Heima er bezt - 01.03.1973, Side 29
bezt fyrir barnið að komast í værð heima, og Auður
lætur Hrein ráða. Hún gleymir því ekki, hve erfiðlega
henni gekk að fá hann af stað í kvöld að heiman, það
var engu líkara en hann kviði fyrir því að koma á fund
foreldra sinna, og þess vegna komu þau ekki á réttum
tíma með drenginn til skírnarinnar. Hreinn gerði sér
alltaf eitthvað til dundurs, og að lokum hringdi hún sjálf
á leigubíl til að aka þeim heim til Bergþóru, og þá varð
Hreinn að drífa sig af stað.
Auði er það ljóst, að manni hennar líður alls ekki eins
vel og ætla mætti á þessu kvöldi, og hún rennir grun í
ástæðuna fyrir því. Aumingja Hreinn! Hann keypti
forkunnarfagurt gullúr til að færa móður sinni í afmæl-
isgjöf, en svo var engu líkara, en að hann ætti bágt með
að færa henni það sjálfur þegar til kom, þótt hann yrði
samt að gera það. Ekki stóð á því að hann kæmi heim
frá vinnu sinni á réttum tíma í kvöld, og strax er hann
hafði snætt kvöldverðinn, sem beið hans framreiddur,
tók hann að búa sig undir samkvæmið. En svo kom hik-
ið á hann, er þau voru öll að verða tilbúin að leggja af
stað. Skyldi hann finna svona sárt til þess að hann hafði
brotið gagnvart foreldrum sínum? Og skyldi hann þá
snúa aftur á rétta leið, eftir þetta kvöld? — Æ, Auður
vonar alltaf það bezta.
Ungu hjónin eru nú ferðbúin með drenginn og kveðja
samkvæmisgestina í stofunni, og innan lítillar stundar
eiga þau von á bifreiðinni. Einar og Bergþóra fylgja
þeim fram í forstofuna, og þar kveður gamli maðurinn
þau hlýtt og glaðlega og gengur svo strax aftur inn til
gestanna. En Bergþóru verður þyngra um kveðjur að
þessu sinni. Fyrst kveður hún Auði og drenginn, og
síðan snýr hún sér að syni sínum. Fallega gullúrið er
hann valdi handa henni í afmælisgjöf, fer vel á armi
hennar sem hún leggur mjúklega um háls honum, um
leið og hún segir angurblítt:
— Hreinn minn, mikið hefði mig langað til að hafa
ykkur lengur hjá mér í kvöld, en um það þýðir víst ekki
að fást.
— Þetta er orðið ágætt, mamma, drengurinn þarf að
komast í værð á réttum tíma, svarar Hreinn óvenju fljót-
mæltur og lítur til Auðar, sem heldur á drengnum í
fanginu.
— Það hefði hann nú alveg eins getað hér, góði minn,
og þið hefðuð öll getað gist hjá mér í nótt, það veiztu
sjálfur.
Bergþóra horfir milt og ástúðlega á son sinn, en hann
forðast að mæta augum hennar og segir næstum því
vandræðalega:
— Bergþór litli gistir hjá þér seinna, mamma mín.
— Jæja, vinur minn, við skulum þá ekld ræða þetta
frekar núna, en þetta var mér ánægjuleg samverustund,
það sem hún náði.
Leigubifreiðin ekur nú heim að húsinu og gerir vart
við sig. Hreinn kveður móður sína í flýti með kossi,
sem Bergþóra kannast ekld við af vörum hans, þar vant-
ar éitthvað á, sem hún hefir ætíð notið áður, og síðan
þrífur hann drenginn úr fangi konu sinnar og snarast
með hann út úr húsinu. Auður brosir hlýtt til tengda-
móður sinnar að skilnaði, um leið og hún hverfur á brott
á eftir manni sínum og syni. Og dyrnar lokast að baki
þeim.
Bergþóra stendur kyrr um stund, og klökkvaþrungin
sársaukakennd fer um sál hennar. Hún saknaði einhvers
í fari sonar síns og framkomu allri, meðan hann dvaldi
hjá henni í kvöld. Hún óttast að eitthvað ami að honum,
sem hann vilji leyna hana, en hvað er það? Hún lítur
eins og ósjálfrátt á gullúrið frá honum, og það er vissu-
lega falleg gjöf, en hvers virði er henni gull og aðrir
dýrir málmar, ef drengurinn hennar er ekki glaður og
hamingjusamur.
Hún heyrir bifreiðina aka á brott, og dynur hennar
deyr brátt út í f jarska. Hreinn er farinn með f jölskyldu
sína. — Guð leiði ykkur, elsku börnin mín, hvíslar Berg-
þóra og strýkur höndinni yfir augun. Síðan gengur hún
hljóð og tíguleg inn í stofu til gestanna, sem enn sitja
þar, og heldur áfram að veita þeim af rausn sinni. Og
nóttin færist yfir.
IV.
SYRTIR í LOFTI
Tíminn heldur áfram markvissri rás sinni. Hljóðlátt
laugardagskvöld ríkir á heimili Auðar og Hreins. Þögn-
in er djúp og næstum ömurleg. Auður situr við rúm
sonar síns og bíður þess, að maður hennar komi heim.
En hjarta hennar titrar af sárum kvíða fyrir heimkomu
hans. Hún hræðist að sjá fallega, góða eiginmanninn
sinn afskræmdan af eiturveigum áfengisins, grófan og
ruddalegan í framkomu og jafnvel vondan viðureignar,
eins og hann er farinn að vera stundum upp á síðkastið,
þegar hann kemur heim úr selskap spilafélaga sinna. Hún
er orðin hrædd við Hrein.
Æ, hvílík örlög. Auður lítur á sofandi barnið, og augu
hennar fyllast tárum. En hvað er það þótt hennar eigin
lífshamingja sé glötuð, hjá þeirri framtíð, sem hlýtur að
bíða drengsins hennar við þau uppeldisskilyrði, sem
heimili hans hefir nú upp á að bjóða, en þau eru orðin
voðaleg. Og ekkert mannlegt auga sér þau tár sem falla
um vanga móðurinnar ungu, á meðan hún hugleiðir
framtíð barnsins litla og saklausa. Þau tár geymir nóttin
ein, sem óðum færist yfir, myrk og hljóð.
Loks heyrir Auður að húsið er opnað og gengur inn í
forstofuna. Hún þerrar tár sín í flýti og hraðar sér fram
í eldhúsið. Hreinn kemur brátt slagandi dauðadrukkinn
inn til konu sinnar og nemur staðar innan við eldhús-
dyrnar. Auður lítur óttaslegin á mann sinn og hryllir
við honum.
Aldrei fyrr hefir Hreinn komið svona ofurölvaður
heim til hennar eins og nú. Hann er naumast sjálfbjarga.
Heima er bezt 101