Bjarmi - 01.12.1998, Blaðsíða 15

Hafið dynur o% hefur hátt. Það er Guð sem æsir
hafið svo að bylgjurnar gnýja. Þær eru pannig
tákn um mátt Guðs (Sálm. 96,11; fes. 51,15). Guð
lætur hafið lofa sig með drunum pess og brimgný
(Sálm 148,7).
17,12). Þetta kemur líka fram í því
hverntg Guð sýnlr mátt slnn í krafta-
verkum sem hann gerir á eða í sjónum:
Hann klauf hafið og opnaði undan-
komuleið fyrir ísraelsmenn. Hann æsti
hafið vegna Jónasar og lét stórfiskinn
gleypa hann og bjarga á land. (2. Mós.
14-15; Sálm. 77,16; Jónas 1-2). Þetta
sama vald kemur fram hjá Jesú. Dæmi
um það eru fiskidrátturinn mikli, ganga
hans á vatninu og þegar hann stillti
vind og sjó með einu orði (Mt. 14,24-33;
Mk. 4,39). Um leið er þetta allt tákn-
rænt fyrir vald Guðs yfir hinu illa.
Hafið dynur og hefur hátt. Það er Guð
sem æsir hafið svo að bylgjumar gnýja.
Þær eru þannig tákn um mátt Guðs
(Sálm. 96,11; Jes. 51,15). Guð lætur
hafið lofa sig með drunum þess og brim-
gný (Sálm 148,7).
Keikó og öll
hin sjávardýrin
Hafið er fullt af dýrum sem Guð skap-
aði; „Þar er hafið, mikið og vítt á alla
vegu, þar er óteljandi grúi, smá dýr og
stór. Þar fara skipin um og Levjatan, er
þú hefir skapað til að leika sér þar“
(Sálm. 104,25-26). Sæskrímslið mikla er
hér orðið eins og hver annar Keikó sem
ætlað er að leika sér í sjónum.
Guð skapaði fiskana og allar auðlindir
hafsins og viðheldur þeim og lætur haf-
ið gefa af sér fæðu manninum til góðs,
honum til blessunar (1. Mós. 49,25; 5.
Mós. 33,13). Gyðingar máttu aðeins eta
hrein lagardýr. Fiskarnir voru ekki allir
álitnir hreinir, heldur þeir einir sem
höfðu ugga og hreistur.
Hafið hverfur
Á síðustu tímum fyrir endurkomu Jesú
munu menn verða ráðalausir við dunur
hafsins og brimgný og kvíða því sem
koma mun yfir heimsbyggðina (Lk.
21,25). Opinberunarbókin segir að
miklu fjalli verði varpað í hafið svo að
þriðjungur allra lífvera í því deyr (Op.
8,8). Síðar er hellt úr skál reiðinnar í
hafið sem breytist í blóð og allt í hafinu
mun deyja (Op. 16,3). „Vei sé hafinu og
jörðinni, því að djöfullinn er stiginn nið-
ur til yðar í miklum móð, því að hann
veit að hann hefur naumann tíma.“ (Op.
12,12). Dýrið, sem afvegaleiðir alla
menn, stígur upp af hafinu (Op. 13,1). í
Op. 15,3 er söngur sigurvegara dýrsins.
Hann er að vissu leyti hliðstæða söngs-
ins sem ísraelsmenn sungu eftir að þeir
komust óhultir gegn um Rauðahafið í 2.
Mós. 15,lnn.
í lok tímanna skapar Guð nýjan him-
in og nýja jörð. Opinberunarbókin talar
um að í lokasigri Guðs gegn hinu illa
muni sjórinn hverfa úr sögunni. Á
himnum verður ekkert haf eins og við
þekkjum það. „Og ég sá nýjan himin og
nýja jörð, því að hinn fyrri himinn og
hin fyrri jörð voru horfin og hafið er
ekki framar til“ (Op 21,1). Þar verður
ekkert sem stendur sem tákn óvinarins
og andstæðra afla Guðs. Hins vegar tal-
ar Opinberunarbókin um glerhaf á
himni. Því er lýst sem tæru og glitrandi
hreinu og jafnvel eins og eldi blandað
(Op 4,6 og 15,2). Líta má á það sem
tákn um hreinleika Guðs, og eldinn
sem merki um heilagleika hans. Þeir
sem elska hafið þurfa því ekki að ör-
vænta og hugsa sem svo að þeir muni
sakna hafsins.
Heimildir
Biblían, Heilög ritning, Hið íslenska
Biblíufélag 1981.
Douglas, J.D. (ed.): The lllustrated Bible
Dictionary, Leicester 1980.
Gilbrant, Th. (red.): Illustrert Bibelleksikon,
Osló 1987.
Sundemo, H.: Biblíuhandbókin þín,
Reykjavík 1974.
Leynimerkið
„fiskur"
Strax á fyrstu árum frumkirkjunn-
ar hófust ofsóknir á hendur kristn-
um mönnum um allt rómverska
ríkið. Kristnir menn voru fangelsað-
ir, teknir af lífi eða varpað fyrir ljón
og villidýr á opinberum leikvöngum
Rómverjum til skemmtunar. Það
gat verið hættulegt fyrir kristna
menn að tala um á opinberum
stöðum að þeir tilheyrðu Jesú. En
þeir höfðu þörf fyrir samfélag og
uppörvun annarra trúsystkina
sinna. Þá var gott að geta gefið til
kynna með einhverju „hlutlausu“
tákni að þeir tilheyrðu Jesú, án
þess að menn, sem ekki þekktu til
þess, skildu það. Kristnir menn
fundu upp leynitákn með þetta fyrir
augum.
Fiskurinn er eitt elsta tákn krist-
inna manna um Krist eða trúna á
hann. Það var notað miklu fyrr en
krossinn. Fiskur á grísku er ritað
lyöiJCT eða með upphafsstöfum
IX0YS, „ikþys”. Fyrstu bókstafirnir
í játningu kirkjunnar á grísku (sem
þá var alheimstungumál) á því hver
Jesús er mynda þetta nafn: nncruí
XPLCTTÍ 0€OU TJlo£ CTCOTTIP (IeSOUS
Kristos Þeou hYios Soter) = Jesús
Kristur Guðs sonur frelsari. Kristn-
ir menn notuðu þetta tákn með því
að teikna fisk í sandinn með tveim
einföldum, bogadregnum strikum
sem mynduðu kross í annan end-
ann. Segja má að fiskurinn hafi
verið fyrsta grafíska/myndræna
trúarjátning kristinna manna.
Mörg dæmi eru um ikþys-merkið
í katakombunum í Róm, grafhvelf-
ingunum sem kristnir menn urðu
að leita skjóls í undan ofsóknum
Nerós keisara. Þær hófust eftir að
trú Rómverja var gerð að ríkistrú og
allir urðu að tilbiðja goð og gyðjur
þeirra. Keisarinn lét ávarpa sig sem
„Dominus et Deus“, þ.e. Drottinn
og Guð.
Enn í dag er ikþys merkið vinsælt
tákn meðal kristinna manna til að
gefa til kynna að þeir trúi á Jesú.