Æskan

Årgang

Æskan - 01.04.1964, Side 26

Æskan - 01.04.1964, Side 26
Tóbakið er El TUR "C* ins og tóbak er notað nú á dögum, er •*“fþað fyrst og fremst tóbaksreykurinn og áhrif hans, sem við þurfum að kynna okkur, til þess að gera okkur ljóst, hver áhrif tóbakið hefur á menn. Þegar kveikt er í sígarettu, brennur tób- •akið við tiltölulega mjög háan hita, um 700 stig C. Tóbakið brennur til ösku, en í reyknum, sem úr því kemur, er bæði nikó- tín og kolsýrlingur, sem einnig er mikið eitur. í reyknum hefur auk þess fundizt tjörukennt efni, sem getur framkallað krabbamein. Margir virðast halda, að nikótín tóbaks- ins brenni með tóbakinu og eyðileggist. Það er mikill misskilningur. Töluverður hluti af því gufar upp og fer yfir i reyk- inn. Hve mikið af því fer yfir i reykinn er mismunandi eftir ýmsum ástæðum. Ef menn reykja ofan í sig, fer svo að segja allt nikotínið ofan í þann sem reykir og út í blóðið. Jafnvel þótt menn reyki ekki ofan í sig, er gert ráð fyrir, að tveir þriðju hlutar nikotínsins sjúgist inn i gegnum slímhúð munnsins. Ef 1—2 mg er dælt inn í æð á reykinga- manni, verður hann fyrir mjög svipuðum áhrifum eins og liann hefði reykt eina sígarettu. Talið er, að banvænn skammtur fyrir fullorðinn mann sé um 50 mg, en sá skammtur er i reyknum af einum pakka með 20 sígarettum. Kolsýrlingur myndast þar sem eitthvað brennur án þess að hafa nægan aðgang að súrefni, og svo er háttað með sígarettuna, ])ar sem tóbakið brennur inni í pappír, til- tölulega þétt samanþjappað, svo að lítið loft kemst að. f reyk frá einni sígarettu eru um 20—25 ccm af kolsýrlingi. Kolsýr- lingurinn hagar sér að einu leyti ólíkt nikotini: Hann sogast ekki inn í gegnum munnslimhúðina, heldur kemst hann því aðeins inn í blóðið, að menn andi reykn- um ofan í sig eða að sér. Um það bil helmingur kolsýrlingsins í innöndunar- loftinu kemst inn í blóðið eða 10—15 ccm frá einni sígarettu. Kolsýrlingurinn er fast- ar bundinn við rauðu blóðkornin heldur en súrefnið, svo að hann útskilst tregt og naumast að blóðið nái að jafna sig á milli tveggja sígaretta, ef ört er reykt. Þannig hefur maður, sem reykir 20—30 sígarettur á dag, að meðaltali 4—8% af blóði sínu mettað kolsýrlingi í stað súrefnis. Höfuð- verkur og önnur óþægindi gera ekki vart við sig fyrr en kolsýrlingsmagn blóðsins nemur um 20%, en löngu áður er sjón- skerpan farin að dvína. Einkum verður þessara áhrifa vart, ef menn eru í þunnu lofti, þar sem súrefnisinniliald loftsins er minna en á iáglendi. Getur þetta komið sér illa fyrir flugmenn, sem fijúga hátt og þurfa á allri sinni sjónskerpu að halda- Af þessum óstæðum ættu flugmenn alls elcki að reykja. Maður, sem hefur 10% kolsýrlingi í blóði sinu niðri við sjávarniák er raunverulega engu betur staddur en ef hann væri í 12000 feta liæð og reykti ekki- Ef liann hefur 10% af kolsýrlingi í blóð- inu í 12000 feta hæð, verkar það á hann eins og herpingur í æðunum, sem á sxnn þátt í því að gefa mönnum vissa vellíðan í bili, þvi að æðasamdi-átturinn eykur mót- stöðuna i blóðrásinni, sem verður til þesS að blóðþrýstingurinn hækkar. Hækkunin á lxlóðþrýstingi verkar þægilega, en allu' vita, hve hættulegt er að hafa liáan blóð- þrýsting til lengdar, séi’staklega vegna þess að þessi aukna mótstaða er aukin áreynsla fyrir slagæðakerfið, sem líður fyrir þenn- an aukna þrýsting á veggina, svo að axð- unum liættir miklu meira en ella til þesS að kalka. Og hér erum við einmitt komin •að því, sem mestu máli skiptir í sambandi við skaðsemi tóbaksins: Það eldir menn um aldur fram, vegna þess að æðarnar slitna og kalka fyrr vegna aukinnar á- reynslu. Annars getum við skipt þexn1 skemmdum, sem tóbakið veldur i líkam- anum, í þrjá flokka, eftir því hvar skemmd- anna verður vart: Hjarta, æðar og lungn- Framhald. Svar: Á hverju vori auglýsir Ráðningarstofa Reykjavíkur- borgar vinnu þessa. Ungling- arnir vinna einkum að hreins- un borgarlandsins, i skrúðgörð- um og á barnaleikvöllum. Auk þess er mikið starf unnið við gróðursetningu í Heiðmörk. Fyrsta sumarið, sem unnið var, árið 1947, unnu 235 drengir á aldrinum 13—16 ára og 105 stúlkur á aldrinum 14—16 ára, en sumarið 1963 voru 158 drengir á aldrinum 12—15 ára og 177 stúlkur á aldrinum 13— 15 ára við vinnuna. Landspróf. Kæra Æska. Viltu gjöra svo vel að leysa úr þessari spurningu fyrir mig. Þarf nauðsynlega að hafa landspróf til þess að kom- ast í 3. bekk Menntaskóla Ak- ureyrar? Nægir ekki að liafa gagnfræðapróf ? Eva. Svar: Það þarf landspróf. Jafnaldri í Noregi. Kæra Æska. Mig langar til að vita til hvaða blaðs ég á að snúa mér, ef ég ætla að skrif- ast á við jafnaldra minn úti í Noregi. Gylfi. Svar: Bezt er fyrir þig að skrifa til „Norslt Barneblad", Akersgata 7, Oslo, og biðja það að birta nafnið þitt. ☆ SKRÝTLA. „Mamma,“ sagði Gunna litla, „nú veit ég hver býr til hest- ana. Ég sá hann Halldór járnsmið áð- an vern að negla á hest siðasta fótinn.“ 134

x

Æskan

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Æskan
https://timarit.is/publication/383

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.