Heimir - 01.05.1905, Blaðsíða 7

H E 1 M I R
103
menn farnir aö þreytast á fégirnd og yfirgangi klerka. Því hver
sá, er sannaöist aö sök, var líflátinn, og góz hans gjört upptækt.
En brátt fóru ofsóknirnar aö ganga greiöara og bálkestirnir að
loga meö fullu fjöri. Trúin vaknaði á ný á töfrum og fordæðu-
skap. Ótti og skelfing gagntók þjóöina, svo að segja mátti, að
naumast væri nokkurt þorp eöa sveit eftirskilin, er ekki fram-
v seldi fieiri eöa færri til lífláts og pyndinga. Dauöadómarnir
voru daglega uppkveðnir, og bálin loguöu glatt um sveitirnar og
borgirnar. Ómögulegt er nú aö ákveöa með vissu tölu þeirra,
er þannig létu lífið, en í einum bæ voru 1000 manns myrtir á
einu ári, og þau héröð voru til í Þýzkalandi, þar sem að eins 2
konur voru eftir á lífi, þegar ofsóknirnar hættu, og má kalla það
rösklega aö veriö.
Eftir að þannig var komið, var sem allt vit og mannúð öll
væri gjörsamlega eyðilögö. Trúin á galdra varð öllu öðru yfir-
sterkari hjá æöri sem lægri stéttum manna. Sem dæmi mætti
nefna, að í bænum Lindheim á Þýzkalandi voru 6 konur lagðar
á pínubekk, til þess að játa upp á sig, að þær hefði grafið upp
úr kyrkjugarðinum lík af nýdánu barni, til þess að nota þaö í
galdrasmyrsl. Viö pynðingarnar játuöu þær þessu, en maöur
einnar þessarar konu fékk því til leiöar komið, aö opnuð væri
gröfin í nærveru allra dómendanna. Er það var gjört, fundu
menn barniö óhrært í kistunni. En rannsóknarrétturinn stóð þá
fast á því, aö líkiö þarna fyrir augum þeirra væri djöfulleg sjón-
hverfing og konurnar því afdráttarlaust sekar, og voru þær því
bornar á bálið.
v Er siöabótarhreyfingin mikla ruddi sér til rúms, fengu menn
um stundarsakir annaö umhugsunarefni, svo aö úr galdraofsókn-
unum dró þá um hríö. En þó var það ekki svo aö skilja, að
' siðabótarmennirnir væri ekki full sterktrúaðir á djöfulinn, eins
og vitna sögur Lúthers sjálfs um viðureign hans við Kölska,
bæði í Wartborgar kastala, þar sem doktorinn varðist meö blek-
byttunni, og eins heima hjá honum sjálfum. Ereytag, sá er
skrifar æfisögu Lúthers, hefir það eftir honum, aö hann heföi
oft haft orö á því, aö djöfsi ásækti sig um nætur með ýmsum
hrekkjabrögöutn, og það kæini enda fyrir að hann legöist ofan á
sig í rekkjunni, svo hann 'mætti hvorki hræra legg né lið.