Bjarmi

Árgangur

Bjarmi - 01.12.1998, Blaðsíða 9

Bjarmi - 01.12.1998, Blaðsíða 9
„Örlaganótt í Getsemane" eftir Benedikt Gunnarsson, fistmálara. sendi engil sinn til að bjarga þeim. Eld- urinn vann ekki á þeim og þeir komu heilir út úr eldsofninum og óvinur þeirra sér að það er þennan Guð sem á að tilbiðja en ekki þann sem hann dýrk- aði sjálfur. Mér finnst þessi saga vera lýsandi dæmi um hið óskilgreinanlega, kraftaverkið sem er alltaf að gerast í lífi mannanna. Það gerist í hvert skipti sem líf fæðist og við sjáum það í vexti hverr- ar lífveru, allt til smæstu plöntu. Krafta- verkið sem slíkt er mér sífelld ráðgáta og til umhugsunar. Hvert er gildi listarinnar og trúarinnar Jyrir manninn í glímu hans við lífið og veruleikann? Ég held ég gæti sagt að listin styrki manninn og göfgi tilfinningar hans og geri hann heilsteyptari. Fegurð lífsins opnast honum frekar fyrir tilstilli listar- innar. Listin og trúin geta einnig glætt kærleika mannsins til annarra manna vegna þess að trúin tengist, líkt og list- in, frumeigindum mannseðlisins. Það er vandfundinn sá maður sem skynjar ekki máttarvöldin sem afl sem hann ræður ekki við. Þá upphefst virðing og tilbeiðsla. í tilbeiðslunni reynir maður- inn að færa hugsun sína í listrænt form, hvort sem það er bænin mælt af munni fram, skrifaður texti, mótuð mynd eða tónverk. Þannig sprettur listin upp og verður ekki aðskilin frá trúnni. Hejurðu ojt verið beðinn um að gera myndverk í kirkjur? Nei. Ég hef gert verk í sex kirkjur. Samtals eru steindu gluggamir orðnir 44 og mósaíkverkin tvö. Kirkjurnar eru: Keílavíkurkirkja, Þykkvabæjarkirkja, Fá- skrúðarbakkakirkja, Breiðabólsstaðar- kirkja, Háteigskirkja og Suðureyrarkirkja. Hvert slílcra verka er þér hugstæðast? Það er án efa altarismyndin í kór Há- teigskirkju. Þetta er stærsta og umfangs- mesta trúarlega verk sem ég hef gert. Það útheimti mikla og stranga hugmynda- vinnu, módelsmíði, byggingarfræðilegar athuganir á sjálfri kirkjunni og síðar stjómun fullvinnslu myndarinnar og eft- irlit á erlendri gmnd og einnig hér heima þegar myndin var múrfest. Myndin er lögð úr misþykku mósaíkefni sem að meginhluta er úr handsteyptu plötugleri og feneysku gler- smelti. Fjölmargar tegundir náttúmsteina eru enn fremur notaðar í myndina, þar á meðal ýmsar tegundir marmara og hálf- eðalsteina. Antikgler og tilhöggvið gler er einnig notað í myndinni ásamt blaðgulli og blaðsilfri. Myndin er um 40 m2. Fyrir tillögu mína að þessu verki fékk ég á sín- um tíma fyrstu verðlaun í samkeppni ís- lenskra myndlistarmanna um tillögur að altarisverki fyrir kirkjuna. Vegna alls þessa er þetta verk mér einna hugstæð- ast allra kirkjuverka minna. Ltstin er sterkur tjáningarmiðill og hún hejur augljóslega mikil áhrif á Jólk og tal- ar til þess i aðstæðum þess. Nýtir kirkjan sér listina nógu mikið í starfi sínu og til- beiðslu? Tónlistin hefur að minnsta kosti fylgt kirkjunni alla tíð, einnig orðsins list, sálmakveðskapur og hið talaða orð. Hér á íslandi er þetta e.t.v. fátæklegra en víða annars staðar. Við sjáum það úti í hinum stóra heimi hve fljót kirkjan var að nýta sér mátt listarinnar. Kirkjan var á sínum tíma nokkurs konar fjölmiðill. Þar kom þetta allt saman, húsagerðar- listin, tónlistin, vefnaðarlistin, högg- myndalistin, málaralistin og síðan há- þróuð vinnubrögð í öllum iðngreinum, svo sem múrverki, timbursmíði, málm- smíði og stundum sér maður ekki skilin milli iðnaðarhlutans og þess listræna. Þarna hefur kirkjan nýtt sér listina og há- þróað handverk. Það er e.t.v. núna fyrst á síðustu tímum sem kirkjan hér á ís- landi er farin að nýta sér myndlistina fyrir alvöru, aðallega þó steint gler, mósaík og freskur. Trú og list verða aldrei aðskilin. Feg- urðin og kærleikurinn, sköpunin og líf- ið, allt tengist þetta saman í trúnni og listinni. Guð er kærleikur, Guð er ljós, segir einhvers staðar. Mér finnst einnig hægt að hugsa um Guð sem fegurð, feg- urðina og kærleikann sameinuð. Og listin getur túlkað þetta. Þeir sem eru að fást við list mættu því gjarnan hug- leiða þátt trúarinnar í sköpun allra listaverka. En alveg eins og sá sem er að vinna fyrir kirkjuna þarf að kynna sér trúna og helst að rækta hana með sér þá þurfa prestarnir einnig að vera vakandi fyrir mætti listarinnar og því hversu sterkt og áhrifamikið aíl hún er. Myndlistarverk í kirkju tengist predikuninni og öllu helgihaldi kirkj- unnar beint og óbeint og á að hvetja manninn til hugleiðinga um kristin lífs- viðhorf, um dýpstu rök tilverunnar og um stöðu mannsins í veröldinni. Það á að glæða fegurðarskyn, efla tilfinninga- þroska og færa manninn nær Guði. Ég vona að kirkjan nýti sér sem mest mátt listarinnar í sókn sinni og baráttu fyrir útbreiðslu kristinna lífssanninda og fyr- ir verndun lífs á jörð.

x

Bjarmi

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bjarmi
https://timarit.is/publication/379

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.