Heima er bezt - 01.06.1958, Síða 26

burtu, enda er mikið verra að vera hérna en verið hefur,
Líklega verð ég hér ekki nema þetta árið.“
„Þú hefur nú líklega ekki um mikið að velja, skinnið
mitt,“ sagði Geirlaug, „foreldralaus vesalingur, alinn
upp á sveit.“
„Mér er nú svo sem sama, hvað þú rausar um það,“
sagði Siggi. „Það eru fleiri foreldralausir en ég og geta
þó fengið vinnu annars staðar en á verstu heimilunum,
en það er Hof nú að verða. Geiri frá Giljum segir, að
sér verði ekki boðið svo hátt kaup, að hann vilji vinna
hjá Kristjáni. Hann lætur okkur vinna lengi, eftir að
allir eru hættir hérna á bæjunum. Þess vegna vill eng-
inn vinna hjá honum, hvorki Leifi né aðrir.“ Siggi
skellti á eftir sér hurðinni og bar höfuðið óvenjulega
hátt.
„Skárri er það nú uppreisnarandinn í þessu gerpi,“
sagði Geirlaug.
„Það er nú það lakasta, að þetta er satt,“ sagði kaupa-
konan. „Við stöndum þetta þrem og fjórum klukku-
tímum lengur við verk en allir hér í kring. Þú mátt vera
viss um, að hann verður ekki vinnufólkssæll, þessi mað-
ur.“
„Það er orðin mikil breyting á þessu heimili,“ sagði
Geirlaug, „en á þó líklega eftir að verða meiri. Leiðin-
legast er þó, að sjá þennan sífellda óánægjusvip á aum-
ingja Rósu litlu.“
Rósa var ánægjulegri á svip, eftir að hún fékk þessar
góðu fréttir af móður sinni. Tíðin var líka svo ágæt
allan túnasláttinn, og hann varð langur hjá Hofsbónd-
anum þetta sumar. Túnið var stórt, en vinnukrafturinn
lítill. Hjáleigubændurnir voru tregir til að vinna hjá
honum. Þeir fóru heldur út á Eyri og gutluðu við sjó
eða unnu fram í sveit. — Allt var þetta Stefáni í Þúfum
að kenna, sagði Kristján heiftugur. En svo var Gerða
í Garði svo hreinskilin að segja honum sannleikann, og
hann var sá, að það vissi enginn enn þá, hver yrði eig-
andi að þessum kotum, þegar skipt yrði. Ef Garður
félli nú í hlut Sigrúnar eða maddömunnar, þá yrði að
borga eftirgjaldið í glerhörðum peningum, og einhvers
staðar yrði að vinna fyrir þeim, bjóst hún við. Kannske
hann vildi telja út krónur fyrir hverja stund, sem þau
ynnu honum? Leifi taldi það ólíklegt. Það var nú einu
sinni kominn þessi siður á, að vinna hér á þessum hlaup-
um og láta það koma upp í eftirgjaldið. Hvernig þeir
reikningar hefðu verið væri ekki fyrir þá fáfróðu að
skilja. En ef Garður kæmi nú í Rósu hlut, þá væri allt
öðru máli að gegna,
„Ojæja, ég skil þetta náttúrlega vel,“ sagði Kristján.
„Við verðum þá að bíða og sjá, hver hreppir Garðinn.
Ég vildi gjarnan að það yrði Rósa, því að vel falla mér
verkin þín,“ bætti hann við.
„Þú ert nú líklega sjálfráður að því, hvað þú tekur í
þinn hlut,“ sagði hún.
„Nei, það er nú ekki aldeilis. Maddaman þurfti nú að
gera mér það til ills — er mér óhætt að segja, — að láta
það í hendurnar á Gunnari á Hóli að vera fjárhalds-
maður Rósu, svo að ég gæti ekkert sagt, væri aðeins
þögull áhorfandi. Hún var undarleg í framkomu sinni
í því sem mörgu öðru. Það hafa þó allir séð, að ég sveik
hana ekki á minni vinnu.“
„Það var náttúrlega eðlilegt,“ sagði Gerða og glotti
illgirnislega, „þar sem þú varst alltaf að vinna fyrir þig
sjálfan.“
„Það held ég sé nú ekki hægt að segja,“ sagði Kristján.
„Það sáu víst allir, hvað þú ætlaðir þér. Ég er nú bara
hissa, hvað þú dregur það að komast í hjónabandið. Mér
sýnist kærastan vera þessleg á svipinn, að hún væri vís
til þess að skila hringnum og fara eitthvað út í buskaun,
og það hefur fleirum en mér dottið í hug.“
„Ég fer að drífa í því úr göngunum. Þá verða lýsing-
arnar afstaðnar.“
Kristján fór að veita Rósu meiri eftirtekt. Hún var
með hálfgerðan lífsleiðasvip. Ef hann minntist á gift-
inguna, þá bjóst hún við að það lægi svo sem ekkert á.
Hún hugsaði til þess daglega, hvað sú athöfn yrði lítil-
fjörleg, borin saman við brúðkaup Sigrúnar systur
hennar. — Þá hafði hún og foreldrar hennar farið til
Reykjavíkur. Þar hafði veizlan verið haldin hjá for-
eldrum brúðgumans. Móðir hans treysti sér ekki norður
í land til að vera viðstödd brúðkaup einkasonar síns.
Btkiðurin var á hvítum kyrtli, svo ákaflega fín og falleg.
En hvernig yrði hún sjálf? Á peysufötum, bara á
peysufötum! Móðir hennar hafði náttúrlega farið með
faldbúninginn sinn, eins og allt annað.
Lauga í Þúfum var sú eina, sem fékk að vita áhyggj-
ur hennar.
„Eins og það sé ekki sjálfsagt, að þú verðir á skaut-
búningi, manneskja,“ sagði Lauga. „Hún frú Hansína
lánar þér líklega búninginn sinn. Ég skal tala við hana.“
„En er það ekki álitinn fyrirboði mikillar fátæktar
að vera í lánsfötum á brúðkaupsdaginn sinn?“ spurði
Rósa.
„Það er nú víst ein af hjátrúarkreddunum úr kerlinga-
bókunum,“ sagði Lauga. „Að minnsta kosti vogaði ég
mér að vera í lánsfötum og hræðist ekkert fátæktina.“
Kristján kom inn til þeirra, þegar þær voru að ræða
um þetta vandamál.
„Mér þykir nú líklegt að þú haldir svolitla veizlu og
lofir okkur að dansa, þegar þið giftið ykkur,“ sagði
Lauga hlæjandi. „Við áttum von á því, þegar þið settuð
upp hringana, en það varð lítið af því. Svo verður Rósa
að vera á skautbúningi. Það er alvanalegt hér í sveit,
svo það væri óviðkunnanlegt, að hún yrði klædd öðru-
vísi, og hún hefur alltaf verið fínust af okkur, og þar
að auki er hún prestsdóttir.“
„Hún má hafa það eins og henni finnst bezt viðeig-
andi,“ sagði Kristján. Hann hafði ekki gleymt því, sem
Gerða hafði kalsað um, og hafði þess vegna allan hug-
ann við að flýta fyrir giftingunni. Það var oft meiri
sannleikur í þvaðri skrafskjóðanna en þeim datt sjálfum
í hug.
„En það er nú bara þetta, að Rósa á hvorki kyrtil né
samfellu, svo að það er nokkuð dýrt að fara að koma sér
því upp fyrir einn dag.“
„Heldurðu kannske, að við höfum átt það, sem við
208 Heima er bezt