Heima er bezt - 01.11.1977, Blaðsíða 15

Eyrarlandsstofa (t. v.) og Eyrar-
landsbcer. Ljósmynd. Ekki er vitað
með vissu um nafn Ijósmyndara.
Eign Minjasafnsins á Akureyri.
hún getur haldið dansleika (Bal) sem
í prófinu ræðir um að hún hafi gjört
í þessum mánuði.“9
Enginn veit hverju Björn Jónsson
hefur svarað. Áreiðanlega hefur hon-
um fallið það illa að þurfa að hafa
afskipti af svona málum.
1 Manntal Akureyrarverslunarstaðar 1860
(af filmu). — Amtsbókasafnið á Akur-
eyri. — Hús þetta stendur enn og er
númer 50 við Aðalstræti. Það mun
hafa verið byggt árið 1849, eftir því
sem sagt er í Sögu Akureyrar (bls. 71)
eftir Klemens Jónsson. Akureyri 1948.
2 Tala þessi er nokkru hærri en lesa má
í ýmsum bókum sem segja frá Akureyri,
en er fengin með talningu í íbúaskrá
1860. — Filma. Amtsbókasafnið á Akur-
eyri.
Sophie Jacobine, f. Thyrrestrup.
Systir Geirþrúðar Thorarensen,
sem engin mynd er til af.
bls. 152. - Blaðið Þjóðólfur, nr. 18, 16.
apríl 1894, bls. 70. Minningargrein um
Eggert Briem. — Árið 1858 hafði Eggert
Briem sótt um sýslumannsembættið í
Rangárvallasýslu og var honum veitt
það en hann fór þangað aldrei. Eggert
fékk Skagafjarðarsýslu í febr. 1861 og
þjónaði henni uns hann lét af embætti
1884 eftir 40 ára embættisþjónustu.
3 Úr blöðum Jóns Borgfirðings. Finnur
Sigmundsson tók saman. Leiftur hf.,
Rvík 1946, bls. 43.
4 Lögfræðingatal 1736—1963. Agnar Kl.
Jónsson. ísafoldarprentsmiðja hf., 1963,
5 Hér eru hafðar í huga þær frelsishrær-
ingar sem skóku alla Evrópu á þriðja
tugi 19. aldar og fram um hana miðja
og íslendingar nutu góðs af, m. a. end-
urreisn alþingis 1845. Þeir hugðust
sækja enn meir fram í þjóðfrelsisátt með
þjóðfundinum 1851. En það fór á aðra
lund eins og sagan kennir. Þjóðfund-
inum var slitið skyndilega í skjóli her-
hervalds. Svipleg endalok hans stöfuðu
m. a. af sigurfögnuði dana eftir innan-
landsátökin í Slesvík og Holsetalandi
sem töldu nú nauðsynlegt að láta ís-
lendinga kenna á valdi sínu. Eggert
Briem var í nefnd þeirri, ásamt þeim
Jóni Sigurðssyni forseta og Jóni Guð-
mundssyni, sem þjóðfundarmenn kusu
til að kæra úrslit hans fyrir konungi.
Eggerti voru settir þeir kostir að láta
af embætti eða fara hvergi. Hann
beygði sig, en bar við embættisönnum.
Kristján Kristjánsson sat einnig þennan
sögufræga þjóðfund og var einn af
þeim, að áliti Trampes greifa, sem
sýndi þar „skaðvænasta starfsemi“. Hon-
um var vikið frá land- og bæjarfógeta-
embættinu í Reykjavík, þó með eftir-
launum. Hann komst síðar í náð hjá
stjómvöldum, varð sýslumaður og síð-
ast amtmaður í norður- og austuramt-
inu og lét af því starfi við lítinn orðs-
tír, þá aldraður orðinn. Heimild: Ýmis
vimeskja úr sögubókum og ritgerðum
um sagnfræðileg efni eftir ýmsa sagn-
fræðinga, s. s. Sverri Kristjánsson,
Einar Laxness, dr. Þorkel Jóhannesson
o. fl.
6 Stefánungar, þ. e. niðjar Stefáns Ólafs-
sonar prests á Höskuldsstöðum í Dala
sýslu (um 1695—1748). Þar skal fyrst
nefna son hans Ólaf, síðar stiftamtmann,
og hans syni, Magnús dómstjóra og
Stefán amtmann Stephensen. Stefán
Þórarinsson amtmaður, tengdafaðir
Geirþrúðar Thorarensen, var systur-
sonur Ólafs Stefánssonar stiftamtmanns.
Völd og áhrif Stefánunga náðu til
flestra mikilvægustu embætta í land-
inu, veraldlegra sem andlegra. — Saga
íslendinga, tímabilið 1770—1830, eftir
Þorkel Jóhannesson, bls. 126, telur veldi
þessara ættmenna hafa verið mest „frá
1790 og fram um aldamótin 1800“, og
er þar án efa átt við þau miklu völd,
sem stiftamtmannsembættinu fylgdu
og skal síst dregið úr þeim miklu áhrif-
um. En auður þessara ættmenna í
miklum jarðeignum út um allt land og
dösnkum skuldabréfum hafa nægt þeim
til valda og áhrifa í þjóðlífi langt fram
eftir nítjándu öldinni.
7 Lög íslands. Safnað hefur Einar Am-
órsson próf. juris. Fjallkonuútgáfan.
Rvík 1919, bls. 78. Við þessa bók Ein-
ars er stuðst þar sem drepið er á laga-
fyrirmæli.
8 Endurrit úr dómabókum Eyjafjarðar-
sýslu árið 1858. — Þjóðskjalasafn íslands.
9 Afrit af uppkasti til embættisbréfs, úr
fórum Eggerts Briem sýslumanns. —
Héraðsskjalasafn Skagfirðinga — HSk.
Hehna er bezt 363