Heimilisblaðið - 01.03.1953, Blaðsíða 7

r
Josef Zija
HÚSMÓÐURPRÓFID
^ hverjum degi, þegar stúlk-
urnar ætluðu niður að
^knum, til þess að sækja
Vatn, leituðu þær Neslihan
uPpi í leiðinni. Hún var falleg-
asta og yngsta stúlkan í öll-
J1111 tjaldbúðunum, og þær
aUgaði til að stríða henni.
^eslihan fór hjá sér við það,
f6rn þær sögðu við hana, og
an fékkst ekki til að svara.
. Usrnóðurprófið hennar, sem
atti að fara fram eftir' nokkra
^fanuði, var nefnilega þegar á
a.ra vörum. Það var ráðizt
a henni með spurningum eins
°* hyersu mikið af salti ætti
a láta í sírópið eða hversu
fP^kinn pipar ætti að nota í
Unangskökuna. Að lokum
arð þetta sífellda spaug hinna
.álknanna Neslihan svo
u ærilegt, að hún neyddist til
t>. i°rðast félagsskap þeirra.
.Un fylgdist ekki með þeim
Ur að læknum, og hún fór
Uln saman, til þess að safna
eldiviði.
■ kannig liðu nokkrir mánuð-
n Það tók að líða að þeirri
ftnndu.
þri
er Neslihan skyldi
Se6^ta prófið. I hvert sinn,
stúlkurnar komu auga á
aanu> flýttu þær sér að kom-
> . 1 veg fyrir hana, og þegar
u*n srieri burt frá þeim, köll-
u þaer á eftir henni, að hún
a nnhl áreiðanlega giftast rík-
a pg bezta piltinum í öll-
. tjaldbúðunum, þegar hún
Ulns hefði lokið prófi sínu.
Þá
*attimt
, a skaut upp föruriddara
ska-
jj frá tjaldbúðunum.
k^afðist þess af föður
búft lhans °g höfðingja tjald-
Una3?118’ hann fengi stúlk-
bvUi ,yrir maka. Ef þeir sam-
saeðí ^ ^að ekki góðfúslega,
aÍ . hann> skyldi hann ráð-
st',,a tjaldbúðirnar og ræna
tukunni. Hann sendi höfð.
a hirðingjanna og föður
^eimiusblaðið
Neslihans sína kúluna hverj-
um, til þess að hræða þá. Ef
hann fengi ekki vilja sínum
framgengt, skyldi hann drepa
þá með þessum kúlum. Höfð-
ingi hirðingjanna ræddi við
föður stúlkunnar. Höfðinginn
vildi ekki, að blóði væri út-
hellt í héraðinu, þar sem þeir
höfðu slegið upp tjaldbúðum
sínum, og að þeir lentu í úti-
stöðum við yfirvöldin. Þeir
gáfu stigamanninum því ekki
beint afsvar. Þess í stað báru
þeir hinu óg þessu við, í því
skyni, að hann stillti sig til
þess tíma, er þeir höfðu hugs-
að sér að halda burtu frá nú-
verandi dvalarstað sínum og
gætu losnað við hann í kyrr-
þey.
Svo átti Neslihan líka unn-
usta, sem var hermaður. Hann
gat komið heim, hvaða dag
sem vera skyldi, svo að nú
mátti Neslihan ekki lengur
fara burt frá tjaldbúðunum.
Hún var ekki lengur látin sitja
yfir lömbunum og geitunum,
né heldur látin fara niður að
læknum, til þess að þvo sér.
Stúlkan nöldraði yfir því að
vera einangruð frá umheim-
inum á þennan hátt, og hún
forðaðist alla íbúa tjaldbúð-
anna. En hvað annað gat hún
gert? Hún gat vitanlega ekki
risið upp gegn fullorðna fólk-
inu.
Piltarnir í ættflokknum
urðu öskureiðir, þegar þeim
var sagt, hvað skeð hefði. Ef
þeir aðeins hefðu komið auga
á, þótt ekki hefði verið meira
en eyrnasnepillinn á þessum
flakkara, niðri í dalnum eða
uppi í fjöllunum, þá voru þeir
ekki í neinum vafa um, hvað
þeir hefðu viljað gera. En hvað
hefði höfðinginn í tjaldbúðun-
um þá sagt, ef svo hefði far-
ið? Það var ekki hægt að gera
[43]
Josef Zija.
Josef Zija Demidjioghlu er
fremsti smásagnahöfundurinn af
þeim rilhöfundum Tyrklands, er
þátt tóku í byltingu Atatiirks.
Hann fœddist áriö 1887 í Mughla-
héraSinu. Þegar hann fluttist
heiman aS úr fœSingarbœ sínum,
dvaldist hann fyrst í Smyrnu en
síSar í Istambul og stundaSi þá
kennaranám. Hann vann hin og
þessi störf í sjö ár og komst þá
í náin kynni viS lifnaSarhœtti
bœndanna og hirSingjanna, en
síSan var hann kvaddur til Ist-
ambul (áriS 1923) og skipaSur
aSstoSarframkvœmdastjóri og
síSar aSalframkvæmdastjóri IjóS-
og tónlislarháskólans þar. Hon-
um var falin sljórn þjóSvísna-
söfnunar þeirrar, er skólinn kom
á laggirnar, og í sama mund fól
félag þaS, sem starfaSi aS rann-
sókn tyrkneskya þjóShátta, hon-
um aS safna þjóSsögum. HiS
fjölskrúSuga efni, sem honum
barst í hendur af þeim sökum,
kom fyrir almenningssjónir í
mörgum bókum, sem hann gaf
út, um gamla barnaleiki, þjóS-
vísur, þjáSsögur og sagnir meSal
bœnda og hirSingja í Tyrklandi.
En hann hefur einnig notfært
sér þessa þekkingu sína á lifn-
aSarháttum alþýSunnar til skáld-
sagna- og þó einkum smásagna-
gerSar, og á því sviSi hefur hann
sýnt svo ótvírœSa rithöfundar-
hœfileika, stílsnilld og frásagnar-
list, aS honum hefur veriS skip-
aS í fremstu röS tyrkyieskra nú-
tímarithöfunda. Smásaga sú, sem
hér birtist, er gotl dæmi um,
hvernig Josef Zija lýsir lifnaSar-
háttum tyrknesku hirSingjanna.
V.______________________________J
neitt án þess að vita það.
Þannig liðu mánuðirnir. Eng-
inn sá flakkaranum bregða
fyrir. Því síður gat nokkur
fest hönd á honum.
Síðan rann upp dagurinn, er
Neslihan átti að þreyta próf-
ið. Hún hengdi upp í tjaldinu
sínu árangurinn af handavinnu
sinni, motturnar, sem hún
hafði verið að hnýta árum
saman, og síðan átti hún að
leyfa öllum íbúum tjaldbúð-
anna að bragða á réttum
þeim, sem hún hefði matreitt.
Ef matreiðsla hennar og