þeir vita að útilegumaður er á næstu
grösum. Þegar einhver af byggðarmönnum
verður var við útilegumanninn, hrópar hann:
„Utilegumaður fundinn,“ og forðar sér því
næst til byggða, svo fljótt sem auðið er. Hinir
byggðarmennirnir hlaupa líka til byggða, eins
og fætur toga, jafnskjótt og þeir hafa fengið
vitneskju um útilegtimanninn. Hann kostar
aftur kapps um að ná sem flestum byggðar-
mönnum á sitt vald. Þegar hann er orðinn
þess áskynja, að allir byggðarmenn eru farnir
að heiman, þá reynir hann til að komast í
dyr þeirra og hefur árás sína þaðan, þegar
hinir drífa að. Fer þá varla hjá því, að hann
nái einhverjum. Þeir sem hann nær, eru skyld-
ir að ganga í lið með honum. Ef útilegumaður
nær ekki öllum í fyrsta skipti, þá felur hann
sig aftur og félagar hans. Sér útilegumaður þá
um, að þeir feli sig ekki allir saman, heldur
á við og dreif og skipar liði sínu yfir höfuð
að lala svo haganlega sem auðið er. Svona
gengur þangað til útilegumaður hefur náð
ölhim byggðarmönnum á sitt vald og er þá
leiknmn lokið. Þess má geta að ef byggðar-
menn sjá, að þeir geta ekki komizt til byggðar
sinnar, áður en útilegumenn liafa náð þar fót-
festu, þá mega þeir velja sér vígi, þar sem
þeir vilja og verjast þaðan. Enginn kemst á
vald útilegumanna, nema þeir nái svo föstu
taka á honuni, að hann geti ekki slitið sig af
þeim. Það verður líka að taka það fram, að
ef útilegumanni tekst að komast í dyr byggðar-
manna, þá er hann skyldur að gera félögum
sínum vart við.
Risaleikur.
Einn leikmanna er risi, annar kóngur. Hinir
eru menn kóngs. Risinn tekur sér stöðu all-
langt frá kóngi og mönnum hans. Kóngur
sendir einn af mönnum sínum með bréf til
risa. Risinn krýpur á annað hnéð, þegar bréf-
berinn kemur til hans, og vill hann eflaust
votta lotningu sína við kóng með því. Sendi-
maður kastar kveðju á risann, tekur í sleiki-
fingur á honum, stígur öðrum fæti á tá lion-
um og segir: „Kóngur sendir risa bréf og
segist skuli láta hengja hann, ef hann heyi
nokkurn ófrið í landinu." Að svo mæltu bíður
sendimaður ekki boðanna og tekur á rás til
kóngs sem mest liann má, en risinn hleypur á
eftir kóngsmanni og reynir til að ná honum,
áður en hann kemst yfir mark það, sem greinir
lönd þeirra kóngs, því að yfir það má hann
ekki fara. Þá er liann brenndur. Ef sendi-
maður sleppur úr greipum risans, sendir kóng-
ur annan og fer allt á sömu leið sem fyrr. Ef
risinn nær kóngsmanni, er bann skyldur að
ná með honum, það, sem eftir er leiksins.
Kóngsmenn þeir, sem risi liefur náð, mega
ekki heldur fara inn fyrir landamerki kóngs,
eftir að þeir hafa gengið á vald risanum. Þeg-
ar risinn hefur náð öllum kóngsmönnunum,
fer kóngur sjálfur af stað og glímir við ris-
ann. Glímuna láta menn risa hlutlausa. Sá
þeirra verður kóngur næst, sem ber hærra hlut.
VORIÐ 161