Æskan - 01.01.1981, Qupperneq 41

PÉTURSKIRKJAN I RÓMABORG
1
Péturskirkjan í Rómaborg er stærsta kirkja í heimi,
rúmar 54.000 manna. Hún var 120 ár í smíðum og kost-
aði um 190 milljónir króna. Það er sagt, að háaltarið, sem
er í miðri kirkjunni, sé yfir leiði Péturs postula, og við
hann er kirkjan kennd. Konstantín mikli lét fyrstur reisa
kirkju á þessum stað, en hornsteinn kirkju þeirrar, sem
nú er þar, var lagður á dögum Júlíusar II., 18. apríl 1506,
og var þá byrjað á byggingunni eftir uppdráttum
Bramantes byggingameistara. Eftir dauða hans, 1514,
sáu þeir Raffael, Sangallo og Peruzzi um smíðið, en því
miðaði lítið áfram. Árin 1546—64 var Michelangelo yfir-
smiðurinn, og turnhvelfingin mikla var gerð eftir hans
uppdráttum, og smíði hennar lokið 1590. Páll IV. páfi
breytti nokkuð uppdráttum Bramantes, og 18. nóvember
1626 var kirkjusmíðinni lokið, og vígði þá Úrban II hana.
Kirkjan var fyrst byggð í lögun eins og grískur kross,
jafnarmaður, en seinna var einn armurinn lengdur, svo
að nú lítur hún út eins og rómverskur kross, sem allir
kannast við, og þykir það óprýða hana. Hún er að
innanmáli 187 metrar að lengd, en þverálman eða
breiddin er 137 metrar. Hæðin á sjálfri kirkjunni er 46
metrar, en hæðin efst upp í turnhvelfinguna er 127
metrar. Hvelfingin hvílir á fjórum afarmiklum fimm-
strendum súlum. I kirkjunni eru ósköpin öll af fögrum
minnismerkjum, dýrðlinga-standmyndum úr marmara,
málverkum o. s. frv. Þar eru standmyndir af páfunum
flestum, eftir ýmsa fræga myndhöggvara, og þar á meðal
marmaramynd af Piusi VII., eftir íslendinginn Albert
Thorvaldsen. — Það er sagt, að smíði Péturskirkjunnar
hafi orðið óbeinlínis orsök til siðbótarinnar. Leo X. páfi
fann sem sé upp á því að selja syndakvittanir um allan
Péturskirkjan í Rómaborg
hinn kristna heim, til þess að afla fjár til kirkjubyggingar-
innar; en þessi syndakvittunarsala varð orsök upp-
reisnar þeirrar, sem Lúther hóf gegn páfavaldinu. —
Fyrir framan Péturskirkjuna er eitt hið fegursta og
merkilegasta torg Rómaborgar, Péturstorgið (Piazza de
San Pietro). Það er sporbaugslagað, 273 og 240 metrar.
Á miðju torginu stendur broddsúla (óbeliski), 25'/2 metri á
hæð, ein af hinum nafnkunnu steinsúlum frá fornöld
Egyptalands. Þar eru og gosbrunnar tveir, mjög merki-
legir. Með fram torginu beggja vegna eru súlnagöng, er
meistarinn Bernini gerði 1667. Áföst við Péturskirkjuna er
páfahöllin, og sést ofurlítið á hana og súlnagöngin hægra
megin á myndinni.
áöur segir mun gilda krónur til
áramótanna 1980 —’81, en
aura eftir að komið er árið
1981.
Hinn 8. júlí 1980 sér svo út-
9áfa no. 193 dagsins Ijós. Það
er marglitt frímerki, teiknað af
bresti Magnússyni, og að
verðgiidi 120 (kr. til ársloka,
aurar eftir áramót). — Stærð-
'n er 26 x 33,6 mm og prentað
er það í Frakklandi með s. k.
bjúpprentun. — Þetta er út-
9afa til minningar um ,,ár
frésins” og myndin á þessu
merki er af reyniviðargrein
með þerjaklasa.
Ár trésins 1980. Þegar ís-
land var numið var það víðast
vaxið birkiskógi sem síðan
eyddist vegna búsetu og
^arðnandi árferðis. í kjölfar
þess hófst umfangsmikil jarð-
vegseyðing. Um aldamótin
síðustu hófust störf við að
endurheimta töþuð land-
gæði. Árið 1907 voru sett lög
um skógrækt og varnir gegn
uþpblæstri lands. Síðan hafa
tvær sjálfstæðar stofnanir,
Skógrækt ríkisins og Land-
græðsla ríkisins unnið að
þessum störfum hlið við hlið.
— Um 1930 eflist skóg-
ræktarstarfsemin verulega,
m. a. með stofnun Skóg-
ræktarfélags íslands á Þing-
völlum 1930 á þúsund ára
minningarhátíð Alþingis á Is-
landi. Skógræktarfélag ís-
lands varð því 50 ára á
s.l. ári. Að frumkvæði þess
bundust 20 félög og stofnanir
samtökum um að minnast
þessa afmælis með því að
efna til ,,árs trésins 1980". —
Tilgangurinn er í fyrsta lagi sá
aó vekja athygli á þeim
árangri sem náðst hefur í trjá-
og skógrækt á íslandi á þess-
ari öld og leggja áherslu á
margháttaða þýðingu trjá-
gróðurs fyrir umhverfi manna
til skjóls og þrýði. — Enn-
fremur er leitast við að fá sem
flesta til að taka þátt í skóg-
og trjáræktarstörfum, — ein-

. ................
staklinga til að planta trjám og
fegra umhverfi sitt og félög og
opinbera aðila til að fegra
með trjárækt svæði við opin-
berar byggingar og útivistar-
svæði.
framh.
— Hvers vegna ertu að
setja hauspoka á hann bróð-
ur þinn?
— Ég ætla að senda hann
eftir brjóstsykri handa mér.
35