Heima er bezt - 01.10.1957, Síða 9

Fallegt er í Fagradal,
flestir um það róma.
Brynjólfur og brúðarval
bjuggu þar með sóma.
Brynjólfur átti dóttur, er Jórunn hét. Hennar bað
Jón Þorláksson, skáld, en Brynjólfur synjaði honum
ráðsins og sagt, að heldur skyldi Jórunn fara í Gull-
foss, foss í Fagradalsá.
Séra Friðrik Eggerz lýsir Jórunni svo, er hún var
um sextugt: „Hún var stutt og digur, sívöl á vöxt og
herðar, langhálsuð, siginaxla, langleit, mjóleit, stóreygð,
með krepju í augum, munnófríð, með geiplu, einföld
og gufuleg.“ En eftir vísu Jóns um Jórunni lítur út
fyrir að honum hafi litist öðruvísi á hana:
Sorgarbára ýfir und
elda rasta njórun.
Freyju tára fögur hrund
falleg ertu Jórunn.
Það er sagt, að Benedikt Jónsson í Hrappsey, faðir
Boga, hafi verið drykkjtunaður. Um hann kvað Þor-
móður skáld í Gvendareyjum:
Bensa þykir brennivín sætt,
en bragna meir um varðar,
að hann er lifandi ljós í ætt
og laukurinn Breiðafjarðar.
Gísli stúdent, sonur Bauka-Jóns, átti Margréti, dóttur
Magnúsar lögmanns á Ingjaldshóli. Magnús var auð-
ugur, átti Mávahlíð og Brimilsvelli. Áður en Gísli átti
Margrétu, er sagt að hann hafi kveðið:
Held ég bezta hlutskipti,
hverjum það til félli,
að mega eiga Margréti,
Mávahlíð og Velli.
Magnús Stephensen notaði hrossakjöt til manneldis,
sem þá var ekld siður, og var honum lagt það mjög til
lasts. Einu sinni keypti hann afsláttarhross af Gísla bónda
frá Laxholti í Borgarfirði. Þá var kveðið:
Hrossætan á Hólmi býr,
hefur margt að sýsla.
Etur merar álmatýr
út úr Laxholts Gísla.
Magnús Ketilsson, sýslumaður, skrifaði greinar í
Tíðindi 1776, um hrossakjötsát, og mælir með því að
notfæra sér það, minnsta kosti í harðæri.
En Gunnar Pálsson, héraðsprófastur, gerði mikið veð-
ur út af og skrifaði Magnúsi harðort bréf. Um þá var
kveðið:
Hérna mætast hrókar tveir,
hvor sem annan grefur.
Hermt er mér að heiti þeir
Hrossaslátur og Þefur.
Ragnhildur Eggertsdóttir, ríka á Skarði, kona Magn-
úsar Ketilssonar sýslumanns, var hin mesta ágætiskona.
Hún var örlát og hjálpsöm við fátæklinga. Þegar hún
tók við búsforráðum í Búðardal, var þetta kveðið um
vistina þar:
Þykkt er öl í þessum sal,
þjóðin um það rómi;
blessuð vist í Búðardal,
borið skyr og rjómi.
Eftir dauða Ragnhildar, þótti mörgum vistin versna,
frá því, sem áður var, og var þá um kveðið:
Þunnt er öl í þessum sal,
þjóðin af því nýtur,
bölvuð vist í Búðardal,
bæði hland og skítur.
Hér er gamall húsgangur, frá Breiðafirði. Og er talið
að Jón Þorláksson, skáld, hafi gert um Steinunni Guð-
mundsdóttur, er Vigfús Sigurðsson, gullsmiður, var
kvæntur, áður en hann átti Karitas, dóttur Magnúsar
sýslumanns:
Öllu stal, en ekkert gaf,
átti fáa vini.
Hún tók lúsaúlpu af
Einari Gróusyni.
Og þá er nú þessi öldruð að árum og alþjóð kunn:
Hátta og sofa helst ég vil,
hvergi ofan kreika.
Blunds af dofa dinglar til
drauma-stofan veika.
í Iðunni, 5. árg., bls. 304, er sagt, að vísa sú, er hér
kemur næst, sé eftir Gísla Ólafsson, frá Eiríksstöðum,
en í Húnvetningaljóðum er hún sögð eftir Gísla Jóns-
son frá Saurbæ, og þar prentuð, ásamt fleiri vísum hans.
Bjami Guðmundsson, ættaður úr Húnavatnssýslu,
segir hana hiklaust vera eftir Gísla Jónsson:
Hesta rek ég hart af stað.
Heim er frekust þráin.
Kvelda tekur, kólnar að,
kári hrekur stráin.
Það er sagt, að Baldvin skáldi hafi eitt sinn verið svo
fullur, að hann hafi oltið á höfuðið út úr búðardyrum
og meitt sig á höfði. En kvað um leið:
Heima, er bezt 329