Dýravinurinn - 01.01.1887, Qupperneq 40

40
|>egar ræða er rrm gagn [iað, sem af þessu liefur leitfc, [iá er það næsta
örðugt að dæma um það svo, að vogaskál sannleikans liallist ekki út í aðra hvora
hliðina. Meiri hluti læknanna heldur því fast fram, að vivisektionin sje nauð-
synleg og mjög mikið gott hafi af lienni leitt og verður það víst næsta örðugt
að hrekja það. En það eru einnig allmargir læknar, sem hafa fylgt því jafn
fastlega fram, að lítið sem ekkert gott hafi af henni leitt, og þær uppgötvanir,
sem menn hafa þakkað henni, sjeu annaMivort ekki henni að þakka, eða menn
hefðu getað gjört þær án hennar; og þvi verður ekki neitað, að margir ágætis-
menn eru einnig í þeirra tölu.
Skoði menn vivisektionina aðeins frá vísindalegu sjónarmiði, sem til-
raun til þess að auðga sig og aðra að þekkingu, þá er sjálfsagt engan blett eða
lýti á lienni að finna. En menn verða einnig að dæma hana frá siðferðislegn
sjónarmiði. [>að verður því að deiluefni, hvort menn hafa rjett til þess að
láta saklausar skepnur líða langvinnan og kvalafullan dauða, jafn
vel þótt það gæti orðið mannkyninu til hags. það er auðsjeð, að lrjer
eru menn komnir að vandasamri siðferðislegri spurningu, sem menn eiga örðngt
með að verða samdóma um, og spurningin verður ennþá vandasamari, af því að
jafuvel vísindamennirnir sjálfir geta ekki orðið á eitt sáttir um, hve mikið gagn
hafi leitt af vivisektioninni, eða yfir liöfuð geti af henni leitt.
það er auðsætt að dómar þeir, er menn fella um þetta mál, eru mjög
háðir tilfinningum manna og þeim andlegum þroska, er menn liafa náð. þegar
menn vita eða sjá skepnuna kveljast, f'á menn ósjálfrátt löngun til þess að hrista
hnííinni úr hendinni á þeim manni, sem kvelur skepnuna, og mönnum hættir þá
við að gleyma því, að maðurinn getur gjört þetta í bezta tilgangi. Deilan á milli
þeirra manna, er haldið hafa með og móti vivisektioninni liefur líka verið ákaflega
hörð og báðir málsaðilar hafa borið þungar sakir hver á annan, og er það víst
ekki ofhermt þó sagt sje, að báðir málspartar hafi farið rúmu feti framar en
æskilegt var. Læknarnir hafa borið mótstöðumönnum sínurn á brýn þekkingar-
skort, skammsýni, skinhelgi o. s. frv., en þeir læknunum aptur um ómammð,
ódrenglyndi og fleiri slíka ókosti. [>ó það hafi ef til vill mátt bera einstöku
mönnum í beggja liði slíkt á brýn, þá fer því mjög fjærri, að svo megi dæma
um flokkana i heild sinni.
Mótstöðumenn vivisektionarinnar hafa lengi krafizt [iess, að hún væri
bönnuð með öllu, svo enginn vísindamaður fengi að vinna að slíkum störfum.
|>eim hefur veitt næsta örðugt uppdráttar, því mótstaðan hefur verið hörð, og
fremur lítur út f'yrir að tala þeirra manna fækki, sem eru svo strangir í kröfum
sínum. Aptur á móti virðist tala þeirra manna fremur fara vaxandi, er vilja að
duglegir vísindamenn skuli fá leyfi til vivisektiona ef dómsnefnd, sem skipuð er
vísindamönnum, álítur að gott oggagnlegt geti af því leitt, en jafnframt takmarka
vivisektionirnar eins mikið og auðið er, án þess aðvísindin bíðitilfinnanlegttjón.